داعش خراسان

با گروه خراسان اشتباه نشود.

داعش خراسان با عنوان رسمی دولت اسلامی – ولایت خراسان (ISIS–K)، یک شاخه منطقه‌ای از گروه تروریستی داعش است که فعال در جنوب آسیای مرکزی و عمدتاً افغانستان می‌باشد. داعش خراسان مانند شاخه‌های برادر خود در مناطق دیگر، به دنبال بی‌ثبات کردن و سرنگونی حکومت‌های موجود در منطقه تاریخی خراسان بزرگ است تا یک خلافت تحت حاکمیت بنیادگرایی اسلامی ایجاد کند.^[23]

دولت اسلامی – ولایت خراسان
الدولة الإسلامیة – ولایة خراسان
نشان داعش خراسان
رهبران	امیر: حافظ سعید خان † (۲۰۱۵ – ژوئیه ۲۰۱۶) عبدالحسیب لوگری †[1][2] (۲۰۱۶ – آوریل ۲۰۱۷) عبدالرحمان غالب †[3][4] (آوریل–ژوئیه ۲۰۱۷) ابوسعد ارهابی †[5] (ژوئیه ۲۰۱۷ – اوت ۲۰۱۸) ابوعمر خراسانی  (اوت ۲۰۱۸ – آوریل ۲۰۱۹) مولوی اسلم فاروقی  (آوریل ۲۰۱۹ – آوریل ۲۰۲۰) شهاب المهاجر (آوریل ۲۰۲۰–اکنون)[6] رهبران شناخته‌شده: سلطان عزیز اعظم[7] مولوی رجب[7] مولوی حبیب الرحمان داوود احمد صوفی اشفق احمد صوفی محمد زهران مفتی نعمت قاری حکمت †
تاریخ فعالیت	۲۶ ژانویه ۲۰۱۵[8]–اکنون
مقر	ولسوالی اچین، افغانستان (دفاکتو، در اصل)
مناطق فعالیت	افغانستان  پاکستان
اندازه	۴۰۰۰–۶۰۰۰ (گزارش سازمان ملل)[9]
بخشی از	داعش[10]
متحدان	زیر گروه‌ها جنبش اسلامی ازبکستان (از ۲۰۱۵) جندالله (پاکستان) (۲۰۱۴–۲۰۱۷) گروه‌ها حزب رنسانس اسلامی تاجیکستان (ادعای دولت تاجیکستان) تحریک خلافت (پاکستان)[11] جماعت احرار (اوت ۲۰۱۴ – مارس ۲۰۱۵) جماعت ملی توحید (۲۰۱۶ – مه ۲۰۱۹) گروه گانسو هوی (چین)[12]
مخالفان	مخالفان غیردولتی طالبان پاکستان[13] حزب اسلامی ترکستان[14] جماعت انصارالله القاعده مخالفان دولتی  افغانستان[15]  پاکستان[16][17]  تاجیکستان  ایران[18]  هند[19]  امارات متحده عربی  عراق  چین  روسیه  ایالات متحده آمریکا  عربستان سعودی  سوریه  ترکیه  اردن  قزاقستان  بنگلادش  ازبکستان  بریتانیا[20]  استرالیا[21]  کانادا[22]
درگیری‌ها و جنگ‌ها	عملیات خیبر (پاکستان) جنگ در افغانستان (۲۰۲۱–۲۰۰۱) حمله ۲۰۱۶ ننگرهار حمله به دره مهمند درگیری داعش و طالبان قیام بلخاب

در شهریور ۱۴۰۰ و پس از حمله‌های ۱۴۰۰ میدان هوایی کابل، داعش خراسان مسئولیت این حملات را برعهده گرفت. در این حملات، ۱۳ نظامی آمریکایی و دست‌کم ۱۶۹ افغان کشته شدند. این حملات همزمان با تخلیه نیروهای آمریکایی از افغانستان انجام گرفت و مرگبارترین حملات علیه نیروهای آمریکایی از سال ۲۰۱۱ بوده‌است.^[24][25][26]

