بتمن در برابر سوپرمن: طلوع عدالت

بتمن دربرابر سوپرمن: طلوع عدالت^[9] (به انگلیسی: Batman v Superman: Dawn of Justice) فیلمی ابرقهرمانی آمریکایی محصول سال ۲۰۱۶ است که بر پایه شخصیت‌های سوپرمن و بتمن از شرکت دی‌سی کامیکس ساخته شده‌است. این فیلم دنبالهٔ مرد پولادین محصول سال ۲۰۱۳ و دومین فیلم مجموعه فیلم‌های دنیای توسعه‌یافته دی‌سی به‌شمار می‌رود.^[10][11][12] زک اسنایدر کارگردانی این فیلم را بر عهده داشته و دیوید اس. گویر و کریس تریو فیلم‌نامهٔ آن را نگاشته‌اند، و گروهی از بازیگران شامل بن افلک در نقش بتمن، هنری کویل در نقش سوپرمن و ایمی آدامز، گل گدوت، لارنس فیشبرن، داین لین، جسی آیزنبرگ، جرمی آیرونز و هالی هانتر در این فیلم به ایفای نقش پرداخته‌اند.^[13] بتمن و سوپرمن: طلوع عدالت نخستین فیلمی به‌شمار می‌رود که بتمن و سوپرمن با هم در آن حضور دارند؛ همچنین نخستین حضور سینمایی شخصیت‌های زن شگفت‌انگیز نیز می‌باشد. در فیلم، یک مغز متفکر جنایتکار به نام لکس لوتر با مهارت تمام بتمن را به یک نبرد مرگ آسا با سوپرمن، که لوتر خواهان نابودی اوست، می‌کشاند.

بتمن در برابر سوپرمن: طلوع عدالت
پوستر اکران سینمایی
کارگردان	زک اسنایدر
تهیه‌کننده	چارلز روون دبورا اسنایدر
نویسنده	کریس تریو دیوید اس. گویر
بر پایه	کاراکترهای دی‌سی کامیکس
بازیگران	بن افلک هنری کویل ایمی آدامز جسی آیزنبرگ داین لین لارنس فیشبرن جرمی آیرونز هالی هانتر گل گدوت
موسیقی	هانس زیمر تام هولکنبورگ
فیلم‌بردار	لری فانگ
تدوین‌گر	دیوید برنر
شرکت‌های تولید	برادران وارنر پیکچرز[1] رت‌پک انترتینمنت[1] دی‌سی انترتینمنت[1] اطلس انترتینمنت[1] کروئل اند آنیوژوال فیلمز[2]
توزیع‌کننده	برادران وارنر[1]
تاریخ‌های انتشار	۱۹ مارس ۲۰۱۶ (۲۰۱۶-03-۱۹) (ادوتوریو نشنال) ۲۵ مارس ۲۰۱۶ (۲۰۱۶-۰۳-۲۵) (ایالات متحده)
مدت زمان	۱۵۲ دقیقه[3]
کشور	ایالات متحده[4]
زبان	انگلیسی
هزینهٔ فیلم	۲۵۰–۳۰۰ میلیون دلار[5][6]
فروش گیشه	۸۷۳٫۶ میلیون دلار[7][8]

پس از انتشار مرد پولادین، در کامیک‌کان سن دیگو ۲۰۱۳ خبر ساخت این فیلم اعلام شد. اسنایدر اعلام کرد این فیلم از مجموعهٔ بازگشت شوالیه تاریکی نوشته فرانک میلر الهام‌هایی می‌گیرد، ولی داستانی متفاوت خواهد داشت. تجسم بتمن این فیلم با تجسم کریستین بیل از این شخصیت در سه‌گانه شوالیه تاریکی متفاوت بود و حکم یک راه اندازی مجدد برای مجموعه بتمن را پیدا کرد. فیلم همچنین عناصری از داستان «مرگ سوپرمن» را نیز درخود دارد. پیش‌تولید از اکتبر ۲۰۱۳ در کالج لس آنجلس شرقی و فیلم‌برداری اصلی آن از مه ۲۰۱۴ در دیترویت، میشیگان آغاز گردید و پس از فیلمبرداری‌های اضافی در ایلینوی و نیومکزیکو، در دسامبر همان سال به پایان رسید.

افتتاحیه بتمن دربرابر سوپرمن: طلوع عدالت در ۱۹ مارس ۲۰۱۶ در ادویتوریو نشنال در مکزیکو سیتی انجام گرفت، وو در ۲۵ مارس ۲۰۱۶ در ایالات متحده اکران شد. پس از فروش‌های قدرتمند در هفته اول اکران، فروش فیلم در دومین آخر هفته افت کرد و دیگر هیچوقت بهبود نیافت. با وجود فروش بالغ بر ۸۷۳٫۶ میلیون دلاری و کسب عنوان هفتمین فیلم پرفروش سال ۲۰۱۶، فیلم کمتر از حد انتظار عمل کرد و نقدهای عمدتاً منفی از منتقدان دریافت کرد.^[14][15] بتمن علیه سوپرمن:طلوع عدالت در سال ۲۰۱۷ در سی و هفتمین دوره جوایز تمشک طلایی، برنده چهار جایزه شد و در چند رشته دیگر هم جزو نامزدها بود.^[16] مدتی بعد نسخه طولانی فیلم، با نام نسخه «تدوین نهایی»، منتشر شد که دارای ۳۱ دقیقه فیلم اضافی بود.

فیلم

در یک صحنه فلشبک از کودکی بروس وین، او از مراسم تشییع جنازه پدر و مادر خود فرار می‌کند؛ او در یک چاه سقوط می‌کند و توسط گروه بزرگی از خفاش‌ها از آنجا رهایی میابد. زمان حال، هجده ماه پس از نبرد بین سوپرمن و ژنرال زاد در متروپلیس، سوپرمن به یک چهره بحث‌برانگیز تبدیل شده‌است. بروس اکنون یک میلیاردر است و به مدت بیست سال در شهر گاتهام به عنوان یک کیفرجو به نام بتمن کار می‌کند. او که شخصاً شاهد ویرانگری آن نبرد بود، سوپرمن را یک تهدید خطرناک برای بشریت می‌بیند.

کلارک کنت (هویت زمینی سوپرمن) پس از اطلاع از عملکرد خشن بتمن به اسم عدالت، از طریق مقالات دیلی پلنت به دنبال افشای اوست. بروس متوجه می‌شود که آناتولی کنیازف، قاچاقچی اسلحه روس با لکس لوتر، مدیر لکس کورپ، تماس برقرار کرده‌است. در همین حال، لوتر تلاش می‌کند تا سناتور جون فینچ را متقاعد کند که به او اجازه دهد تا کریپتونایت، ماده حاصل از تلاش زاد برای تغییر جو زمین، کشف شده را وارد کند تا بتواند به عنوان یک عامل بازدارنده در برابر تهدیدات کریپتونی و فراانسانی آینده مورد استفاده قرار گیرد. او قبول نمی‌کند، اما لوتر با دستیار فینچ نقشه‌های جایگزین می‌کشد و اجازه می‌گیرد به جسد زاد و کشتی پیشاهنگ کریپتونی دسترسی داشته باشد.

بروس در یک جشن در لکس کورپ شرکت می‌کند تا داده‌های رمزگذاری شده را از پردازنده مرکزی شرکت بدزدد، اما دایانا پرینس، فروشنده آثار باستانی، آن را از او می‌دزدد. او پس از عدم دسترسی به اطلاعات آن را پس می‌دهد. در حین رمزگشایی اطلاعات، بروس رؤیای یک دنیای پسا آخرالزمانی را در می‌بیند که در آن شورشیانی را علیه یک سوپرمن شیطانی رهبری می‌کند. او توسط یک فرد ناشناس، که از طریق یک پورتال ظاهر می‌شود، از خواب بیدار شده و آن فرد به او می‌گوید که لوئیس لین «کلید است» و قبل ناپدید شدن از او می‌خواهد تا «بقیه» را پیدا کند. اطلاعات رمزگشایی شده فایل‌های لوتر چندین ابرانسان در سراسر جهان را نشان می‌دهد. یکی از آنها دایانا است که در عکسی از دوران جنگ جهانی اول حضور دارد. وین به آلفرد پنی ورث می‌گوید که قصد دارد کریپتونایت را بدزدد و به جنگ با سوپرمن برود.

یک جلسه گسترده در کنگره با مدیریت فینچ برای زیر سؤال بردن اقدامات سوپرمن علیه زاد برگزار می‌شود. بمبی که توسط لوتر پنهان شده بود منفجر شد و همه حاضران، به جز سوپرمن، کشته شدند. سوپرمن خود را به دلیل عدم تشخیص به موقع آن سرزنش می‌کند و خود را از انظار عمومی پنهان می‌کند. از سوی دیگر، بتمن وارد لکس کورپ می‌شود و کریپتونایت را می‌دزدد. او یک اسکلت بیرونی نیرومند، یک نارنجک‌انداز کریپتونایت و یک نیزه با نوکی از جنس کریپتونایت می‌سازد. در همین حین، لوتر وارد کشتی کریپتونی می‌شود و به پایگاه داده وسیع فناوری آن دسترسی پیدا می‌کند.

