تصعید
تبدیل مستقیم مادهٔ جامد به گاز / From Wikipedia, the free encyclopedia
تصعید یا والایش[1] (به انگلیسی: Sublimation) به تغییر حالتِ مادهای از جامد به گاز گفته میشود. در این تغییر حالت، ماده به حالت واسط مایع در نمیآید. از نمونههای آشنا برای تصعید میتوان تبدیل نفتالین به گاز و تبدیل برف به بخار را نام برد.[2] چگالش، فرایند معکوس تصعید است که در آن، ماده بهطور مستقیم از گاز به جامد تبدیل میشود.
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
بسیاری از بُنپارها و چندساختهای شیمیایی در فشار معمولی و در دماهای گوناگون در یکی از سه حالت جامد، مایع یا گاز یافت میشوند؛ همچنین گذرش از جامدی به گازی بیشتر همراه با گذرش به حالت میانی مایع است (فشار در اینجا فشار پاری ماده است و نه فشار سامانه (برای نمونه فشار هواسپهری)). از همین روی، بیشتر جامدهایی که دارای فشاری بالا باشند در دمایی ویژه میتوانند از جامد به گاز بگذرند. برخی بنپارها مانند کربن و آرسنیک دارای فشار نقطهٔ سهتایی بسیار بالایی هستند و حالت مایع آنها کمتر یافت میشوند. از این روی، فرازش برای این بنپارها بیشتر از بخارش روی میدهد.
تصعید به گذرش حالت گفته میشود و نه به ترادیسی از جامدی به گازی طی یک واکنشی شیمیایی. برای نمونه، سوختن شمع مومی (موم پارافینی) و تبدیل به کربن دیاکسید و بخار آب تصعید نیست، بلکه یک واکنش شیمیایی با اکسیژن است.
تصعید، دگرشدگی گرماگیر است و نیاز به انرژی بیشتری دارد. میتوان آنتالپیِ تصعید (که گرمای تصعید نیز خوانده میشود) را با جمع آنتالپی ذوب و آنتالپی تبخیر، به دست آورد.