حکم تأسیسی و حکم امضایی
From Wikipedia, the free encyclopedia
حکم تأسیسی و حکم امضایی نوعی دستهبندی احکام شرعی در فقه اسلامی است. بر اساس این تقسیمبندی سنتها و مقرراتی که پیش از اسلام وجود داشته و شارع اسلام نیز آنها را پذیرفته احکام امضایی و احکامی که پیش از اسلام وجود نداشته و شارع برای نخستین بار آنها را وضع کرده حکم تأسیسی نامیده میشوند.
اهمیت تمایز احکام تأسیسی و امضایی در این است که شرایط و مفاد حکم تأسیسی را تقریباً تنها از دلایل شرعی میتوان به دست آورد. اما اگر حکمی امضایی باشد، میتوان با مطالعهٔ اعتقادات مردم، عرف و نحوهٔ اجرای آن در زمان امضا به نتایجی رسید و به همین جهت انعطافپذیری و اجتهادپذیری بیشتری دارند.
در حقوق نیز این تقسیمبندی به این صورت وارد شده که قوانینی که پیش از تصویب توسط مردم رعایت میشدهاند؛ قوانین امضایی و قوانینی که برای اولین بار توسط قانونگذار وضع شدهاند؛ قوانین تأسیسی نامیده میشوند.[1]