لوتر با ربودن لوئیس و مارتا کنت، مادر خوانده کلارک، سوپرمن را به سوی خود می‌کشاند. او لوئیس را از بالای ساختمان لکس کورپ پرت می‌کند. سوپرمن او را نجات می‌دهد و با لوتر روبرو می‌شود و لوتر فاش می‌کند که او و بتمن را، با دامن زدن به بی‌اعتمادی میان آنها، را به سوی یک نبرد مرگبار هدایت کرده‌است. لوتر در ازای جان مارتا از او می‌خواهد که بتمن را بکشد. سوپرمن سعی می‌کند این موضوع را برای بتمن توضیح دهد، اما او در عوض به او حمله می‌کند و در نهایت با استفاده از گاز کریپتونایت او را تحت سلطه خود درمی‌آورد. همان‌طور که بتمن آماده می‌شود تا او را با نیزه بکشد، سوپرمن از او می‌خواهد که «مارتا» را نجات دهد. بتمن در حین سردرگمی دچار تردید می‌شود تا لوئیس از راه رسید و منظور سوپرمن را توضیح دهد. او با آگاهی از اینکه چقدر از انسانیت دور شده‌است، قول می‌دهد که مارتا را نجات دهد. سوپرمن دوباره قدرت خود را به دست می‌آورد و در کشتی فضایی با لوتر روبرو می‌شود.

لوتر نقشه جایگزین خود را اجرا و هیولایی را که به صورت مهندسی ژنتیکی از روی دی‌ان‌ای بدن زاد و خود ساخته شده بود را آزاد می‌کند. سوپرمن به آسیب‌پذیری آن در برابر کریپتونایت پی می‌برد و نیزه کریپتونایتی را پیدا می‌کند و به طرز مرگباری آن را بدن موجود فرو می‌برد. آن موجود در حین مرگ سوپرمن را، که به دلیل قرار گرفتن در معرض کریپتونایت ضعیف شده بود، خنجر می‌زند و او را می‌کشد.

پس از دستگیر شدن لوتر، بتمن در زندان با او روبرو می‌شود و به او هشدار می‌دهد که همیشه مراقب او خواهد بود. لوتر از این که مرگ سوپرمن جهان را در برابر تهدیدات قدرتمند بیگانگان آسیب‌پذیر کرده‌است احساس خوشحالی می‌کند. مراسم یادبودی برای سوپرمن در متروپلیس برگزار می‌شود. کلارک نیز مرده اعلام شد و بروس و دایانا هر دو در مراسم تشییع جنازه او در اسمالویل شرکت کردند. مارتا پاکت نامه‌ای حاوی حلقه نامزدی کلارک به لوئیس می‌دهد. بروس به دایانا می‌گوید که از درگیری با سوپرمن پشیمان است و برای تشکیل گروهی از فراانسان‌ها از او کمک می‌خواهد تا در غیاب سوپرمن از جهان محافظت کنند. هنگامی که همه مراسم را ترک می‌کنند، خاک بالای تابوت کلارک شناور در این

