سردر بازار قیصریه

برای دیگر کاربردها، قیصریه (ابهام زدایی) را ببینید.

سردر قیصریه بنایی تاریخی مربوط به دوره صفویه است که در ورودی اصلی بازار اصفهان در میدان نقش جهان جای گرفته‌است. این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۱۰۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

نقاره خانه و سردر قیصریه
داخل «میدان نقش جهان» قرار دارد.
نام	نقاره خانه و سردر قیصریه
کشور	ایران
استان	استان اصفهان
شهرستان	اصفهان
اطلاعات اثر
کاربری	خانه، سردر
دیرینگی	دوره صفوی
دورهٔ ساخت اثر	دوره صفوی
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۱۰۳
تاریخ ثبت ملی	۱۵ دی ۱۳۱۰

نقاشی در زمان شاه عباس، قیصریه سه طبقه و طبقه سوم نقاره‌خانه بود.

معماری

سردر قیصریه در گذشته نه‌چندان دور دارای سه طبقه^[1] و اکنون دارای دو طبقه‌است. طبقه سوم آن که تخریب شده، نقاره‌خانه را تشکیل می‌داده‌است که در آن با صدای موسیقی، اوقات روز را اعلام می‌کرده‌اند. این سر در به بازار بزرگ اصفهان باز می‌شود و در گذشته راه اصلی بازار اصفهان بوده‌است.^[2][3]

سردر قیصریه شامل چهار درب فرعی، یک دروازه اصلی و یک حوض بوده که حوض آن حدود دهه ۱۳۴۰ شمسی به باغچه تبدیل شد ولی اکنون احیا شده‌است.^[4] بر بالای سردر، نقاشی‌هایی به قلم رضا عباسی به چشم می‌خورد. ناقوس دیر هرمز و همچنین ساعت موجود در قلعه پرتغالی‌های جزیره هرمز، (به قطر حدود ۸۰ سانتیمتر) پس از فتح آن جزیره به اصفهان آورده شد و در بالای این سردر نصب شد.^[3][5][6] این بنا ورودی بازار قدیمی اصفهان در شمال میدان نقش جهان است که در دوران صفویان ساخته شده‌است. علاوه بر بازار قیصریه و بازارهای منشعب از آن بازارهای دیگری هم در اصفهان وجود داشته‌اند که معروف‌ترین آنها «بازار شاهی» یا «بازارچه بلند» است که در سال ۱۱۱۸ هجری برابر با ۱۷۰۶ میلادی به همراه «مدرسه و سرای فتحیه» در زمان شاه سلطان حسین آخرین حکمران صفویه ساخته شد.

بنای سردر قیصریه در دو طبقه مرتفع ساخته شده که طبقه بالا به امور دفتری و بازرگانی اختصاص داشت و در طبقه پایین مغازه‌های اصناف گوناگون در کنار هم مستقر شده بودند. از این بازار بزرگ و مجلل بازارهای دیگری منشعب می‌شدند که برخی از آنها هنوز هم فعال بوده و به مشاغل مختلف اختصاص دارند.

نامگذاری

بخشی از بازار به شکل سراهای گنبددار، یا با نقشه چلیپایی که به کالاهای گرانقیمت اختصاص داشت قیصریه نامیده می‌شد.^[7]

همچنین گفته شده‌است علت نامگذاری این بنا، شباهت آن به یکی از بناهای شهر قیصریه بوده‌است.^[8]

نگارخانه

• 
• 
• 
• 
  در زمان ناصرالدین‌شاه

جستارهای وابسته

• بازار قیصریه
• میدان نقش جهان
• فهرست آثار ملی ایران

منابع

1. ورطانس یوزوکچیان. «دروازه قیصریه یا بازار قیصری». در وصف بناهای مشهور اصفهان. ترجمهٔ لئون میناسیان. ویرایش ترجمه از چاپ ۱۸۵۴ استانبول. چاپ اول. اصفهان: انتشارات غزل، ۱۳۷۸. ۳۴ و ۳۵. شابک ۹۶۴–۶۷۳۳–۰۵
2. سردر قیصریه^{[پیوند مرده]}
3. انجمن صنفی مهندسین معمار اصفهان. بازبینی‌شده در ۲۱ ژوئیه ۲۰۱۰.^{[پیوند مرده]}
4. حوض مقابل سردر بازار قیصریه احیا می‌شود.
5. اولیویه. «در وصف کاشان، قم و اصفهان». در سفرنامه اولیویه. ترجمهٔ محمد طاهر میرزا. دکتر غلامرضا ورهام. چاپ اول. تهران: انتشارات اطلاعات، ۱۳۷۱. ۱۱۲ تا ۱۱۶.
6. تفسیری بر تصویر برج قوس در سردر قیصریه^{[پیوند مرده]}
7. "معماری ایران و جهان، شادمهانی، ٢١٧".
8. «قیصریه، بازاری به قدمت تاریخ اصفهان». خبرآنلاین. ۲۰۱۸-۰۹-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۱۶.