تل لیلان

تل لیلان (به عربی: تل لیلان) یک محوطه باستانی، تل و روستا در سوریه است که در امپراتوری آشور واقع شده‌است.^[1]

تل لیلان

۳۶°۵۷′۲۶″ شمالی ۴۱°۳۰′۱۹″ شرقی
موقعیت	استان حسکه، سوریه
منطقه	امپراتوری آشور
نوع	سکونت‌گاه
تاریخ
ساخته‌شده	۵۰۰۰ پیش از میلاد
رهاشده	۱۷۲۶ پیش از میلاد
فرهنگ‌ها	اکد، امپراتوری آشور
اطلاعات بیشتر
وضعیت	ویرانه

محدوده جغرافیایی

این سایت در نزدیکی برخی دیگر از شهرهای پر رونق آن زمان واقع شده‌است. تل حموکار در حدود ۵۰ کیلومتری جنوب شرقی است. تل براک در فاصله ۵۰ کیلومتری جنوب غربی و همچنین در حوضه رودخانه خابور قرار دارد. تل موزان (اورکش) در حدود ۵۰ کیلومتری غرب است.

لیلان، براک و اورکش به ویژه در دوره اکدی برجسته بودند.^[2]

تاریخ

این شهر در حدود ۵۰۰۰ سال قبل از میلاد به عنوان یک دهکده کوچک کشاورزی آغاز شد و به یک شهر بزرگ تبدیل شد. ۲۶۰۰ سال قبل از میلاد، سیصد سال قبل از امپراتوری اکدی. یک لایه ۳ فوت رسوب در تل لیلان حاوی هیچ مدرکی از سکونت انسان، سرنخی دربارهٔ علت نابودی شهر امپراتوری اکدی ارائه نداده‌است. تجزیه و تحلیل نشان داد که حدود ۲۲۰۰ سال قبل از میلاد، سه قرن خشکسالی به اندازه کافی شدید بود که می‌تواند بر کشاورزی و آبادانی تأثیر بگذارد.^[3][4][5][6]

شوبات_انلیل

امپراتوری میانرودان شمالی امپراتوری میانرودان شمالی
حدود ۱۸۰۹ پ. م–حدود ۱۷۷۶ پ. م
پایتخت	شوبات_انلیل
حکومت	پادشاهی
شاه
• حدود ۱۸۰۹ - حدود ۱۷۷۶ پیش از میلاد	شمشی-ادد یکم
دوره تاریخی	عصر برنز
• بنیان‌گذاری	حدود ۱۸۰۹ پ. م
• فروپاشی	حدود ۱۷۷۶ پ. م
پیشین پسین امپراتوری آشور کهن Apum
امروز بخشی از	سوریه

فتح این منطقه توسط شمشی-ادد یکم (۱۸۱۳–۱۷۸۱ پیش از میلاد) بر آشور، محل متروکه تل لیلان را احیا کرد. شمشی-ادد پتانسیل زیادی را در تولیدات غنی کشاورزی این منطقه دید و آن را به پایتخت امپراتوری خود تبدیل کرد. وی نام آن را از Shehna به شوبات-انلیل (Shubat-Enlil)، به معنی «محل اقامت خدا انلیل» در زبان اکدی تغییر داد.^[7] در این شهر یک کاخ سلطنتی و یک آکروپلیس معبد ساخته شد که یک خیابان آسفالته مستقیم از دروازه شهر به آن منتهی می‌شد. همچنین یک منطقه مسکونی برنامه‌ریزی شده وجود داشت و کل شهر توسط یک دیوار محصور شده بود. اندازه شهر در حدود ۹۰ هکتار بود. شوبات-انلیل ممکن است در اوج خود ۲۰ هزار نفر جمعیت داشته باشد. پس از مرگ شمشی-ادد، این شهر پایتخت آپوم شد و رونق گرفت تا اینکه پادشاه سامسو-ایلونا شاه بابل آن را در ۱۷۲۶ پیش از میلاد اخراج کرد تا تلاش کند نفوذ ناکام بابل را حفظ کند. بابلی‌ها توسط پادشاه آشور آداسی از آشور بیرون رانده شدند، اما شوبات-انلیل هرگز اشغال نشد و پایتخت آشور به پایتخت سنتی خود در شهر آشور منتقل شد.

جستارهای وابسته

• فهرست شهرهای سوریه

منابع

1. مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Tell Leilan». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۸ مارس ۲۰۱۸.
2. Margreet L. Steiner, Ann E. Killebrew, The Oxford Handbook of the Archaeology of the Levant: C. 8000-332 BCE. OUP Oxford, 2014 p398
3. Leilan.yale.edu بایگانی‌شده در ۲۰۱۰-۰۷-۲۱ توسط Wayback Machine, Harvey Weiss et al. , The genesis and collapse of Third Millennium north Mesopotamian Civilization, Science, vol. 291, pp. 995-1088, 1993
4. Leilan.yale.edu بایگانی‌شده در ۲۰۱۰-۰۷-۲۱ توسط Wayback Machine, H. M. Cullen, Climate change and the collapse of the Akkadian empire: Evidence from the deep sea, Geology, vol. 28, pp. 379-382, 2000
5. Leilan.yale.edu بایگانی‌شده در ۲۰۱۰-۰۷-۲۱ توسط Wayback Machine, M. Staubwasser and H. Weiss, Holocene Climate and Cultural Evolution in Late Prehistoric-Early Historic West Asia," in M. Staubwasser and H. Weiss, eds. , Holocene Climate and Cultural Evolution in Late Prehistoric-Early Historic West Asia. Quaternary Research (special issue) Volume 66, Issue 3 (November), pp. 372-387.
6. بایگانی‌شده در ۱۸ اکتبر ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine Ristvet, L. and H. Weiss 2005 "The Hābūr Region in the Late Third and Early Second Millennium B.C. ," in Winfried Orthmann, ed. , The History and Archaeology of Syria. Vol. 1. Saabrucken: Saarbrucken Verlag.
7. Harvey Weiss, Tell Leilan and Shubat Enlil, Mari, Annales de Recherches Interdisciplinaires, vol. 4, pp. 269-92, 1985

پیوند به بیرون