بازیگران

• بن افلک در نقش بروس وین / بتمن:
  یک میلیاردر ثروتمند اجتماعی و مالک شرکت وین. او شب‌ها، به عنوان یک محافظ نقاب‌دار، مجهز به انواع سلاح‌ها و تجهیزات، به جنگ با جنایتکاران گاتهام می‌رود.^[17] این دومین کار کامیک‌بوکی افلک است. وی پیش از این در سال ۲۰۰۳ در نقش بی‌باک در فیلمی به همین نام بازی کرده بود.^[18] او در ابتدا در مورد پذیرفتن این نقش تردید داشت، اما به گفتهٔ خودش پس از صحبت با اسنایدر، متوجه شده که مفهوم این فیلم با بتمنی که کریستین بیل در آن بازی کرده تفاوت دارد.^[19] همچنین او در سال ۲۰۰۶ به دنبال شکست فیلم بی‌باک، اعلام کرده بود که هرگز در فیلم ابرقهرمانی بازی نمی‌کند.^[20] نولان هم در جریان انتخاب افلک برای این نقش قرار داشته و افلک اولین انتخاب اسنایدر برای این نقش بوده‌است.^[21] پیش از او جاش برولین گزینهٔ جدی بازی در این نقش بود.^[22] لباس بتمن در این فیلم، برخلاف لباس‌های زرهی فیلم‌های قبلی، از پارچه‌ای متناسب ساخته شده‌است و یک لباس مکانیکی نیز به نمایش درآمده است که بتمن در مبارزه با سوپرمن از آن استفاده می‌کند. زک اسنایدر دربارهٔ لباس بتمن اظهار داشت: «من یک ایده واقعاً قوی در مورد کاری که می‌خواستم انجام دهم داشتم، واقعاً می‌خواستم یک بتمن پارچه‌ای انجام دهم؛ نه چیزی که به یک بتمن زره‌دار معمولی تبدیل شده‌است. ما اینگونه آن را تکامل دادیم.»^[23] برخلاف نسخه‌های قبلی که با صدای عمیق‌تری به عنوان بتمن صحبت می‌کردند، این نسخه از تعدیل‌کننده صدا برای تحریف صدای واقعی او استفاده می‌کند. افلک اظهار داشت که احتمالاً صدای یک میلیاردر معروف شناخته می‌شود. هنگامی که از افلک پرسیده شد که چه چیزی این بتمن را با تصویرهای قبلی متفاوت می‌کند، افلک گفت: این بتمن «کمی پیرتر است، او کمی خسته‌تر از جهان است. او یکی دو بار در این زمینه بوده‌است، بنابراین کمی عاقل تر است، اما قطعاً بدبین تر و بدبین تر است. کمی تاریک تر و خسته‌تر، و افزود که بتمن «به مرور زمان بیشتر در معرض خشونت و عنصر جنایتکار آن جهان قرار گرفته‌است.»^[24] بتمن فیلم تحت تأثیر مجموعه بازگشت شوالیه تاریکی اثر فرانک میلر است که بتمن را در دهه ۵۰ سن خود نشان می‌دهد. اسنایدر گفت: «من قطعاً یک بتمن مسن تر می‌خواستم. من یک بتمن خسته از جنگ می‌خواستم. به همین دلیل است که از بسیاری جهات، بن برای من واقعاً عالی بود، ما کمی او را پیر کردیم. واقعاً عالی کار کرد. من واقعاً در مورد بتمنی که خلق کردیم هیجان زده هستم.»^[23] اسنایدر در مورد انتخاب افلک در نقش بتمن گفت: «بن تعادل جالبی برای سوپرمن هنری فراهم می‌کند. او توانایی‌های بازیگری را دارد تا تصویری لایه‌ای از مردی ایجاد کند که از کلارک کنت مسن تر و عاقل تر است و زخم‌های یک جنگجوی مجرب علیه جنایت را در خود دارد. اما جذابیتی را که دنیا در بروس وین میلیاردر می‌بیند، حفظ می‌کند.»^[25] افلک اسنایدر را برای مقابله با تأثیر تخریب‌های ایجاد شده در متروپلیس در قسمت قبلی تحسین کرد و گفت: «یکی از چیزهایی که دوست داشتم ایده زک برای نشان دادن مسئولیت پذیری و عواقب خشونت و دیدن افراد واقعی در آن ساختمان‌ها بود.» وی افزود: «و در واقع، یکی از آن ساختمان‌ها ساختمان بروس وین بود، بنابراین او افرادی را می‌شناخت که در آن رویداد سیاه جان خود را از دست دادند.» براندون اسپینک ایفاگر نقش جوانی بروس وین است.^[26]
• هنری کویل در نقش کلارک کنت / سوپرمن:
  کریپتونی بازمانده مستقر در شهر متروپلیس، که با نام مستعار کلارک کنت به عنوان روزنامه‌نگار در روزنامه دیلی پلنت کار می‌کند و با استفاده از قدرت‌های خارق‌العاده خود از بشریت محافظت می‌کند.^[27][28] لباس سوپرمن در بتمن در برابر سوپرمن تا حدودی شبیه به لباس مرد پولادین است، اما با جزئیات سطحی پیشرفته‌تر و به سبک ارتقا یافته و شنلی براق‌تر و ظاهری فلزی‌تر.^[29] نقل قول نوشته شده به زبان کریپتونی به نماد سوپرمن اضافه شد «جایی که فکر می‌کردیم تنها بایستیم، با تمام دنیا خواهیم بود».^[30] این فیلم به تخریب سوپرمن و زاد در متروپلیس می‌پردازد، بخشی از مرد پولادین که به دلیل گسترده بودن برای سوپرمن مورد انتقاد قرار گرفت، که اسنایدر پاسخ داد: «من متعجب شدم زیرا این تز سوپرمن برای من است که نمی‌توان فقط ابرقهرمان‌ها را به هم زد و هیچ عواقبی نداشت.»^[26] کویل در مورد اینکه تصور عمومی از سوپرمن در این فیلم چیست، گفت: «در این فیلم، همه در مورد احساسشان نسبت به این بیگانه به جهت‌های مختلفی تقسیم شده‌اند» و افزود: «بعضی از مردم او را دوست دارند، برخی از او متنفرند. دیگران می‌ترسند. آیا او ظالم است؟»^[31] وقتی از کویل پرسیده شد که سوپرمن از زمان مرد پولادین چگونه تکامل یافته‌است، کویل گفت: «خود سوپرمن آنقدرها هم متفاوت نیست. با این حال، او باید با مجموعه جدیدی از مشکلات دست و پنجه نرم کند زیرا اکنون به دنیا نشان داده شده‌است. این فیلم بیشتر دربارهٔ چگونه جهان به‌طور کلی - و بتمن به‌طور خاص - این بیگانه را می‌بیند، و کمتر در مورد تکامل سوپرمن. کویا سوپرمن و بتمن را به عنوان «دو روی یک سکه» توصیف کرد. آنها هدف یکسانی دارند، اما از روش‌های بسیار متفاوتی برای رسیدن به آن استفاده می‌کنند. قابل درک است که آنها را به درگیری با یکدیگر سوق می‌دهد و درگیری آنها یک لحظه تاریخی است.»^[32]
• ایمی آدامز در نقش لوئیس لین:
  خبرنگار روزنامه دیلی پلنت و معشوقهٔ کلارک.^[27][33] آدامز در مورد نقش خود اظهار داشت که «لوئیس هنوز به نوعی مانند کلید اطلاعات است. او دختری است که بیرون می‌رود و آن را دریافت می‌کند و آن را کشف می‌کند و کنار هم می‌گذارد و همه اینها، بنابراین او بسیار درگیر است.»^[34] وقتی از آدامز در مورد نظرش در مورد نقش آفرینی لوئیس لین در فیلم پرسیده شد، پاسخ داد: «من عاشق این هستم که او نترس است. من اینطور نیستم، بنابراین واقعاً جالب است که او واقعاً از عواقب آن نمی‌ترسد.» آدامز در مورد رابطه لوئیس لین و کلارک کنت در این فیلم گفت: "چیزی که در این مورد عالی است این است که تا آنجا که رابطه با لوئیس و کلارک ادامه دارد، وقتی آنها را ملاقات می‌کنیم می‌توان گفت که آنها برای مدتی با هم رابطه داشته‌اند. او توضیح داد: "بنابراین خیلی خوب بود که بتوانم آن نوع صمیمیت و آن نوع دوستی را که با هنری ایجاد کرده‌ام، ایجاد کنم تا بتوانم آن را به نمایش بگذارم."^[35] او همچنین کلارک کنت را ارتباط لوئیس لین با بشریت توصیف کرد و گفت: «او ممکن است دید تونلی داشته باشد، اما یک شغل و استانداردهای اخلاقی دارد. [وقتی] قبلاً او را ملاقات کردیم، او برای دریافت داستان هر کاری انجام می‌داد - اکنون. کلارک تا حدودی ایمان به انسانیت را در او القا کرده‌است. رابطه او با کلارک نزدیکترین چیزی است که او به هر چیز مبتنی بر ایمان دارد، می‌دانید؟ اگرچه ارتباط با کلارک مشکلاتی را به همراه دارد.»^[36]
• جسی آیزنبرگ در نقش لکس لوتر:
  یک تاجر جوان عجیب و غریب و مدیر عامل ارثی لکس‌کورپ که در شکست دادن سوپرمن وسواس دارد.^[37][38] لوتر معمولاً در کمیک‌ها به صورت طاس به تصویر کشیده می‌شود در حالی که نسخه فیلم از لوتر او را با مو در اکثر فیلم به تصویر می‌کشد. آیزنبرگ هنگام صحبت در مورد ایفای نقش خود از لوتور در مقایسه با نقش‌های قبلی، گفت: «وقتی در حال انجام فیلمی شبیه به این هستید و نقش شخصیتی را بازی می‌کنید که قبلاً بازی شده‌است، هر چه از آن تجسم‌های قبلی دورتر باشد، بهتر است». از آنجایی که احتمال دارد، به خصوص با مردی مانند جین هکمن یا کوین اسپیسی، شما به خوبی مقایسه نخواهید شد." آیزنبرگ پیشینه شخصیت خود را به عنوان داشتن «هسته ای از واقعیت» توضیح داد و گفت: «[لوتر] داستانی غم‌انگیز و زندگی درونی احساسی دارد که معتبر است. این در فیلم است. علاقه من به ایفای این شخصیت با احساسی واقعی بود. اصلی، و این نویسنده، علاقه کریس تریو به خلق شخصیتی است که در واقعیت قابل اجرا به نظر می‌رسد.» آیزنبرگ در مورد رفتار و نگرش لوتر نسبت به سوپرمن گفت: «او یک خودشیفته درجه اول است، اما از این نظر پیچیده‌است که به شدت آشفته، رقابتی و انتقام جو است. او به سوپرمن نه به عنوان فردی برای نابود کردن، بلکه به عنوان یک فرد واقعی نگاه می‌کند. تهدیدی برای بشریت.»^[39] آیزنبرگ نقش خود را در نقش لکس لوتر به عنوان سودمندترین نقش خود توصیف کرد و گفت: «از بسیاری جهات، لوتر بیش از هر شخصیتی است که شما در یک فیلم مستقل انجام می‌دهید، که معمولاً چنین است. جایی که شما دراز می‌کشید؛ بنابراین به این ترتیب اصلاً به خطر نیفتاد. اگر چیزی بود، بهترین و سودمندترین نقشی بود که تا به حال به من داده شده بود. فرصت ایفای یک شخصیت جالب در فیلمی در این مقیاس بسیار نادر است.^[40] آیزنبرگ موضوعی را در فیلم توصیف می‌کند و می‌گوید: «این سؤال را مطرح می‌کند که چگونه یک مرد می‌تواند این همه قدرت داشته باشد. اینها چیزهایی است که ما در مورد دولت‌های مستبد صحبت می‌کنیم. آنها در این فیلم به ژئوپلیتیک می‌پردازند، و نه به شکلی که تظاهر آمیز باشد ما یا باطنی».^[41]
• داین لین در نقش مارتا کنت:
  مادر خوانده کلارک.^[27] لین در مورد نقش خود به عنوان مادر سوپرمن اظهار داشت: «من همیشه می‌گفتم که اگر پسری داشته باشم، این آزمون نهایی خواهد بود. یک مرد خوب تربیت کنید - چیزی اصیل در این مورد وجود دارد.» وقتی از لین در مورد تجربه کار با زک اسنایدر در بتمن علیه سوپرمن سؤال شد، لین گفت که تحت تأثیر تخیل اسنایدر قرار گرفته‌است و افزود: «به چه کسی این فرصت داده می‌شود که چنین چیزهایی را برای میلیون‌ها نفر روی صفحه نمایش دهد؟ این فوق‌العاده است. این یک افتخار است و یک بار است، و من نمی‌توانم تصور کنم که این بار را به دوش بکشم.»^[42] در مورد حمایت مارتا کنت از پسرش سوپرمن، لین اظهار داشت: «من فکر می‌کنم که او به او یادآوری می‌کند که او یک انتخاب دارد»، و در توضیح بیشتر گفت: «او مجبور نیست زیر یوغ این سرنوشت باشد. او در واقع می‌تواند لذت انتخاب را احساس کند».^[43]
• لارنس فیشبرن در نقش پری وایت:
  سردبیر دیلی پلنت و رئیس کلارک و لوئیس.^[27] وقتی از فیشبرن در مورد بازی مجدد در این فیلم پرسیده شد، گفت: «من خوشحال شدم که به این شخصیت بازگشتم. وقتی آن را خواندم بسیار هیجان زده شدم و دیدم که در مرکز فیلم چه چیزی وجود دارد، که این دعوای بزرگ بین این دو تایتان بود.»^[44] فیشبرن در مورد نقش پری وایت در این فیلم گفت: «او با این واقعیت برخورد می‌کند که رسانه اش به نظر می‌رسد که مسیر دایناسورها را طی می‌کند، بنابراین حضور در آن موقعیت دشواری است. خبر خوب این است که او یک خبرنگار بزرگ مانند لوئیس لین و یک خبرنگار بزرگ جدید مانند کلارک کنت دارد که علاقه‌مند و تشنه انجام این کار هستند.»^[45] فیشبرن در مورد تجربه فیلمبرداری و تعاملات شخصیتش گفت: "در ابتدا فقط چند روز با لوئیس، کلارک و پری گذشت. و بقیه فقط من بودم. با لوئیس، فهمیدند چگونه او را به جایی که باید برسانند، اما روابط من فکر می‌کنم در مرد پولادین به خوبی تثبیت شدند.»^[46]
• جرمی آیرونز در نقش آلفرد پنی‌ورث:
  پیشخدمت، پشتیبان امنیتی و معتمد بروس وین.^[37] آیرونز برداشت خود از آلفرد پنی ورث را اینگونه توصیف کرد که «آلفرد کاملاً متفاوت از آنچه تاکنون دیده‌ایم است. زک اسنایدر دیدگاه‌های بسیار روشنی در مورد آنچه می‌خواست داشت. من فقط می‌گویم که او شاید بیشتر از یک پیشخدمت عمل کند.»^[47] وقتی از آیرونز پرسیده شد که چه چیزی آلفرد او را متفاوت از نقش‌های قبلی می‌کند، آیرونز گفت: «زک اسنایدر، کارگردان، می‌خواست یک آلفرد کاملاً متفاوت خلق کند؛ بنابراین احساس کردم که مجبور نیستم چمدانی نسبت به نمونه‌های قبلی حمل کنم. این یک نوع است. تناسخ، اگر مایل بودید. من این احساس را داشتم که دارم آلفرد خود را خلق می‌کنم، بیشتر مردی که در واقع می‌تواند هر کاری را اگر مجبور باشد انجام دهد. و او در تصمیماتی که بروس می‌گیرد بسیار دخیل است.^[48] آیرونز در مورد اینکه آلفرد در فیلم چگونه خواهد بود، اظهار داشت: «او تاریخچه جالبی دارد. او مرد بسیار شایسته‌ای است. او مردی است که من فکر می‌کنم هر کسی دوست دارد با او ازدواج کند. او می‌تواند هر کاری را انجام دهد: لامپ‌ها را عوض کند، اگر مجبور باشد پل‌ها را منفجر کند.»^[49]
• گل گدوت در نقش پرنس دایانا / زن شگفت‌انگیز^[50]

شاهدختی که دختر زئوس است.^[51] این اولین حضور سینمایی این شخصیت در یک فیلم می‌باشد.^[52] گدوت اعلام کرده که تمرینات ویژه‌ای را برای بازی در این نقش پشت سر می‌گذارد.^[53]

