بحران قبرس
درگیری داخلی در قبرس / From Wikipedia, the free encyclopedia
بحران قبرس که به عنوان مناقشه قبرس یا مسئله قبرس نیز شناخته میشود، یک مناقشه مداوم بین جمهوری قبرس تحت کنترل یونانیهای قبرس (که به صورت دفاکتو فقط جنوب جزیره قبرس را کنترل میکنند) و جمهوری ترک قبرس شمالی تحت کنترل ترکهای قبرس و نیروهای ترکیه در شمال جزیره است. این اختلاف نمونه ای از یک درگیری اجتماعی طولانی مدت است. علل اختلاف قبرس از ایدئولوژی ملیگرای قومی یونانی، احساسات یونانی-قبرسی، اندیشه مگالی و انوسیس، و برخی از تمایل مردم قومی ترک برای تجزیه جزیره قبرس از طریق تقسیم، به عنوان وسیلهای برای محافظت از مردمشان ناشی میشود که آن را تهدید یونانی-قبرسی میدانند.
بحران قبرس | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
نقشه پرچمهای قلمروی تحت کنترل بینالمللی جمهوری قبرس، جمهوری ترک قبرس شمالی تحت کنترل منطقه حائل سازمان ملل متحد و پایگاههای بریتانیا. | ||||||||
| ||||||||
طرفهای درگیر | ||||||||
قبرس حمایت: یونان (همراه با به رسمیت شناختن توسط جامعه بینالمللی) |
قبرس شمالی حمایت: ترکیه |
حافظان صلح سازمان ملل متحد حمایت: مناطق پایگاههای مستقل |
در ابتدا، با اشغال این جزیره توسط امپراتوری بریتانیا از امپراتوری عثمانی در سال ۱۸۷۸ و الحاق متعاقب آن در سال ۱۹۱۴، «اختلاف قبرس» به درگیریهای عمومی بین جزیره نشینان یونانی و ترک اشاره داشت.[1][2]
با این حال، پیچیدگیهای بینالمللی کنونی مناقشه، فراتر از مرزهای خود جزیره است و تحت توافق زوریخ و لندن، قدرتهای ضامن (یعنی یونان و ترکیه و بریتانیا)، سازمان ملل و در حال حاضر اتحادیه اروپا را نیز درگیر میکند. چکسلواکی و بلوک شرق که اکنون منحل شدهاند، قبلاً نیز در این مسئله، مداخله سیاسی کرده بودند.[3]
این مشکل پس از حمله ترکیه به قبرس در ۱۹۷۴ که یک سوم شمالی قبرس را اشغال کرد، وارد فاز فعلی خود شد. اگرچه تهاجم توسط کودتای ۱۹۷۴ قبرس آغاز شد، نیروهای ترکیه پس از احیای دولت قانونی، از ترک آن خودداری کردند. رهبری ترک قبرس بعداً استقلال خود را به عنوان جمهوری ترک قبرس شمالی اعلام کرد، اگرچه تنها ترکیه این اقدام را قانونی دانستهاست و همچنان مخالفتهای بینالمللی گستردهای با استقلال قبرس شمالی وجود دارد. بر اساس دادگاه حقوق بشر اروپا، جمهوری ترک قبرس شمالی باید یک دولت دستنشانده تحت اشغال مؤثر ترکیه در نظر گرفته شود و بهطور قانونی به قبرس تعلق دارد.[4] قطعنامه ۵۵۰ شورای امنیت در سال ۱۹۸۴ از اعضای سازمان ملل میخواهد که جمهوری ترک قبرس شمالی را به رسمیت نشناسند.
در نتیجه متعهد شدن دو جامعه و کشورهای ضامن برای یافتن راه حلی مسالمت آمیز برای مناقشه، سازمان ملل متحد، یک منطقه حائل (معروف به خط آتیلا) را برای جلوگیری از تنشها و خصومتهای بیشتر بین جوامع، حفظ میکند. این منطقه، نواحی جنوبی جمهوری قبرس (که عمدتاً ساکنان یونانی قبرس هستند) را از مناطق شمالی (جایی که اکنون ترکهای قبرس و مهاجران ترک ساکن هستند) جدا میکند. دهه ۲۰۱۰، شاهد گرم شدن روابط بین یونانیها و ترکهای قبرسی بود و مذاکرات بهطور رسمی از اوایل سال ۲۰۱۴ آغاز شد. مذاکرات کران-مونتانا امیدها را برای یک راه حل بلندمدت افزایش داد، اما در نهایت به بنبست رسید.[5][6] همچنین مذاکرات به رهبری سازمان ملل در سال ۲۰۲۱ نیز به همین ترتیب شکست خورد.[7]