اولین جنگ داخلی لیبی
From Wikipedia, the free encyclopedia
جنگ داخلی یا انقلاب ۲۰۱۱ لیبی، که با نام انقلاب ۱۷ فوریه نیز شناخته میشود، از اواسط فوریه سال ۲۰۱۱ میلادی، بهدنبال بالا گرفتن اعتراضات و راهپیماییهای خیابانی مخالفان و سپس شورش سراسری علیه حکومت لیبی و رهبر آن، معمر قذافی آغاز شد. ادامه این خشونتها همراه بود با درگیریها و سرکوبهای شدید که در نهایت در اکتبر ۲۰۱۱ میلادی با سرنگونی حکومت معمر قذافی به پایان رسید.[1][2]
جنگ داخلی لیبی | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
تظاهرات صدها هزار نفری مخالفان حکومت قذافی در بنغازی | |||||||
| |||||||
طرفهای درگیر | |||||||
جماهیری سوسیالیستی عربی عظمای لیبی پشتیبانی: الجزایر |
تونس (درگیری مرزی) | ||||||
فرماندهان و رهبران | |||||||
|
| ||||||
تلفات و خسارات | |||||||
۳۳۰۹–۴۲۲۷ کشته و ۷۰۰۰ اسیر | ۵۹۰۴–۶۶۲۶ کشته | ||||||
۹٬۴۰۰ تا ۲۵٬۰۰۰ کشته ۴٬۰۰۰ مفقود شده ۵۰٬۰۰۰ مجروح |
اعتراضات از ۱۳ ژانویه ۲۰۱۱ میلادی، در این کشور آغاز شد. این اعتراضها و راهپیماییها از روز ۱۷ فوریه ۲۰۱۱ میلادی به شکلی گسترده درآمد و به یک شورش سراسری در خاک لیبی تبدیل شد. این شورشها با برخوردهای خونین حاکمیت با مردم معترض همراه شد. این درگیریها به تدریج همه شهرهای لیبی را فرا گرفت؛ و به جنگهای شهری و بین شهری، میان مخالفین و هواداران حکومت منجر شد. نیروهای مخالف حکومت، در شهر بنغازی اقدام به تشکیل دولت موقت کردند. مخالفان معمر قذافی از مناطق شرق لیبی حرکت خود را آغاز کرده و به تدریج مناطق مرکزی و غربی لیبی را نیز تحت کنترل خود گرفتند.[3] شورای امنیت سازمان ملل متحد با تصویب قطعنامهای داراییهای معمر قذافی و ده نفر از نزدیکان وی را توقیف کرد و مسافرت آنان به سایر نقاط جهان را محدود ساخت. براساس این قطعنامه، مقرر شد که اقدامات معمر قذافی و نزدیکانش توسط دادگاه کیفری بینالمللی پیگیری شود.[4] در ۲۷ ژوئن ۲۰۱۱ میلادی دستور بازداشت معمر قذافی صادر شد.[5] با پیشرویهای مخالفان بیشتر شهرهای شرق کشور و نیمی از شهرهای شمال غربی به کنترل مخالفان درآمد ولی پایتخت لیبی (طرابلس) و چندین شهر دیگر در غرب کشور در دست نیروهای دولتی باقی ماند. در اوایل ماه مارس ۲۰۱۱ نیروهای دولتی شهرهای شرق لیبی از جمله بنغازی و چندین شهر دیگر را مورد هجوم توپخانهای و راکتی قرار دادند. در ۱۷ مارس ۲۰۱۱ میلادی به در خواست برخی از اعضای شورای امنیت سازمان ملل، قطعنامه ۱۹۷۳ مبنی بر ایجاد یک منطقه پرواز ممنوع بر فراز لیبی به تصویب رسید. ۱۰ عضو از ۱۵ عضو شورای امنیت از تصویب این قطعنامه حمایت کردند. با تصویب این قطعنامه از ۱۹ مارس ۲۰۱۱ میلادی مداخله نظامی کشورهای غربی در جنگ داخلی لیبی توسط نیروهای نظامی ایالات متحده آمریکا، فرانسه و بریتانیا آغاز شد.[6] در این درگیریها که چندین ماه به طول انجامید، برخی از شهرها و مناطق بارها میان نیروهای دولتی و مخالفین، دست به دست شد. در پایان این درگیریها در ۲۰ اوت ۲۰۱۱ میلادی عملاً مخالفان قذافی توانستند تقریباً همه شهرهای لیبی به استثنای طرابلس و سرت را در دست خود بگیرند. در ۲۲ اوت ۲۰۱۱ مخالفان معمر قذافی به طرابلس نیز نفوذ کردند و وارد میدان سبز شدند. آنها در ۲۳ اوت ۲۰۱۱ توانستند با گذر از بابالعزیزیه به محل اقامت معمر قذافی وارد شوند، ولی به رغم آنکه اکثر رسانهها از حضور معمر قذافی و خانوادهاش در طرابلس خبر میدادند، قذافی و خانوادهاش در طرابلس حضور نداشتند.[7][8] سرانجام در ۲۰ اکتبر ۲۰۱۱ میلادی، شهر سرت آخرین پایگاه معمر قذافی سقوط کرد و معمر قذافی کشته شد. دولت انتقالی، پایان جنگ را اعلام کرد اما همچنان از نیروهای ناتو خواست تا یک ماه دیگر نیز به مأموریت خود در لیبی ادامه دهند.
نقش شبه نظامیانی که در این جنگ درگیر بودند و نقششان در لیبی جدید از مسایل مهم این جنگ است. برخی از آنها پس از سرنگونی حکومت معمر قذافی از خلع سلاح سرباز زده و با دولت جدید همکاری نکردهاند. این رویدادها منجر به اقدام دولت جدید مبنی بر انحلال چنین گروههایی شدهاست.[9] این مسایل لاینحل منجر به بروز دومین جنگ داخلی لیبی شد.