• اسکوت مک‌نری در نقش والاس کیف

به علاوه رابین اتکین داونز کار ضبط حرکت و صداپیشگی شخصیت دومزدی را بر عهده داشت هر چند هرگز به نام او در فیلم اشاره نشد، تائو اوکاموتو در نقش مرسی گریوز دستیار لکس لوتر،^[54] ری فیشر در نقش ویکتور استون / سایبورگ^[55] جیسون موموآ در نقش آکوامن و لورن کوهن در نقش مارتا وین^[56][57][58] بازی می‌کنند. انتخاب افلک، گدوت و آیزنبرگ با اعتراضاتی از سوی طرفداران کمیک همراه بود و حتی دادخواست اینترنتی راه انداختند تا افلک از این نقش کنار گذاشته شود.^[59][60][61] کالن مالوی، جنا ملون و هالی هانتر در نقش‌های نامشخص به بازیگران این فیلم اضافه شده‌اند.^{[62][63][64][65]}

رابین اتکین داونز کار ضبط حرکت و صدا را برای دومزدی در اوج فیلم انجام داد.^[66] اگرچه نام این شخصیت مستقیماً ذکر نشده‌است، اما بعداً مشخص شد که شخصیت دومزدی است. این نقش تحت چنان محرمانه‌ای نگه داشته شد که داونز تا زمانی که تریلر دوم منتشر شد، نمی‌دانست چه کسی را بازی می‌کند.^[67] داونز در مورد نقش خود اظهار داشت که به حضور در فیلم افتخار می‌کند و تحسین خود را برای کمک به زنده کردن دومزدی در این فیلم ابراز کرد.^[68] اسنایدر تأیید کرد که دومزدی در فیلم‌های آینده دی‌سی بازخواهد گشت و اظهار داشت: «خب، شما دومزدی دارید، درست است؟ او فقط از زمین بیرون نمی‌آید. او اسطوره‌های خودش را دارد، درست است؟ بنابراین باید بررسی شود."^[69] داونز قبلاً نقش‌های صوتی را برای فیلم‌ها و نمایش‌های مختلف انیمیشن دی‌سی و همچنین بازی‌های ویدیویی دی‌سی ارائه کرده‌است.^[68]

علاوه بر این، جفری دین مورگان توماس وین، و لورن کوهان نقش مارتا وین، والدین متوفی بروس وین را به تصویر می‌کشد.^[70][71] پاتریک ویلسون (که بعداً اوشن مستر را در آکوامن و دنباله‌اش به تصویر کشید) رئیس‌جمهور ایالات متحده را به صورت صوتی تصویر می‌کشد، و مایکل کسیدی جیمی اولسن، یک مأمور سیا را به تصویر می‌کشد.^[72] هری لنیکس در نقش وزیر کالوین سوانویک،^[73] کریستینا رن در نقش سرگرد کری فاریس،^[74] کوین کاستنر در نقش جاناتان کنت،^[75] ربکا بولر در نقش جنی جورویچ، چاد کروچوک در نقش گلن وودبرن و کارلا گوگینو در نقش هوش مصنوعی کریپتونی کلور.^[76] جسد ژنرال زاد نیز در این فیلم در نقشی تعیین‌کننده ظاهر می‌شود. با این حال، مایکل شنون هیچ صحنه ای را برای فیلم فیلمبرداری نکرد و جسد با استفاده از جلوه‌های ویژه ساخته شد.^[77] هیو مگوایر نقش جک اودوایر، یکی از مدیران شرکت وین را بازی می‌کند.^[78][79]

ازرا میلر، جیسون موموآ، و ری فیشر به ترتیب به عنوان بری آلن / فلش، آرتور کوری / آکوامن و ویکتور استون / سایبورگ در ظاهر کوتاهی معرفی شدند که منجر به گنجاندن آنها در فیلم لیگ عدالت شد.^{[80][81][82][83][57][84][85][86]} جو مورتون در نقش سیلاس استون، پدر ویکتور ظاهر می‌شود.^[87] سناتور ایالات متحده پاتریک لیهی در نقش سناتور پورینگتون ظاهر می‌شود، در حالی که سناتور ایالات متحده دبی استابنو نیز به عنوان فرماندار نیوجرسی ظاهر می‌شود.^[88][89] نیل دگراس تایسون، سولداد اوبراین، اندرسون کوپر، نانسی گریس، چارلی رز، دانا باش، اندرو سالیوان و ویکرام گاندی به عنوان خودشان ظاهر می‌شوند.^[90] سامی روتیبی در نقش ژنرال آماجاق انتخاب شد،^[91] در حالی که وونمی موسکوو نقش کاهینا زیری، زنی از نایرومی را به تصویر می‌کشد که در ابتدا در کنگره ایالات متحده علیه سوپرمن شهادت می‌دهد.^[92] جینا مالون برای نقش جنت کلیبرن، دانشمند آزمایشگاه استار لبز انتخاب شد، اما صحنه‌های او از اکران در سینما حذف شد. همراه با شخصیت‌های مرد فولادی، کوبرن گاس در نقش پدر لئون، جوزف کرانفورد در نقش پیت راس و امیلی پترسون در نقش لانا لنگ. آنها برای انتشار رسانه خانگی نسخه نهایی بازسازی شدند.^[93] جان استوارت، مجری برنامه تاک شو، نقشی کوتاه در قسمت توسعه یافته دارد. برای برقراری ارتباط بیشتر بین فیلم‌های جهان مشترک، کریس پاین، سعید تقمائوی، ایون برمنر و یوجین بریو راک در عکس دایانا پرینس در نقش استیو ترور، سامیر، چارلی و رئیس ناپی ظاهر می‌شوند، همه شخصیت‌هایی که در فیلم زن شگفت‌انگیز حضور یافتند.^[64][94][95] خود اسنایدر نیز به عنوان یکی از غول‌های کنیازف که تفنگی در دست دارد در محل بن‌بست انبار نقش آفرینی می‌کند.^[96]

لحن و درون‌مایه

بتمن در برابر سوپرمن به عنوان تمثیلی در مورد سیاست معاصر آمریکا، به ویژه واکنش آمریکا به یازده سپتامبر، تفسیر شده‌است.^{[97][98][99][100][101][102]}

جان بیفوس از د کامرشل آپیل به شباهت‌های بین نبرد متروپلیس در ابتدای فیلم و ۱۱ سپتامبر اشاره کرد: «ایده این است که همان‌طور که ۱۱ سپتامبر تأثیری دگرگون‌کننده وجودی بر روان آمریکا داشت، نبرد متروپلیس، و متعاقب آن درک این موضوع که یک بیگانه قدرتمند می‌تواند سیاره انتخابی خود را به راحتی نابود کند، آگاهی انسان را تغییر داده و معیارهای جدیدی از اخلاق و سطوح ترس را ایجاد کرده‌است، به عبارتی «احساس ناتوانی اسد که مردان خوب را بی رحم می‌کند» از پیشخدمت وین، آلفرد (جرمی آیرونز).» او می‌گوید که بتمن از صحنه نبرد متروپلیس به‌عنوان «مردی تغییر یافته، و حتی آشفته‌تر، بیرون می‌آید».^[99]

کوفی آتلاو از کامیک‌بوک دات‌کام این تمثیل را به این صورت تفسیر کرد که بتمن نشان دهنده «واکنش شاهین‌جنگ راست‌گرا به ۱۱ سپتامبر… آمریکایی که امنیت را بر آزادی‌های مدنی ترجیح می‌دهد، ذهنیت دوران بوش مبنی بر توقف پیشگیرانه تهدیدها قبل از اینکه بتوانند در نزدیکی خانه تهدید کنند». آتلاو دربارهٔ سوپرمن می‌نویسد که او نماینده «آرمان‌های چپ‌تر، لیبرال، آمریکای ایده‌آل» است، در حالی که لوتر نماینده «فرصت طلبان موذی که از آشفتگی جهان پس از ۱۱ سپتامبر، یک جهان جنگ زده، برای منافع شخصی بهره‌برداری کردند (و هنوز هم از آن بهره‌برداری می‌کنند).» است. آتلاو معتقد است که صحنه ای که بتمن و سوپرمن در مادرانشان زمینه‌های مشترک پیدا می‌کنند، دلالت بر این تصور است که ایدئولوژی‌های سیاسی متضاد هنوز شباهت‌هایی با هم دارند.^[98]

اندرو دایس از اسکرین‌رنت نوشت: «بروس، مانند بسیاری از شخصیت‌ها و ملت‌های سیاسی، از موقعیت عالی اخلاقی چشم پوشی کرده، روش‌های افراطی خود را در صورت لزوم منطقی کرده‌است، دشمنی را شناسایی کرده‌است که به دنبال درک آن نیست، و اگر نگوییم ارزش‌های صریحی که کشورش بر اساس آن‌هاست، بلکه ارزش‌هایی که مأموریتش بر آن بنا شده بود، رها کرد.»^[102]

کلیم آفتاب از وایس نوشت که این فیلم «به عنوان ضربه ناخوشایند دولت و واکنش مردم پس از یازده سپتامبر در نظر گرفته شده بود.» او شخصیت سوپرمن را با یک مسلمان آمریکایی مقایسه کرد و به این نتیجه رسید که این فیلم «در محکومیت چیزی است که آمریکا در حال تبدیل شدن به آن است، مکانی که در آن مهاجران، به ویژه آنهایی که به‌طور غیرمنصفانه به دلیل ویرانی‌های جمعی ناشی از افرادی معدود بدنام شده‌اند، دیگر بخشی از یک رؤیای واقعی آمریکایی نیستند.»^[100]