شکل‌گیری

اواخر سپتامبر ۲۰۱۴ گروه داعش که در اوج قدرت خود به سر می‌برد، نمایندگانی را به صورت مخفی به کشور پاکستان فرستاد. هدف این کار تشکیل یک گروه سلفی-جهادی مطابق با الگوهای رفتاری داعش بود. نمایندگان پس از چند ماه مذاکره با روسای قبایل محلی و رهبران گروه‌های شورشی پاکستان، به نتیجه نهایی رسیدند و پس از تبلیغات گسترده، این گروه با نام دولت اسلامی عراق و شام-خراسان کار خود را آغاز کرد. اولین اقدامات رهبران این گروه، پخش کردن صفحات تبلیغاتی، پرچم و جزوه‌های آموزشی با هدف گسترش ایدئولوژی گروه داعش بود. این جزوه‌ها علاوه بر آموزش‌های جدید نظامی، پیکارجویان محلی را به تبعیت از ابوبکر البغدادی تشویق می‌کرد.

رهبران

داعش خراسان در ابتدای فعالیت خود هیج رهبری را انتخاب نکرده بود و به صورت موقت توسط شورای رهبری به کار خود ادامه می‌داد. با شدت گرفتن وظایف آن توسط حکومت مرکزی مستقر در عراق و شام، انتخاب یک فرد به عنوان رهبر در دستور کار بزرگانش قرار گرفت.

در ژانویه ۲۰۱۵ شش نفر با چهره‌های پوشیده در یک پیام ویدیویی، وفاداری خود را به ابوبکر البغدادی اعلام کرده و برای اولین بار به صورت رسمی اعلام موجودیت کردند.

حافظ سعید خان

حافظ سعید خان نخستین رهبر این گروه سلفی به‌شمار می‌رود که در همان پیام ویدیویی معروف به عنوان رهبر انتخاب شد. سعید خان که روابط گسترده‌ای با عشایر محلی و گروه‌های سلفی پاکستان داشت توانست تعدادی از پیکارجویان با تجربه و همچنین نظامیان فراری افغانستان را اطراف خود جمع کند. وی در ۲۶ ژوئیه ۲۰۱۶ به همراه تعدادی از نزدیکانش، توسط جنگنده‌های بدون سرنشین ایالات متحده آمریکا کشته شد.

عبدالحسین لوگوری

پس از مرگ حافظ سعید خان، عبدالحسین لوگوری به سمت او تکیه زد و به عنوان رهبر گروه دولت اسلامی عراق و شام-خراسان به کار خود ادامه داد. او در زمان مرگ رهبر پیشین این گروه به عنوان مشاور فعالیت می‌کرد و با نفوذی که در شورای رهبری داشت توانست به رهبری گروه برسد. وی در تاریخ ۲۳ آوریل ۲۰۱۷ در حمله‌ای که تکاوران آمریکایی به مقر این گروه تدارک دیده بودند، در ننگرهار افغانستان به همراه چندین نفر از پیکارجویان داعش کشته شد.

عبدالرحمان غالب

عبدالرحمان غالب پس از مرگ عبدالحسین لوگوری با اختلافات شدیدی به رهبری رسید. چند ماه پس از انتخاب وی به عنوان رهبر گروه داعش خراسان، در ژوئیه ۲۰۱۷ توسط هواپیماهای پهپاد ایالات متحده آمریکا به قتل رسید.

پس از کشته شدن همه رهبران این گروه سلفی، شورای رهبری تا مدتی تصمیم گرفت که نام تمامی تصمیم‌گیران ارشد را مخفی نگاه دارد و تا ماه‌ها اسامی افراد رده بالای این گروه، رسانه‌ای نشد و کسی از وجود آن‌ها اطلاعی نداشت.

مولوی ضیا الحق

سرانجام با گزارش شورای امنیت سازمان ملل مشخص شد که مولوی ضیاء الحق که به ابو عمر الخراسانی نیز مشهور است، تا زمان مشخص شدن رهبر اصلی این گروه هدایت این گروه تروریستی را بر عهده داشته‌است.

مولوی عبدالله

سپس مولوی عبدالله معروف به مولوی اسلم فاروقی که پیش از این مسئولیت عملیات در منطقه خیبر پاکستان را عهده‌دار بود جایگزین مولوی ضیاء الحق شد.

عملیات‌ها

با این‌که شعار داعش خراسان به‌دست گرفتن کنترل قسمتی از هند، افغانستان، پاکستان و قسمتی از ایران است اما اکثر عملیات‌های این گروه در کشور پاکستان و افغانستان بوده‌است.

