سد کرخه
بزرگترین سد خاکی ایران و خاورمیانه / From Wikipedia, the free encyclopedia
سد کرخه، یکی از بزرگترین سدهای خاکی دنیا و بزرگترین سد خاکی در خاورمیانه[6] است که بر روی رودخانهٔ کرخه در بخش الوار گرمسیری شهرستان اندیمشک و استان خوزستان ساخته شدهاست.[1][7]
سد کرخه | |
---|---|
نام رسمی | سد کرخه |
کشور | ایران |
محل | شهرستان اندیمشک استان خوزستان[1][3] |
مختصات | ۳۲°۲۹′۲۱″ شمالی ۴۸°۰۷′۳۶″ شرقی |
آغاز ساخت | ۱۳۷۰ |
گشایش | فروردین ۱۳۸۰ |
سد و سرریزها | |
گونه سد | خاکی با هستهٔ رسی |
بر روی رود | کرخه |
ارتفاع از پی | ۱۲۷ متر |
طول تاج | ۳٬۰۳۰ متر |
عرض تاج | ۲۵ متر |
عرض در پی | ۱٬۱۰۰ متر |
گونه سرریز | اوجی دریچهدار با سرسره آبی و ۴ دریچهٔ قطاعی |
گنجایش سرریز | ۱۸۲۶۰ متر مکعب بر ثانیه |
مخزن | |
حجم کل مخزن | ۷٬۳ میلیارد متر مکعب |
مساحت مخزن | ۴۷ کیلومتر مربع در تراز بهرهبرداری[4] |
درازای مخزن | ۶۰ کیلومتر در تراز بهرهبرداری[4] |
سد پاییندست و سرریزها | |
گونه سد | خاکی با هستهٔ رسی |
بزرگترین سد ایران[5] |
کرخه با تاجی به طول ۳٬۰۳۰ متر و ارتفاع ۱۲۷ متر از لحاظ حجم بدنه، بزرگترین سد تاریخ ایران است و با حجم مخزنی به میزان ۷ میلیارد و ۳۰۰ میلیون مترمکعب، بزرگترین دریاچهٔ مصنوعی ایران را پدیدآورده است.[8] عملیات اجرایی این سد در سال ۱۳۷۰ آغاز و در سال ۱۳۸۰ به پایان رسیدهاست. متوسط تولید انرژی سالیانهٔ این نیروگاه روزمینی ۹۳۴ میلیون کیلووات ساعت است. نیروگاه این سد با ظرفیت ۴۰۰ مگاوات از زمان بهرهبرداری در سال ۱۳۸۱ تا پایان سال ۱۳۸۷ توانسته بیش از ۴٬۹۴۱ میلیون کیلووات بر ساعت برق تولید کند.[9][8] از جمله پروژههای مهمی که در کنار این طرح اجرا شده ساخت تونل دشت عباس است. این تونل به منظور انتقال آب مورد نیاز برای آبیاری اراضی دشت عباس از دریاچهٔ سد کرخه، به صورت تحت فشار، به طول ۶٬۰۹۷ متر و قطر داخلی ۵٫۵ متر ساخته شدهاست.[8]