ریچارد برودی از نیویورکر این تمثیل را متفاوت تحلیل کرد: به گفته برودی، بتمن نماینده حزب دموکرات است، در حالی که سوپرمن نماینده حزب جمهوری‌خواه است. برودی احساس می‌کند که این تصور با این واقعیت پشتیبانی می‌شود که چشمان بتمن زمانی که کلاهخود خود را بیرونی می‌پوشد آبی می‌درخشد و سوپرمن وقتی از دید گرمایی خود استفاده می‌کند قرمز می‌درخشد. برودی این تمثیل را به دلیل اینکه حزب دموکرات را با شر متحد می‌کند که به گفته او «هیچ رابطه‌ای با سیاست معاصر ندارد» مورد انتقاد قرار داد. با این حال، او آن را «استعاره‌ای قدرتمند» برای این مسئله که «اگر سیاستمداران صرفاً وظایف خود را با شایستگی و حساسیت انجام می‌دادند، اصرار کمتری برای یافتن یک ابرقهرمان وجود داشت، یا بزرگ‌نمایی عوام فریبانی که وانمود می‌کنند یک ابرقهرمان هستند» معرفی می‌کند.^[97]

مارک هیوز از فوربز خاطرنشان می‌کند که این فیلم با داشتن سوپرمن به عنوان شخصیت خارجی که توسط دولت و رسانه‌ها مورد سؤال قرار می‌گیرد، سیاست بازگشت شوالیه تاریکی را معکوس می‌کند. او می‌نویسد: «این مفهوم معکوسی از کمیک است، در آنجا سوپرمن نمایانگر دیدگاه مستقر شده‌است در حالی که بتمن تحت نظارت مداوم مطبوعات و افکار عمومی است و توسط دولت مطرود می‌باشد.» دربارهٔ صحنه مارتا: «او هرگز قبلاً به سوپرمن به عنوان یک شخص واقعی یا به عنوان یک مرد نگاه نکرده‌است. سپس ناگهان سوپرمن آسیب‌پذیر می‌شود، او نام یک مرد معمولی و زنی دارد که او را دوست دارد که بر سر او گریه می‌کند، و یک مادر - آخرین کلمه او. کلمات اساساً عبارتند از «مادرم را نجات بده.» ما از لحاظ احساسی می‌بینیم که چگونه بتمن متوجه می‌شود که دارد چه می‌کند و اینکه او آدم بدی است، یک لحظه وحیانی دردناک اما بسیار انسانی.»^[101]

ریچارد نیوبی از هالیوود ریپورتر دربارهٔ صحنه مارتا می‌نویسد: «فرصتی برای بروس برای برقراری ارتباط دوباره با انسانیت خود و انسانیت سوپرمن. بتمن مبارزه را به این دلیل خاتمه نمی‌دهد که مادرانشان یک نام دارند، بلکه به این دلیل است که سوپرمن را به عنوان فردی با یک مادر می‌شناسد، یک انسان، علیرغم منشأ بیگانه. بروس در نبرد مقابل سوپرمن در نهایت متوجه می‌شود که می‌تواند بهتر باشد و دوباره با بشریت ارتباط برقرار کند. این یک رستگاری یا یک تغییر کامل نیست، زیرا او در صحنه‌های بعدی مزدوران را در زیرزمین می‌کشد. اما یک شروع است.»^[103]

بن افلک گفت که او «ایده نشان دادن مسئولیت پذیری و عواقب خشونت و دیدن افراد واقعی در آن ساختمان‌ها» را در صحنه بروس وین در نبرد متروپلیس دوست دارد.^[104]

تولید

زاک اسنایدر

آماده‌سازی

در ژوئن ۲۰۱۳، اعلام شد که زاک اسنایدر و دیوید اس. گویر برای ساخت دنبالهٔ مرد فولادین بازخواهند گشت.^[105] برادران وارنر می‌خواست که فیلم در سال ۲۰۱۴ اکران شود.^[106] ماه بعد اسنایدر در کامیک‌کان سن دیگو تأیید کرد که دنبالهٔ این فیلم در سال ۲۰۱۵ اکران خواهد شد و برای اولین بار در سینما، بتمن و سوپرمن با هم روبرو می‌شوند. گویر و اسنایدر با هم داستان را خواهند نوشت و گویر فیلم‌نامه را می‌نویسد.^[27][28] کریستوفر نولان هم به عنوان مشاور در این پروژه همکاری خواهد کرد.^[21] اسنایدر تأیید کرد که بتمن و سوپرمن از رمان تصویری شوالیه تاریکی بازمی‌گردد الهام می‌گیرد.^[107] اما در نوامبر ۲۰۱۳ گفت که این فیلم بر پایهٔ رمان تصویری نخواهد بود.^[108] در بتمن و سوپرمن، اولین حضور سینمایی واندر وومن در یک فیلم اتفاق می‌افتد^[50] پروژه‌ای که برادران وارنر از سال ۱۹۹۶ در حال کار بر روی آن بوده‌است.^[109] اواخر دسامبر ۲۰۱۳، کریس تریو برای نوشتن فیلم‌نامه استخدام شد، زیرا گویر درگیر پروژه‌های دیگری بود. تریو پیش از با افلک در فیلم آرگو همکاری کرده بود.^[110] عنوان رسمی فیلم، طلوع عدالت در مهٔ ۲۰۱۴ اعلام شد.^[111]

هانس زیمر کار آهنگسازی این فیلم را بر عهده داشت^[105] و خودش تأکید کرد که موسیقی این فیلم با موسیقی‌ای که برای سه‌گانهٔ بتمن نولان ساخته، فرق می‌کند.^[112]

فیلم‌برداری

در سپتامبر ۲۰۱۳، لری فانگ به عنوان مدیر فیلم‌برداری به این فیلم پیوست. او قبلاً با اسنایدر در فیلم‌های ۳۰۰، نگهبانان و مشت ناگهانی همکاری کرده‌است.^[113] فیلم‌برداری اولیه در ۱۹ اکتبر ۲۰۱۳ در کالج لس آنجلس شرقی با فیلم‌برداری از بازی دو تیم فوتبال آمریکایی دانشگاه گاتهام و دانشگاه متروپلیس آغاز شد.^[114] در پایان ماه، ساخت مزرعهٔ کنت (که در فیلم مرد فولادین دیده) شده آغاز شد.^[115] فیلم‌برداری فیلم با حضور بازیگران اصلی، از ۱۹ مهٔ ۲۰۱۴ در دیترویت شروع شد.^[116][117] فیلم‌برداری صحنه‌های با حضور گل گدوت از ۱۶ مه آغاز شده بود.^[118] از ماه نوامبر فیلم‌برداری در شیکاگو آغاز شد.^[119] دیگر لوکیشن‌های این فیلم، میشیگان موشن پیکچرز استودیوز، یورک‌ویل، ایلینوی و جنوب اقیانوس آرام بودند.^{[120][121][122]} بخش‌هایی از فیلم از جمله سکانس قتل والدین بروس وین، با استفاده از دوربین‌های آی‌مکس فیلمبرداری شده‌است.^[123] قرار بود فیلمبرداری قسمتی از فیلم در مراکش انجام شود که به علت شیوع ویروس ابولا به نیو مکزیکو تغییر یافت.^[124] فیلمبرداری این فیلم در دسامبر ۲۰۱۴ به پایان رسید.^[125]

بازاریابی

طراحی

مارک ویلکینسون همانند مرد پولادین، کار طراحی لباس این فیلم را بر عهده دارد.^[126] لباس بتمن، با الهام از شوالیه تاریکی بازمی‌گردد طراحی شده‌است^[127] و بر خلاف فیلم‌های قبلی، زرهی نیست و از جنس پارچه است.^[128] در کامیک‌کان سن دیگو ۲۰۱۴، از لباس زن شگفت‌انگیز هم رونمایی شد.^[129] همچنین لباس دوم بتمن که از زره ساخته شده بود، رونمایی گردید.^[130]

اکران

برادران وارنر در نوامبر ۲۰۱۳ تاریخ اکران بتمن در برابر سوپرمن: طلوع عدالت را در ۱۷ جولای ۲۰۱۵ اعلام کرد. اما در ژانویه ۲۰۱۴ استودیو اعلام کرد تاریخ اکران از ۱۷ جولای ۲۰۱۵ به ۶ مه ۲۰۱۶ منتقل شده‌است تا به فیلمسازان «زمان لازم برای تحقق دیدگاه خود با توجه به ماهیت بصری پیچیده داستان» داده شود.^[131][132] تاریخ اکران بار دیگر در آگوست ۲۰۱۴ به ۲۵ مارس ۲۰۱۶ منتقل شد. یکی از منابع داخلی برادران وارنر می‌گوید که استودیو با توجه به اینکه تاریخ افتتاحیه قبلی همزمان با کاپیتان آمریکا: جنگ داخلی استودیوی مارول است، «لرزیده نمی‌شود»، اما در عوض اعلام کرد که مارس ۲۰۱۶ یک «مسیر فوق‌العاده» برای آن‌ها بود.^[133] بر اساس منابع هالیوود ریپورتر، برادران وارنر امکان اکران ۷۰ میلی‌متری این فیلم را، که بخشی از آن با فرمت ۶۵ میلی‌متری آی‌مکس فیلمبرداری شده‌است، در نظر گرفته‌است.^[134]

افتتاحیه بتمن در برابر سوپرمن: طلوع عدالت در ادویتوریو نشنال در مکزیکو سیتی در ۱۹ مارس ۲۰۲۱ نمایش داده شد،^[135] آن اولین نمایش در شهر نیویورک نیز در ۲۰ مارس در تالار موسیقی رادیو سیتی انجام شد.^[136] پس از حملات مارس ۲۰۱۶ بروکسل، برادران وارنر در ابتدا فرش قرمز اولین افتتاحیه لندن را لغو کرد، اما تصمیم گرفت افتتاحیه را ادامه دهد.^[137] این فیلم در ۲۵ مارس در ایالات متحده و بریتانیا به صورت سه بعدی منتشر شد.^[133][138] به‌طور همزمان در آمریکای شمالی، چین و ژاپن، سه بازار بزرگ فیلم جهان، و همچنین مناطق بین‌المللی دیگر،^[139] به استثنای لهستان، جایی که سینماها در جمعه خوب باز نمی‌شوند، افتتاح شد. این فیلم به‌طور همزمان در ۳۰۰۰۰ اکران در سراسر جهان در ۶۱ بازار، از جمله چین به نمایش، درآمد. در ایالات متحده، تقریباً در ۴۲۴۲ مکان افتتاح شد که از این تعداد ۳۵۰۰ سالن (۸۵٪) به صورت سه بعدی، ۳۹۰ صفحه نمایش آی‌مکس، ۴۷۰ سینمای پی‌ال‌اف، ۱۵۰ سالن سینمای دی-باکس و ده سینمای فیلم ۷۰ میلی‌متری بودند.^{[140][141][142]}

