![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Mossopolis.jpg/640px-Mossopolis.jpg&w=640&q=50)
خزه
From Wikipedia, the free encyclopedia
خَزهها گیاهانی ظریف، کوچک، بدون گل و بدون آوند متعلق به شاخهٔ خزهتباران (Bryophyta) هستند.[1] خزهها بر روی زمین، صخره یا روی تنهٔ درختان، طبقات حصیری یا بالشمانندی به وجود میآورند. هر یک از این بالشتکها شامل تعداد زیادی گیاه جدا از هم است. به این صورت خزهها با تجمع در کنار هم سعی میکنند با خشکی مبارزه کرده و همدیگر را مرطوب نگه دارند. خزهها گیاهان بسیار ظریفی هستند و در محیطهای خشک به سرعت پژمرده میشوند. اگرچه بعضی از گونهها محیط خشک را تحمل کرده و با پژمردگی مبارزه میکنند ولی تا زمانی که محیط مرطوب نباشد نمیتوانند تولیدمثل کنند.[2]
خزه | |
---|---|
![]() | |
ردهبندی علمی | |
فرمانرو: | گیاهان |
دسته: | خزهتباران Schimp. |
ردهها | |
|
خزهها معمولاً از ۲ میلیمتر تا ۱۰ سانتیمتر طول دارند اما برخی از آنها بزرگتر هستند. بزرگترین خزهٔ شناخته شده در جهان داوسنیا (Dawsonia) است که میتواند تا ۵۰ سانتیمتر رشد کند. خزهها شامل حدود ۱۲ هزار گونه هستند.[3] خزهها گاهی با شاخواشان، جگرواشان و گلسنگها اشتباه گرفته میشوند. (گلسنگ حاصل همزیستی انواعی از قارچ با جلبکها است)[4]
این گیاه کُندرشد از نخستین گیاهان زمینی بهشمار میآید و اندام ساقه و ریشه و برگ مانند ندارند بلکه ساختارهایی شبیه به آن دارند. خزهها به وسیله هاگ تولید مثل میکنند. این گیاهان ساختارهای عمودی ساقهمانند دارند، فاقد آوند هستند و از طریق گذرندگی سلولی آب را در سلولها منتقل میکنند. خزهگیان که در زمینهای مرطوب میرویند معمولاً با جلبکهای داخل استخرها و رودخانهها اشتباه گرفته میشوند.
خزهها گیاهانی هستند که بهطور گروهی میرویند و گاهی تشکی نرم و مخمل مانند و گاهی فرشی گسترده پدیدمیآورند. به ندرت میتوان خزهای را تنها پیدا کرد. در جنگل مانند فرشی سبز رنگ روی خاک مرطوب گسترده میشوند، روی قطعه چوبهای در حال پوسیدن را میگیرند و در بیشتر موارد در قسمت پایین پوست درختها، روی سنگها و بسترهای خاکی مرطوب میرویند. بهترین موقع برای دیدن خزهها اول بهار است، یعنی وقتی که سایر گیاهان آنها را نمیپوشانند؛ و همچنین اسپوروفیتهای خزه در فروردین و اردیبهشت مشهود است.
مهمترین کاربرد تجاری خزهها در صنعت تولید پیت (عموما در سردهٔ اسفگنوم) است. اهداف تزئینی و دکوراسیون مثل زیباسازی محیط باغ یا گلخانه و استفاده در صنعت گل، از دیگر کاربردهای تجاری خزههاست. استفادهٔ سنتی از خزهها برای عایق است. خزهها توانایی جذب آب تا ۲۰ برابر وزن خود را دارند. به بخش ریشه مانند خزه ریزوئید گفته میشوند که با اینکه مثل نخ نازکند همانند لنگری خزه را محکم نگه میدارند.