رودکی
شاعر / From Wikipedia, the free encyclopedia
ابوعبدالله جعفر بن محمد بن حکیم بن عبدالرحمن بن آدم متخلص به رودَکی (فارسی تاجیکی: Рӯдакӣ) و مشهور به استاد شاعران (۲۴۴ – ۳۲۹ هجری قمری) نخستین شاعر مشهور پارسیسرای ایرانی پس از حمله اعراب در دورهٔ سامانی در سدهٔ چهارم هجری قمری و استاد شاعران این سده در ایران است. از این رو او را پدر شعر فارسی مینامند. مظمون اشعار رودکی باور به ناپایداری و بیوفایی جهان، اندیشهٔ غنیمتشمردن فرصت، شادی و شادنوشی است.[1]
رودکی | |
---|---|
نام اصلی | ابوعبدالله جعفر بن محمد بن حکیم بن عبدالرحمن بن آدم |
زاده | ۴ دی ۲۳۷ خورشیدی ۲۵ دسامبر ۸۵۸ (میلادی) ۱۱ رمضان ۲۴۴ (قمری) رودَکی، ایران بزرگ، (اکنون در تاجیکستان امروزی) |
محل زندگی | ایران بزرگ |
درگذشته | ۳۱۹ خورشیدی ۸۲ سال ۹۴۰ (میلادی) ۸۲ سال ۳۲۹ (قمری) ۸۵ سال پنجکنت |
آرامگاه | پنجکنت، تاجیکستان |
نام(های) دیگر | رودکی سمرقندی |
لقب | پدر شعر فارسی استاد شاعران جهان |
پیشه | شاعر، موسیقی دان |
زمینه کاری | ادبیات، موسیقی ایرانی |
ملیت | ایرانی |
دوره | سامانیان |
کتابها | مثنوی کلیله و دمنه مثنوی سندباد نامه |
فرزند(ان) | عبدالله |
پدر و مادر | محمدبن حکیمبن عبدالرحمن |
او در روستایی بهنام بَنُج رودک[2] (پنجکنت در تاجیکستان امروزی) در ناحیهٔ رودک در نزدیکی نَخشَب و سمرقند به دنیا آمد.
رودکی را نخستین شاعر بزرگ پارسیگوی و پدر شعر پارسی میدانند به این دلیل که تا پیش از وی کسی دیوان شعر نداشته است و این از نوشتههای ایرانی عربینویسِ همعصرِ رودکی — ابوحاتم رازی — مسجل میشود.[3]ریچارد فرای عقیده دارد که رودکی در تغییر خط از خط پهلوی به خط فارسی نقش داشته است.[4] از تمام آثار رودکی که گفته میشود بیش از یک میلیون و سیصد هزار بیت و نیز شش مثنوی بوده، فقط ابیاتی پراکنده به همراه چند قصیده، غزل و رباعی باقی مانده است. تعداد ابیات باقیمانده از رودکی را ۱۰۴۷ بیت گزارش میکنند.[5]