دنباله‌ها

فیلم جوخه انتحار به عنوان سومین فیلم از دنیای سینمایی دی سی در اوت ۲۰۱۶ اکران شد و بن افلک، نقش بتمن را در آن تکرار کرد. فیلم لیگ عدالت قسمت اول نیز به کارگردانی زک اسنایدر در نوامبر ۲۰۱۷ اکران شد.^[143] هنری کویل، گل گدوت و ری فیشر نقش‌های خود را در آن فیلم تکرار کردند.^[144]

نمایش خانگی

یک نسخه طولانی از این فیلم با نام نسخه تدوین نهایی در پلتفرم‌های رسانه‌های نمایش خانگی، در کنار نسخه اکرانی، منتشر شد. این نسخه رتبه R را از انجمن سینمایی آمریکا، به سبب خشونت بیشتر از نسخه اکرانی (که درجه‌بندی پی‌جی ۱۳ داشت)، دریافت کرد^[94][145] و ۳۱ دقیقه طولانی‌تر بود.^[146] با انتشار نسخه تدوین نهایی، که نسخه اصلی کارگردان از فیلم قبل از تدوین اضافی بود، منتقدان خاطرنشان کردند که احتمالاً فیلم با این صحنه‌های اضافی بهتر مورد استقبال قرار می‌گرفت.^[147][148] بن کندریک از اسکرین‌رنت اظهار داشت که اگرچه «قابل درک تر» است، اما تصویر شخصیت «تغییر اساسی» نداشته‌است و «برای بینندگانی که مرد پولادین یا بتمن علیه سوپرمن را به دلایل بزرگتری دوست نداشتند، مانند لحن، رویکرد، و شخصیت‌پردازی تاریک‌تر از نمادین‌ترین قهرمانان دی‌سی، نسخه نهایی تنها نسخه‌ای طولانی‌تر از فیلمی است که… احتمالاً باعث تفرقه باقی می‌ماند، حتی اگر محصول نهایی فیلم بهتری باشد.»^[149] فیل اونز از درپ آن را پیشرفتی نسبت به نسخه اصلی نامید و نوشت: «ببینید و ببینید که به نوعی بتمن در برابر سوپرمن: طلوع عدالت به چیزی تبدیل شده‌است که به یک فیلم کاربردی نزدیک می‌شود. در این روند، نسخه اصلی حتی غیرقابل توضیح تر و وحشتناک تر می‌شود.»^[150]

در جدول فروش نمایش خانگی، این فیلم در هفته منتهی به ۲۴ جولای ۲۰۱۶ در رتبه اول قرار گرفت.^[151] در ایالات متحده، ۲۳٫۴ میلیون دلار فروش دی‌وی‌دی و ۵۸٫۹ میلیون دلار در فروش بلو-ری به دست آورد که در مجموع ۸۲٫۴ میلیون دلار تخمین زده می‌شود.^[152]

علیرغم اینکه بخشی از فیلم آی‌مکس فیلمبرداری شد و با صحنه‌های منتخب در ۱٫۴۳:۱ یا ۱٫۹۰:۱ در سینماهای آی‌مکش منتشر شد، نسخه اولیه بلو-ری فقط دارای نسبت تصویر ثابت ۲٫۳۹:۱ بود که برای نمایش‌های غیر آی‌مکس استفاده می‌شد. با این حال، در ۱۲ دسامبر ۲۰۲۰، اسنایدر فاش کرد که در حال تلاش برای بازگرداندن نسبت آی‌مکس به فیلم برای اکران مجدد آینده در سال ۲۰۲۱ است.^[153] در ۴ مارس ۲۰۲۱، برادران وارنر اعلام کرد که نسخه بازسازی شده تدوین نهایی (با صحنه‌های آی‌مکس ارائه شده در نسبت تصویر اصلی ۱٫۴۳:۱) برای پلتفرم‌های دیجیتال و اچ‌بی‌او مکس در ۱۸ مارس ۲۰۲۱ (تاریخ انتشار لیگ عدالت زک اسنایدر) منتشر خواهد شد و همچنین چند روز بعد در ۲۳ مارس در اولترا اچ‌دی بلو-ری منتشر خواهد شد.^[154]

