تهیخار
راستهای از ماهیان / From Wikipedia, the free encyclopedia
تُهیخار یا سیلَکانت Coelacanth راستهای کمیاب از ماهیها است که باستانیترین ماهیهای گوشتیباله Sarcopterygii زنده را تشکیل میدهند.
تهیخار | |
---|---|
وضعیت حفاظت | |
ردهبندی علمی | |
فرمانرو: | جانوران |
شاخه: | طنابداران |
رده: | گوشتیبالگان |
زیررده: | پرتوتاران[2] |
راسته: | تهیخارسانان[3] ال. اس. برگ، ۱۹۳۷ |
گونهها | |
تهیخارها از نظر شجره تکاملی بیشتر به ششماهیها، خزندگان، و پستانداران نزدیکاند تا به ماهیان عادی پرتوباله. دو گونه زنده از تهیخارها موجود است که هر دو از سرده لاتیمریان Latimeria هستند: تهیخار غرب اقیانوس هند Latimeria chalumnae، و تهیخار اندونزی Latimeria menadoensis.
از آنجا که تهیخارها تنها دو گونه زنده دارند و هر دو گونه نیز با انقراض روبهرو هستند این راسته در معرض خطرترین راسته جانوری در جهان دانسته شدهاست.
پیش از این باور بر این بود که تهیخارها در کرتاسه پسین منقرض شدهاند تا اینکه در سال ۱۹۳۸ گونهای از آنها در نزدیکی جزایر قُمُر روبهروی کرانههای جنوب شرق آفریقا یافت شد.[4] تهیخارها طی حدود ۴۰۰ میلیون سال گذشته تغییر کمی کردهاند[5] و به این خاطر پیش از این آنها را یکی از فسیلهای زنده بهشمار میآوردند اما پژوهشهای اخیر نشان داده که تفاوتهای زیادی در بدن تهیخارهای مختلف وجود دارد.[6]
در نخستین نمونه فسیلی تهیخار که در سال ۱۸۳۹ توسط لویی آگاسیز توصیف شد تیغهای باله دُمی توخالی بودند و نام تهیخار به همین موضوع اشاره دارد.[7]
تهیخاران به زیرردهای به نام پَرتوتاران Actinistia تعلق دارند که گروهی از ماهیان مرتبط با شُشماهی و همچنین مرتبط با شماری از ماهیان منقرضشده دوره دوونین نظیر استخوانپولکیان Osteolepidida، روزنپولکیان porolepiforms، ریشهدندانان rhizodonts، و پاندرماهیان Panderichthys است.[7]