جغرافیای آمریکای شمالی
From Wikipedia, the free encyclopedia
آمریکای شمالی با جمعیت تخمینی ۵۸۰ میلیون نفر و مساحت ۲۴٬۷۰۹٬۰۰۰ کیلومتر مربع (۹٬۵۴۰٬۰۰۰ مایل مربع)، در نیمکره غربی قرار گرفتهاست.
آمریکای شمالی در برخی تعریفها نیمه شمالی قاره آمریکا بهشمار میآید و در برخی تعریفهای دیگر خود به عنوان یک قاره جداگانه درنظر گرفته میشود. بهصورت قاره جداگانه، آمریکای شمالی سومین قاره بزرگ جهان است. در این نوشتار از آمریکای شمالی با عنوان قارهای جداگانه یاد میشود.
آمریکای شمالی از غرب به اقیانوس آرام محدود میشود. اقیانوس اطلس در شرق آن؛ دریای کارائیب در جنوب آن؛ و اقیانوس منجمد شمالی در شمال آن قرار دارد. نیمه شمالی آمریکای شمالی کمجمعیت است و عمدتاً توسط کانادا پوشیده شدهاست. بخش شمال شرقی آمریکایی شمالی توسط گرینلند و بخش شمال غربی آن توسط آلاسکا پوشیده شدهاست که بزرگترین ایالت ایالات متحده آمریکا است. بخش مرکزی و جنوبی این قاره توسط ایالات متحده، مکزیک و چندین ایالت کوچکتر در آمریکای مرکزی و دریای کارائیب اشغال شدهاست.
مرز جنوب شرقی این قاره از سوی اکثر جغرافیدانان در حوضه آبخیز دارین در امتداد مرز کلمبیا و پاناما مشخص شدهاست که این، تمام پاناما را در آمریکای شمالی قرار میدهد. از طرف دیگر، یک دیدگاه کمتر رایجتر وجود دارد که آمریکای شمالی را در کانال دستساز پاناما به پایان میرساند. جزایری که بهطور کلی با آمریکای شمالی مرتبط هستند شامل گرینلند، بزرگترین جزیره جهان، و جزایر دریای کارائیب هستند.
نزدیکترین نقطه آمریکای شمالی به آسیا تنگه برینگ در شمال غرب است. در شمال شرق آمریکا شمالی، جزیره گرینلند واقع شده که در ۴۷۰ کیلومتری ایسلند قرار دارد. کوتاهترین فاصله بین قاره آمریکای شمالی و آفریقا ۱۵۹۸ کیلومتر است در حالی که یک مسافت آلی ۹۶۰۰ کیلومتری آمریکای شمالی را از سمت شرق از استرالیا جدا میکند.
حوزه آبخیز اصلی در آمریکای شمالی توسط رودخانههای میسیسیپی، میزوری و اوهایو تشکیل شدهاست که طول آنها تقریباً به اندازه رودخانه آمازون است. این حوضه ۳ میلیون و ۱۶۰ هزار کیلومتر مربع وسعت دارد.
از دیدگاه پوشش گیاهی، در شمال آمریکای شمالی، گلسنگها، خزهها و علفهای کمپوشش قطبی در اکثریت هستند و در کانادا و غرب ایالات متحده وسعت جنگلهای سوزنیبرگ به ویژه کاج و صنوبر قابل توجه است.
عوارض طبیعی آمریکای شمالی شامل بخش شمالی کوردیلرا آمریکا است که از نظر زمینشناسی کوههای راکی جدید در غرب نمودی از آن هستند. کوههای آپالاشی که بسیار قدیمیترند نیز در شرق جای گرفتهاند. شمال آمریکای شمالی میزبان انبوهی از دریاچههای سرد است که در آخرین دوره یخبندان شکل گرفتهاند، از جمله منطقه دریاچههای بزرگ.
شکاف قارهای اصلی آمریکای شمالی، شکاف بزرگ نام دارد که از شمال و جنوب از میان کوههای راکی میگذرد. حوضههای آبخیز عمدهای که به این منطقه میریزند عبارتند از میسیسیپی/ میسوری و ریو گرانده که به خلیج مکزیک (بخشی از اقیانوس اطلس) میریزد و سنت لارنس که به اقیانوس اطلس میریزد. رودخانههای کلرادو، کلمبیا و یوکان از غرب به اقیانوس آرام میریزند.
آب و هوا تا حد زیادی توسط عرض جغرافیایی تعیین میشود، از سرمای قطب شمال در شمال تا گرمای استوایی در جنوب. در بخشهای مرکزی و غربی استپ (معروف به «علفزار») و بیابانهایی در جنوب غربی ایالات متحده در آریزونا، کلرادو، کالیفرنیا، نوادا، نیومکزیکو، یوتا و تگزاس وجود دارد. ایالتهای باخا کالیفرنیا، باخا کالیفرنیا سور، سونورا، چیهواهوا، کوآهویلا، نووو لئون و تاماولیپاس در مکزیک نیز بیابانی است.