پانویس

1. "Batman v Superman: Dawn of Justice (2016)". AFI Catalog of Feature Films. Retrieved May 12, 2022.
2. "Batman v Superman Dawn of Justice". British Film Institute. Retrieved May 12, 2022.
3. "Batman V Superman: Dawn Of Justice (12)". British Board of Film Classification. March 16, 2016.{{cite web}}: نگهداری CS1: url-status (link)
4. "Film: Batman v Superman: Dawn of Justice". Lumiere. European Audiovisual Observatory. Archived from the original on June 23, 2018. Retrieved May 11, 2022.
5. McClintock, Pamela (March 27, 2016). "'Batman v Superman': Inside Warner Bros.' Massive Marketing That Led to a Record Opening". The Hollywood Reporter. Retrieved April 7, 2016.
6. FilmL.A. (June 2017). "2016 Feature Film Study" (PDF). p. 23. Retrieved May 8, 2018.
7. "Batman v Superman: Dawn of Justice (2016)". Box Office Mojo. Retrieved December 20, 2017.
8. "Batman v Superman: Dawn of Justice (2016)". The Numbers. Nash Information Services, LLC. Retrieved 2021-12-24.
9. «'بتمن در برابر سوپرمن' ۴۲۴ میلیون دلار فروش کرد». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۸ مارس ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۰ مه ۲۰۱۶.
10. "Will Warner Brothers & DC Ever Catch Up To Marvel Television After Last Night's 'Agents of S.H.I.E.L.D.'?". Forbes. Retrieved May 25, 2014.
11. "DC Cinematic Universe Launched From Small Screen? - It's A Wrap! | Clevver Movies - Yahoo Screen". Screen.yahoo.com. Archived from the original on 22 May 2014. Retrieved May 25, 2014.
12. "Is the DC Cinematic Universe Ready to Take on Marvel? - The Superhero Show - IGN Video". IGN. May 3, 2014. Retrieved May 25, 2014.
13. Warner Bros. (May 21, 2013). "Cameras Roll on Director Zack Snyders "Batman v Superman: Dawn of Justice" from Warner Bros. Pictures". DC Comics. Retrieved May 26, 2014.
14. http://www.dailymail.co.uk/tvshowbiz/article-3508792/It-s-costly-witless-noisy-Batman-V-Superman-doesn-t-deserve-rescuing-writes-BRIAN-VINER.html#comments
15. http://www.dailymail.co.uk/tvshowbiz/article-3508434/Not-bad-Bush-v-Gore-close-Critics-slam-Batman-v-Superman-Dawn-Justice-s-reve.html#comments
16. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ ژانویه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۱ مارس ۲۰۱۷.
17. "Ben Affleck Revealed As Batman in Warner Bros. Picture' New Super Hero Feature Film, Now Slated to Open July 17, 2015" (Press release). DC Comics. August 22, 2013. Retrieved May 26, 2014.
18. Fleming, Mike. "Ben Affleck On Playing Batman, And How Not To Accept An Academy Award". Deadline.com. Retrieved June 3, 2014.
19. "Ben Affleck: 'Initially, I Was Reluctant' to Play Batman". Variety. October 25, 2013. Retrieved May 22, 2014.
20. Peter Sciretta (November 2, 2006). "Ben Affleck says No to Daredevil sequel". UGO. Archived from the original on 11 August 2008. Retrieved July 15, 2008.
21. Abid Rahman (October 13, 2014). "Charles Roven: Ben Affleck "Was the First Guy We Went to" for Batman Role". The Hollywood Reporter. Retrieved October 13, 2014.
22. Parfitt, Orlando (September 8, 2013). "Josh Brolin hints at why he turned down Batman". Yahoo! Movies. Retrieved May 21, 2014.
23. "Zack Snyder 'Really Excited' About the Dark Knight of "Batman v Superman"". October 21, 2015. Archived from the original on 15 March 2016. Retrieved August 13, 2016.
24. Begley, Chris (March 18, 2016). "Ben Affleck talks 'Batman v Superman' and what it was like in the "heavy" armored Batsuit (video)". Retrieved August 13, 2016.
25. "'Man of Steel 2′: Director & Producer Explain Ben Affleck Batman Casting". Screen Rant. August 23, 2013. Retrieved August 13, 2016.
26. "Zack Snyder defends 'Man of Steel' ending: You can't have superheroes knock around with no consequences". Entertainment Weekly. Archived from the original on May 14, 2016. Retrieved August 13, 2016.
27. Kit, Borys (July 20, 2013). "Superman and Batman Film Set for Comic-Con Reveal". The Hollywood Reporter. Retrieved July 21, 2013.
28. Sperling, Nicole (July 20, 2013). "Comic-Con 2013: 'Superman & Batman' movie will follow 'Man of Steel'". Los Angeles Times. Retrieved July 21, 2013.
29. Fawnia Soo Hoo (March 28, 2016). "How the 'Batman v Superman' costume designer updated their iconic supersuits". Fashionista. Retrieved January 5, 2018.
30. "There's a genius detail added to Superman's suit in 'Batman v Superman' that you would never notice". Retrieved August 13, 2016.
31. Semlyen, Phil de (July 26, 2015). "Empire's Batman V Superman: Dawn Of Justice Cover Revealed". Retrieved August 13, 2016.
32. Begley, Chris (December 18, 2015). "French 'Batman v Superman' magazine features new interviews with Ben Affleck and Henry Cavill". Retrieved August 13, 2016.
33. Nemiroff, Perri (December 16, 2014). "Amy Adams Says Lois Lane Is Key to Finding Information in BATMAN V SUPERMAN: DAWN OF JUSTICE; Will She Have a Scene with Jason Momoa?". Collider. Retrieved January 9, 2015.
34. Nemiroff, Perri (December 16, 2014). "Amy Adams Says Lois Lane Is Key to Finding Information in BATMAN V SUPERMAN: DAWN OF JUSTICE; Will She Have a Scene with Jason Momoa?". Collider. Retrieved January 9, 2015.
35. "Amy Adams on Playing Lois Lane, Shirtless Scenes With Henry Cavill". ABC News. March 25, 2016. Retrieved August 13, 2016.
36. "Batman V Superman: Amy Adams Teases Lois' 'Big Moment' With Batman". Screen Rant. January 26, 2016. Retrieved August 13, 2016.
38. "Lex Luthor Jr. : Not Just His Father's LexCorp". Fortune. Archived from the original on October 6, 2015. Retrieved October 6, 2015.
39. Times, Los Angeles (January 8, 2016). "A 'super-scary' Jesse Eisenberg? Meet the new Lex Luthor (with hair) in 'Batman v Superman'". Los Angeles Times. Retrieved August 13, 2016.
40. "Jesse Eisenberg and Jeremy Irons Talk Batman v Superman: Dawn of Justice - ComingSoon.net". September 16, 2015. Retrieved August 13, 2016.
41. "'Batman V Superman: Dawn Of Justice': Jeremy Irons Dishes On Playing Alfred". September 21, 2015. Archived from the original on February 3, 2017. Retrieved August 13, 2016.
42. "Diane Lane Comments On Working With Zack Snyder For Batman Vs. Superman". Retrieved August 13, 2016.
43. about, George Pennacchio, bio (March 25, 2016). "Lois Lane, Martha Kent help ground the Man of Steel in 'Batman v. Superman'". Retrieved August 13, 2016.
44. "Laurence Fishburne - Batman v Superman: Dawn of Justice Interview (2016) - Movie Trailers and Videos". Retrieved August 13, 2016.
45. "Laurence Fishburne Interview - Batman v Superman: Dawn of Justice". MSN. Retrieved August 13, 2016.
46. "July 4, 2016: Interview – Laurence Fishburne Talks "Batman v Superman" – Superman Homepage". July 4, 2016. Retrieved August 13, 2016.
47. "Marrakech Fest: Jeremy Irons Receives Career Tribute, Talks 'Batman v. Superman'". The Hollywood Reporter. December 7, 2014. Retrieved August 13, 2016.
48. "See the new Batcave from 'Batman v Superman: Dawn of Justice'". Entertainment Weekly. Retrieved August 13, 2016.
49. "'Batman V Superman's Alfred Can 'Blow Up Bridges' if Needed". Screen Rant. December 12, 2014. Retrieved August 13, 2016.
50. DCE Editorial (December 4, 2013). "Upcoming Superman and Batman Film Casts Its Wonder Woman". DC Comics. Retrieved May 26, 2014.
51. "Batman vs Superman: Wonder Woman's origin revealed for Dawn of Justice film". Metro.co.uk. October 14, 2014. Retrieved October 15, 2014.
52. "'Batman vs. Superman' Movie Update: Olga Kurylenko Opens Up About Losing Role Of Wonder Woman To Gal Gadot". Headlines & Global News. Retrieved October 5, 2014.
53. Malkin, Marc (March 31, 2014). "Wonder Woman's Hot Body: Gal Gadot Reveals How She Stays in Superhero Shape". E!. Retrieved May 24, 2014.
54. Bussey, Ben (April 20, 2011). "Wolverine Actress Joins Batman V Superman - Yahoo Movies UK". Yahoo. Archived from the original on 15 July 2014. Retrieved June 19, 2014.
55. Kroll, Justin (April 24, 2014). "Ray Fisher to Play Cyborg In Batman-Superman Movie (EXCLUSIVE)". Variety. Retrieved June 10, 2014.
56. McWeeney, Drew (June 14, 2014). "Jason Momoa will play Aquaman in 'Dawn Of Justice,' and we know how it will happen". HitFix. Archived from the original on 18 اكتبر 2014. Retrieved October 17, 2014. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
57. "'Game Of Thrones' Actor Will Play Aquaman In New Movie". Business Insider. October 16, 2014. Retrieved October 16, 2014.
58. Lee, Chris (October 21, 2014). "DC's 'Cyborg,' Ray Fisher, didn't know he was getting his own movie". Entertainment Weekly. Retrieved October 22, 2014.
59. "Fans Petition Warner Bros. to Remove Ben Affleck as Batman". Variety. August 23, 2013. Retrieved August 8, 2014.
60. Kase Wickman (December 19, 2013). "Amy Adams Talks Back About Wonder Woman Body Shaming". MTV.com. Archived from the original on 26 March 2015. Retrieved June 13, 2014.
61. "Jesse Eisenberg as Lex Luthor? A debate on Batman-Superman's Villain". Variety. January 31, 2014. Retrieved May 25, 2014.
62. Breznican, Anthony (April 3, 2014). "Superman/Batman: Holly Hunter, Callan Mulvey, Tao Okamoto join cast". Entertainment Weekly. Retrieved April 3, 2014.
63.  Tartaglione, Nancy (June 26, 2014). "Scoot McNairy Taking Sides In 'Batman V. Superman'". Deadline. Retrieved June 26, 2014.
64. Kit, Borys (October 17, 2014). "Jena Malone to Appear in 'Batman v. Superman' in Mystery Role". The Hollywood Reporter. Retrieved October 17, 2014.
65. Andrew Dyce (November 5, 2014). "Holly Hunter Talks 'Batman V Superman'; Confirms Scenes With Henry Cavill". Screen Rant.
67. Brayson, Johnny (March 24, 2016). "The Actor Who Plays Doomsday In 'Batman V Superman' Has Quite A Resume". Bustle. Retrieved January 5, 2018.
68. "Batman V Superman: Robin Atkin Downes Confirms Doomsday Performance". Screen Rant. February 26, 2016. Retrieved August 13, 2016.
69. Yamato, Jen (January 12, 2016). "Zack Snyder: 'Justice League' Film Will Explore the 'Mythology' of Doomsday". The Daily Beast. Retrieved August 13, 2016.
70. Goldberg, Lesley (November 10, 2015). "'Walking Dead' Casts Major Comics Villain Negan". The Hollywood Reporter. Retrieved November 11, 2015.
71. Clark, Noelene (January 23, 2016). "Walking Dead star set for Batman v Superman: Dawn of Justice cameo". Entertainment Weekly. Retrieved January 23, 2016.
72. Breznican, Anthony (March 25, 2016). "Batman v Superman: Jimmy Olsen makes a secret appearance". Entertainment Weekly. Retrieved March 25, 2016.
75. Berman, Eliza (March 23, 2016). "What to Know Before You See Batman v Superman: Dawn of Justice". Time.