جدول زیر شدیدترین اقدامات داعش خراسان را نشان می‌دهد:

کشور	عملیات
افغانستان	۱۸ آوریل ۲۰۱۵ شخصی با کمربند انفجاری خود را بیرون یک بانک منفجر کرد. در این عملیات ده‌ها نفر کشته و زخمی شدند.
پاکستان	۱۳ مه ۲۰۱۵ چند فرد مسلح با حمله به یک اتوبوس غیرنظامی، حدود ۵۰ نفر را به قتل رساندند.
افغانستان	۲۰ ژوئن ۲۰۱۶ یک خودرو بمب‌گذاری شده در سر راه نگهبانان سفارت کانادا در افغانستان منفجر شد. در این عملیات حدود ۱۰ نفر کشته شدند.
افغانستان	در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۶ در واکنش به تجمعات مردم هزاره، دو فرد انتحاری در میان جمعیت اقدام به منفجر کردن خود کردند. این عملیات باعث کشته شدن ۵۰ نفر شد.
پاکستان	۸ اوت ۲۰۱۶ چند فرد مسلح با حمله به یک بیمارستان در کویته باعث کشته شدن حدود ۹۴ نفر شدند. در این عملیات از بمب‌گذاری‌های محدود استفاده شده بود و اکثر بیماران به قتل رسیدند.
پاکستان	۱۴ اکتبر ۲۰۱۶ یک افسر اطلاعاتی توسط این گروه کشته شد. این فرد یکی از نفوذی‌های این کشور به گروه داعش خراسان بود.
افغانستان	۲۶ اکتبر ۲۰۱۶ حدود ۳۰ غیرنظامی شیعه ربوده و سپس کشته شدند.
افغانستان	۲۶ اکتبر ۲۰۱۶ همزمان با کشتن ۳۰ غیرنظامی عملیات بمب‌گذاری صورت گرفت که در پی آن، ۴ تا ۱۵ نفر از بزرگان قبایل افغانستان کشته شدند.
پاکستان	۱۶ فوریه در بمب‌گذاری در یکی از از زیارتگاه‌های پاکستان حدود ۲۵۰ نفر کشته شدند.
پاکستان	۱۶ نوامبر ۲۰۱۶ پس از انفجار بمبی در مقابل یک رستوران در شهر کابی حدود ۱۹ نفر از دانشجویان کشته شدند.
افغانستان	۲۸ دسامبر ۲۰۱۷ حدود ۵۵ نفر از دانشجویان شیعه در یک کنفرانس محلی توسط انفجار بمب کشته شدند.
افغانستان	۲ نوامبر ۲۰۲۰ پس از بمب‌گذاری در دانشگاه کابل ۲۲ نفر کشته و ۲۲ دو نفر زخمی شدند، تمام کشته‌شدگان غیرنظامی و بیشتر آن‌ها دانشجو هستند.
افغانستان	حمله‌های ۱۴۰۰ میدان هوایی کابل
ایران	حمله ۱۴۰۱ حرم شاهچراغ
ایران	حمله ۱۴۰۲ حرم شاهچراغ
ایران	انفجارهای کرمان
روسیه	حمله به تالار کروکوس سیتی

نام‌گذاری به عنوان گروه تروریستی

در ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۵ ایالت متحده آمریکا، گروه داعش خراسان با نام اختصاری ISIS–K را به لیست گروه‌های تروریستی این کشور اضافه کرد.

