سبا
From Wikipedia, the free encyclopedia
دولت سَبَأ از حکومتهای باستانی منطقه یمن و از مهمترین و معروفترین دولتها و ممالک تاریخ گذشتهٔ شبهجزیره عربستان بود که در جنوب دولت معین و شمال دولت قتبان و شمال غربی حضرموت و در سمت مشرق ربعالخالی واقع بودهاست و بهتدریج اسم و شهرتش بر سایر ممالک مجاور غلبه کرد. به احتمال زیاد، آغاز تشکیل این دولت از قرن هشتم یا آغاز قرن نهم قبل از میلاد مسیح است. از این زمان تا انقراض دولت مستقل یمن در دست حبشیها در ۵۲۵ مسیحی (میلادی) تاریخ سلطنت «سبأ» به چهار دوره تقسیم میشود که در واقع دو دوره اول آن دولت سبأ به معنی خاص بوده و در دو دوره بعد اگرچه اسم دولت «عنوان سبا» داشت اما بیشتر نفوذ و حکومت در دست اقوام دیگر یمنی بود. حدس قوی میرود که این چهار دوره با چهار واقعه توأم است یعنی انتهای اولی و آغاز دومی با انقراض کامل (یا از دست رفتن موقع مهم) دولت معین و ابتدای سومی با از میان رفتن دولت قتبان و بالا گرفتن نفوذ ریدان و حِمیَرها و ابتدای چهارمی با استیلای اولی حبشه و انقراض دولت حَضرَموت مقارن است. دوره اول حکومت کهنه که به اسم «مکارب» یعنی سبأ نامیده میشود از ابتدای امر دولت سبأ تا حدود قرن ششم قبل از میلاد مسیح (یا اواسط قرن هشتم) فرمانروای مملکت سبأ بودند. نامهای چند تن از این پادشاهان سبأ از کتیبهها به دست آمده که روی هم رفته پنج اسم میشود (یعنی نامها مکرر میشود) و به احتمال قوی ۱۴ نفر از آنها یک سلسله را تشکیل میدهند که پشت بر پشت در مملکت سبأ حکمرانی کردهاند. چند نفر از آنها اسم مشابه مانند: یثعمر یا یثمر دارند.
در کتیبهها و نقشهای آشوریها ذکر شدهاست که دولت سبأ در زمان پادشاه تیگلتپیلسر سوم و پادشاه سارگون دوم و سناخریب برپا شدهاست؛ و ابتدای تأسیس آن از سال ۸۰۰ قبل از میلاد تا سال ۱۱۵ قبل از میلاد که مبدأ تاریخ دوره جدیدی در مملکت سبأ است میباشد.