رویداد بزرگ اکسیژنی
From Wikipedia, the free encyclopedia
رویداد بزرگ اکسیژنی (به انگلیسی: Great Oxygenation Event) یا انقلاب اکسیژنی (به انگلیسی: Oxygen Revolution) پدیدهٔ پیدایش گاز اکسیژن در جو زمین در اثر عوامل زیستی است. پژوهشهای زمینشناسی، شیمیایی و ایزوتوپی، تاریخ این دگرگونی بزرگ را نزدیک به دو میلیارد و سیصد میلیون (۲٬۳۰۰میلیون) سال پیش نشان میدهند.
در آن زمان از پیدایش سیانوباکترها حدود ۲۰۰ میلیون سال میگذشت و آنها از راه فروغ آمایی یا فتوسنتز سرگرم آزاد سازی اکسیژن بودند ولی تا پیش از آغاز این رویداد بزرگ همهُ اکسیژن آزاد شده از راه مواد آلی و آهن محلول در محیط و شاید هم توسط هیدروژن موجود در هواکره دوباره جذب میشد.
اشباع این ظرفیتها رفته رفته باعث ورود روزافزون و آغاز انباشته شدن اکسیژن در جو زمین و شروع این رویداد بزرگ شد.
اکسیژن میتواند برای اندامگان بیهوازی و بیهوازی اجباری مسمومکننده یا حتی کشنده باشد. این رویداد باعث محو بیهوازیها شد و بنابراین از یک نگاه میتوان گفت که سیانوباکترها مسوول یکی از بزرگترین انقراضها در تاریخ زمین بودهاند. از سوی دیگر، اکسیژن آزاد در هوا در برخورد با گاز متان که یک گاز گلخانهای است باعث یخبندان هورونی شد که شاید بزرگترین یخبندان در تاریخ زمین باشد.
در نهایت این فسفرگیری اکسایشی و اندامگان هوازی بودند که با فرگشت خود و مصرف اکسیژن حالت تعادلی را که تا امروز ادامه دارد به وجود آوردند. این پدیده افزون بر سایر پدیدههای زیستی حیرت دوچندان دانشمندان در مورد پیدایش این سیاره خاکی را به همراه داشتهاست.