From Wikipedia, the free encyclopedia
خردگرایی یا عقلگرایی انتقادی یا عقلانیت نقاد فلسفهای معرفتشناسانه است که کارل پوپر آن را به پیش برد. پوپر دربارهٔ خردگرایی انتقادی در آثارش جامعه باز و دشمنان آن جلد دوم و حدسها و ابطالها نوشت. کارل پوپر در دهه ۳۰ قرن بیستم این نظریه را مطرح کرد. با نظریه او عقلگرایی کلاسیک کنارگذاشته میشود زیرا این نظریه حقیقت و یقین را با هم میآمیزد، ولی به باور پوپر یقینی وجود ندارد.
خردگرایان انتقادی بر این باورند که نظریات علمی و هر ادعای دیگری در خصوص معرفت را میتوان و باید نقد کرد و (اگر محتوای تجربی دارند) میتوان و باید آزمود که ممکن است ابطالشان کند. در نتیجهً آنان ادعاها در خصوص دانش را میشود بهطور اصولی یا مقایسهای ارزیابی کرد. یا ابطال پذیر و نتیجتاً تجربیند (در معنای خیلی وسیع)، یا غیر ابطال پذیر و نتیجتاً غیر تجربی هستند. آن ادعاها در خصوص معرفت که احتمالاً از نظر تجربی ابطال پذیرند را میتوان به بدنه علم تجربی واگذاشت و بعدتر بر این اساس متمایز کرد که نگه داشته شوند یا بعدتر واقعاً ابطال شوند. اگر نگه داشته شوند، تمایز بیشتری بر مبنای میزان مخالفت با نقادی که دریافت کردهاند، و شدت آن نقدها، و این که تئوری چقدر محتمل است متمایز کرد و کم احتمالترین تئوری که هنوز در برابر تلاش در جهت ابطال کردن مقاومت میکند ترجیح داده خواهد شد.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.