خوارزمی
ریاضیدان، ستارهشناس، جغرافیدان، فیلسوف، مورخ و همهچیزدان ایرانی (۱۸۵–۲۳۳ ه.ق) / From Wikipedia, the free encyclopedia
ابوجعفر محمد بن موسی خوارزمی[1](۸۵۰–۷۸۰ م) (۱۸۵–۲۳۳ ه.ق) ریاضیدان، ستارهشناس، جغرافیدان،[2] فیلسوف و مورخ و همهچیزدان ایرانی[3][4][5] در دوران خلیفه منصور عباسی و خلیفه مهدی عباسی بود. وی بیشتر عمر خود را در بغداد زیست[4][6] و از اعضای دارالحکمه بود.[1][7] شهرت وی در ریاضیات، بهویژه جبر است.[8] دانشگاه خوارزمی تهران که هشتمین دانشگاه برتر ایران میباشد[9][10] به افتخار وی نامگذاری شدهاست. جرج سارتن، در کتاب مقدمه ای بر تاریخ علم نیمه اول سده ۹ میلادی را «عصر خوارزمی» مینامد.[2][11]
خوارزمی | |
---|---|
زادهٔ | قبل از ۱۸۰ خورشیدی(۱۸۵ قمری)، ۷۸۰ میلادی خوارزم |
درگذشت | پس از ۲۲۶خورشیدی(۲۳۲ قمری)، ۸۵۰ میلادی |
آرامگاه | بغداد |
محل زندگی | خراسان و بغداد |
ملیت | (ایرانی تبار) |
دیگر نامها | الخوارزمی، القطربلّی.[نیازمند منبع] |
پیشه | فیلسوف و منجم و ریاضیدان و جغرافیدان و مورخ |
سالهای فعالیت | پایانهٔ سدهٔ دوم و آغازین سدهٔ سوم قمری |
عنوان | خوارزمی |
دوره | عباسیان |
ترجمه کتاب الجبر والمقابله توسط رابرت چستر در ۱۱۴۵ میلادی انجام شد و تا قرن ۱۶ میلادی کتاب درسی دانشگاههای اروپا بود.[12][13][14]
کتاب حساب الهند چندین بار به لاتین ترجمه و باعث شد دستگاه عددی اروپا از عددنویسی رومی به عددنویسی هندی-عربی تغییر یابد.[15] خوارزمی کارهای دیوفانت را در رشته جبر دنبال کرد و به بحث آن پرداخت. وی یک جدول نجومی و جداول دقیقتر سینوس و کسینوس را تهیه کرد و اولین جدول تانژانت زوایا را تهیه کرد.
عدد نویسی و حساب خوارزمی حدود ۴ قرن بعد از او توسط فیبوناچی در کتاب لیبرا آباکی به اروپا معرفی شد و معمول شدن آن در اروپا تا قرن ۱۶ میلادی یعنی هفت قرن بعداز خوارزمی طول کشید.