جستارهای وابسته

• داعش
• ابوبکر بغدادی
• خراسان

منابع

1. "Army Rangers killed in Afghanistan were possible victims of friendly fire". Army Times. 28 April 2017.
2. Barbara Starr; Ralph Ellis (8 May 2017). "ISIS leader in Afghanistan was killed in raid, US confirms". CNN. Archived from the original on 8 May 2017. Retrieved 8 May 2017.
3. Browne, Ryan (14 July 2017). "US kills leader of ISIS in Afghanistan". CNN. Archived from the original on 14 July 2017. Retrieved 15 July 2017.
4. "Statement by Chief Pentagon Spokesperson Dana W. White on death of ISIS-K leader in Afghanistan". U.S. Department of Defense. Archived from the original on 14 July 2017. Retrieved 15 July 2017.
5. "ISIL leader in Afghanistan killed in air raids". aljazeera.com. Archived from the original on 27 August 2018. Retrieved 27 August 2018.
6. Gul, Ayaz (2023-06-09). "IS-K Leader in Afghanistan Reported Dead". Voice of America (به انگلیسی). Retrieved 2023-06-09.
7. "US sanctions four ISIS-K operatives working in Afghanistan". alarabia.net. 22 November 2021.
8. "IS announces expansion into AfPak, parts of India". Hindustan Times. Archived from the original on 14 September 2015. Retrieved 3 October 2015.
9. "Spotlight on Global Jihad (June 15–21, 2023)". Meir Amit Intelligence and Terrorism Information Centre. 22 June 2023. Retrieved 22 June 2023.
10. "Afghanistan airport attack: Who are IS-K?". BBC News (به انگلیسی). 27 August 2021. Retrieved 28 August 2021.
11. "Pakistani Terror Group Declares Allegiance to Abu Bakr al-Baghdadi's Caliphate".
12. "Wilayat Khorasan: Past and Present Dynamics in the Af-Pak Region". 12 April 2019.
13. "TTP blames Pakistan's puppets "ISKP" for deadly Bajaur attack".
14. "Turkistan Islamic Party leader criticizes the Islamic State's 'illegitimate' caliphate".
15. "ISIS reportedly moves into Afghanistan, is even fighting Taliban". 12 January 2015. Archived from the original on 13 February 2015. Retrieved 3 October 2015.
16. "IS claims responsibility for Quetta attack, 31 killed". India Today. Archived from the original on 25 July 2018. Retrieved 25 July 2018.
17. Alokozay, Khalid; Mashal, Mujib (13 January 2016). "ISIS Claims Assault That Killed 7 Near Pakistani Consulate in Afghanistan". The New York Times. Archived from the original on 13 January 2016. Retrieved 13 January 2016.
18. Hawramy, Fazel (8 June 2018). "Iran faces new threat as Kurdish jihadis join IS in Afghanistan". Al-Monitor. Archived from the original on 1 July 2019. Retrieved 1 July 2019.
19. "Islamic State: renewed bay'ah from Khorasan province – IFI Monitoring". 1 July 2019. Archived from the original on 1 July 2019.
20. "UK says 'ready' to launch strikes against ISIS-K in Afghanistan". The Economic Times. Archived from the original on 22 March 2022. Retrieved 21 March 2022.
21. "Australian National Security Website". Australian National Security Website.
22. "Currently listed entities". Public Safety Canada. December 16, 2015. Retrieved March 31, 2016.
23. Mar 8, P. Naveen / TNN / Updated:; 2017; Ist, 14:02. "Madhya Pradesh blast: Madhya Pradesh train blast: 'Mastermind' Al-Qasim, a self-proclaimed India 'emir' of 'Khorasan group' | Bhopal News - Times of India". The Times of India (به انگلیسی). Retrieved 2021-08-29.{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: فهرست نویسندگان (link) نگهداری CS1: نقطه‌گذاری اضافه (link)
24. "American forces keep up airlift under high threat warnings". AP NEWS (به انگلیسی). 2021-08-27. Retrieved 2021-08-29.
25. Facebook؛ Twitter؛ options، Show more sharing؛ Facebook؛ Twitter؛ LinkedIn؛ Email؛ URLCopied!، Copy Link؛ Print (۲۰۱۵-۰۸-۰۸). «At least 48 dead: Kabul's deadliest day since 2011». Los Angeles Times (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۲۹.
26. "Islamic State claims responsibility for Kabul airport blasts". the Guardian (به انگلیسی). 2021-08-26. Retrieved 2021-08-29.

پیوند به بیرون

• بحران افغانستان: دولت اسلامی – ولایت خراسان چیست؟ فرانک گاردنر. بی‌بی‌سی فارسی ۲۰۲۱/۰۸/۲۷
• US kills leader of ISIS in Afghanistan. Ryan Browne, سی‌ان‌ان، ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۷
• Afghan Officials: Islamic State Fighters Finding Sanctuary in Afghanistan. Jeff Seldin, صدای آمریکا، ۱۸ نوامبر ۲۰۱۷
• داعش مسئولیت حمله به دانشگاه کابل را به عهده گرفت؛ دولت افغانستان سه‌شنبه را عزای ملی اعلام کرد. ۱۲ آبان ۱۳۹۹ - بی‌بی‌سی فارسی