76. Gugino, Carla [@carlagugino] (February 27, 2016). "You might hear me in it if you listen carefully" (Tweet). Retrieved March 4, 2016 – via Twitter.
77. Wood, Matt (April 2, 2016). "Batman V Superman Video Shows How General Zod's Body Was Made". Cinema Blend. Retrieved 2020-04-26.
78. "Batman v Superman Review - ComingSoon.net". March 23, 2016. Retrieved August 13, 2016.
79. Wickman, Forrest (March 25, 2016). "FAQ: Batman v Superman". Retrieved August 13, 2016 – via Slate.
80. Carissimo, Justin (December 9, 2015). "Batman v Superman: Dawn of Justice: The Flash confirmed". The Independent. Retrieved January 23, 2016.
81. "Batman v Superman: Costume Designer Confirms Flash Appearance, Nightmare Scene". IGN. December 7, 2015. Retrieved December 8, 2015.
82. Burlingame, Russ (December 6, 2015). "Batman V. Superman: Bruce Wayne Nightmare, Flash Cameo Reportedly Confirmed". Cosmic Book News.
85. Truitt, Brian (January 10, 2016). "2016 brings Batman, Superman and the 'Dawn' of a new superhero universe". USA Today. Retrieved January 10, 2016.
86. Breznican, Anthony (March 3, 2016). "This Week's Cover: Behind the brawl of Batman v Superman: Dawn of Justice". Entertainment Weekly. Retrieved March 3, 2016.
87. Burlingame, Russ (March 25, 2016). "Batman v Superman Reveals Who Plays Cyborg's Dad". comicbook.com. Retrieved April 3, 2016.
88. Emily Heil (March 24, 2016). "How two senators scored cameos in 'Batman v Superman'". The Washington Post.
90. "'Batman v Superman': 8 Real Media Stars Who Reported From Gotham and Metropolis" (به انگلیسی). 2016-03-26. Retrieved 2022-07-21.
91. "Exclusive Interview - Actor Sammi Rotibi on Batman v Superman, Django Unchained, Obsidian Dolls and more". Flickering Myth. 2020-08-14. Retrieved 2021-06-09.
92. "Batman v Superman's Wunmi Mosaku on Zack Snyder's Balancing Act". Collider. 2020-08-12. Retrieved 2021-06-09.
93. "Jena Malone's Cut Character From 'Batman v Superman' Revealed". Variety. June 2, 2016. Retrieved June 2, 2016.
94. Breznican, Anthony (March 3, 2016). "How Batman v Superman: Dawn of Justice maps out DC's movie universe". Entertainment Weekly. Archived from the original on March 6, 2016. Retrieved March 3, 2016.
95. Osborn, Alex (March 10, 2016). "Batman v Superman: Jena Malone's Role Accidentally Revealed". IGN. Retrieved March 11, 2016.
96. "Zack Snyder's Secret Cameo in Batman V Superman Revealed". August 22, 2018. ^{[منبع بهتری نیاز است]}
97. Brody, Richard (March 29, 2016). ""Batman v Superman" Is Democrats vs. Republicans". The New Yorker. Retrieved May 21, 2020.
98. Outlaw, Kofi (November 15, 2017). "Why Batman v Superman Is Smarter Than You Think". ComicBook.com. Retrieved May 22, 2020.
99. Beifuss, John (March 25, 2016). "'Batman v Superman: Dawn of Justice' - A Review". Commercial Appeal.
100. Aftab, Kaleem (March 28, 2016). "'Batman v Superman' Is Actually a Good Depiction of the American Muslim Experience". Vice.
101. Hughes, Mark (April 1, 2016). "Interview: Zack Snyder Discusses Themes Behind 'Batman v Superman'". Forbes.
102. Dyce, Andrew (August 31, 2017). "What DCEU's Batman Says About Modern America". Screen Rant.
103. Newby, Richard (March 30, 2020). "Zack Snyder Shares Secrets from 'Batman v Superman' and His Planned 5-Movie Arc". The Hollywood Reporter. Archived from the original on March 30, 2020. Retrieved January 19, 2021.
104. Stasklewicz, Keith (July 2, 2015). "Zack Snyder defends Man of Steel ending". Entertainment Weekly. Archived from the original on July 28, 2020. Retrieved August 3, 2020.
105. Reynolds, Simon (April 15, 2014). "Exclusive: Hans Zimmer poised to return for Batman vs Superman score". Digital Spy. Retrieved April 15, 2014.
106. Fritz, Ben (June 16, 2013). "'Man of Steel' Movie May Give DC Comics More Superpowers". The Wall Street Journal. Retrieved June 17, 2013.
107. Anders, Charlie Jane (July 20, 2013). "They're doing a Superman/Batman movie... but that's not the big news". io9. Archived from the original on 22 July 2013. Retrieved July 22, 2013.
108. Johnson, Scott (November 12, 2013). "Zack Snyder Clarifies Batman Vs. Superman Is Not An Adaptation Of Frank Miller's The Dark Knight Returns". Comicbook.com. Retrieved November 13, 2013.
109. Ty Bur (April 19, 1996). "Comic movies". Entertainment Weekly. Archived from the original on 18 October 2014. Retrieved October 12, 2014.
110. "Batman-Superman Film Enlists 'Argo' Writer (Exclusive)". The Hollywood Reporter. December 18, 2013. Retrieved December 18, 2013.
111. "Batman-Superman Titled 'Batman V Superman: Dawn of Justice'". Variety. Retrieved November 3, 2014.
112. Buchanan, Kyle (October 16, 2013). "Hans Zimmer Hasn't Been Asked to Score the Man of Steel Sequel Yet". Vulture. Retrieved October 16, 2014.
113. Taylor, Drew (September 10, 2013). "Comic Book Issues: Larry Fong To Photograph 'Man Of Steel' Sequel, Wolverine Was Almost In 'Spider-Man'". The Playlist. Archived from the original on 19 May 2014. Retrieved May 19, 2014.
114. Vasquez, Danny (October 15, 2013). "Batman, Superman step onto the field". East Los Angeles College Campus News. Archived from the original on 15 اكتبر 2013. Retrieved October 15, 2013. {{cite news}}: Check date values in: |archive-date= (help)
115. "Photos of the Kent Farm Construction for Batman vs. Superman". ComingSoon.net. November 30, 2013. Retrieved December 2, 2013.
116. "'Batman Vs. Superman' filming location in Birmingham, MI & first set photos of Gal Gadot & Zack Snyder!". Archived from the original on 23 April 2015. Retrieved 19 May 2014.
117. Raymundo, Shawn (May 11, 2014). "'Batman vs Superman' Biggest Movie Filmed in Michigan: Ben Affleck and Wife Jennifer Garner Expected to Stay in Detroit During Production". Latin Post. Retrieved May 19, 2014.
118. Derek (May 18, 2014). "Batman Vs Superman Gal Gadot Seen Filming Wonder Woman,Diana Prince Scenes Other Day". On the Flix. Archived from the original on 19 May 2014. Retrieved May 19, 2014.
119. "World's Greatest Superheroes Returning to Chicago". My Fox Chicago.com. Archived from the original on 2 October 2014. Retrieved October 6, 2014.
120. Gomez, Luis (March 20, 2014). "Batman-Superman movie expected to film in Illinois in mid May". Chicago Tribute. Archived from the original on 2 December 2015. Retrieved April 24, 2014.
121. Derschowitz, Jessica (May 21, 2014). "Batman vs. Superman film gets a title, new logo". CBS News. Retrieved May 21, 2014.
122. "Man of Steel 2 Production Departs Vancouver For Toronto". Vancitybuzz.com. July 2013. Archived from the original on 1 December 2013. Retrieved September 22, 2013.
123. "UPDATE: 'Batman v Superman: Dawn of Justice' Filming With IMAX Cameras". /Film. November 14, 2014. Retrieved November 16, 2014.
124. "Because of Ebola Batman vs. Superman to Relocate from Morocco to New Mexico Desert". Morocco World News. Retrieved December 28, 2014.
125. "'Batman Vs Superman' ('Man Of Steel 2') Wraps Filming, Cinematographer Hints At 'Dark Knight Returns' Clash?". Design & Trend. Archived from the original on 13 August 2015. Retrieved December 28, 2014.
126. Zemler, Emily (March 12, 2014). "Inside the Evolution of Superman's Look". Esquire. Retrieved June 21, 2014.
127. Ben Child (May 22, 2014). "Batman's new costume returns to classic colours, says Kevin Smith | Film". theguardian.com. Retrieved May 22, 2014.
128. "'Batman vs. Superman' Movie Batsuit Made Of Cloth Not Armor, Kevin Smith Says: Entertainment: Headlines & Global News". Hngn.com. July 7, 2014. Retrieved August 6, 2014.
129. Reyes, Mike (July 26, 2014). "Don't Get Too Excited About Wonder Woman's New Costume, It'll Probably Change". Cinema Blend. Archived from the original on 28 July 2014. Retrieved July 28, 2014.
130. Buchanan, Kyle (July 26, 2014). "Comic-Con: We Just Saw Ben Affleck As Batman". Vulture. Retrieved August 6, 2014.
132. "'Batman/Superman' Film Hits Expected Delay". The Fandom Post. January 20, 2014. Retrieved January 20, 2020.
133. Sneider, Jeff; Cunningham, Todd (August 6, 2014). "Warner Bros. Blinks in Marvel Showdown: 'Batman v Superman' Avoids 'Captain America 3'". TheWrap. Retrieved August 6, 2014.
134. Giardina, Carolyn (December 17, 2015). "'The Hateful Eight': Meeting the Challenge of a 70mm Roadshow Release". The Hollywood Reporter. Retrieved December 18, 2015.
135. Jayson, Jay (February 15, 2016). "Zack Snyder Announces Batman V. Superman Red Carpet Premiere In Mexico City". Comicbook.com. Retrieved February 15, 2016.
136. THR Staff (March 20, 2016). "'Batman v. Superman: Dawn of Justice' Premiere: Watch the Live Stream". The Hollywood Reporter.
137. "Batman v Superman: Dawn of Justice London Premiere Still On Despite Brussels Attacks, Red Carpet Canceled". E! Online. March 22, 2016.
138. "Batman V Superman: Dawn of Justice". Film Dates.co.uk. Retrieved February 4, 2015.
139. Brzeski, Patrick (February 7, 2016). "'Batman v Superman' Scores Coveted Day-And-Date China Release". The Hollywood Reporter. Retrieved February 8, 2016.
141. D'Alessandro, Anthony; Tartaglione, Nancy (March 21, 2016). "'Batman V. Superman' Targets Second-Best Pre-Summer Global Opening With $350M". Deadline Hollywood. Retrieved March 22, 2016.
142. Brevet, Brad (March 24, 2016). "'Batman v Superman'... Dawn of a New March Opening Weekend Record?". Box Office Mojo. Retrieved March 25, 2016.
143. Stedman, Alex (April 27, 2014). "Zack Snyder to Direct 'Justice League' Movie". Variety. Retrieved June 10, 2014. {{cite news}}: Italic or bold markup not allowed in: |newspaper= (help)
144. Hughes, Mark (April 28, 2014). "'Justice League' Movie Confirmed, Starts Filming After 'Superman Vs. Batman'". Forbes. Archived from the original on 28 May 2014. Retrieved May 29, 2014. {{cite news}}: Italic or bold markup not allowed in: |newspaper= (help)
145. Breznican, Anthony (February 23, 2016). "Batman v Superman will be R-rated in extended cut". Entertainment Weekly. Retrieved February 23, 2016.
146. Siegel, Tatiana (March 17, 2016). "'Batman v. Superman': Married Creative Duo on That R-Rated DVD, Plans for DC Superhero Universe". The Hollywood Reporter.
147. Anderton, Ethan (June 28, 2016). "'Batman v Superman' Ultimate Edition Early Buzz, Plus Watch the First 10 Minutes Right Now". Slash Film. Retrieved July 1, 2016.
148. Hughes, Mark (June 28, 2016). "Review: 'Batman V Superman: Ultimate Edition' Expands Story And Wins Praise". Forbes. Retrieved July 1, 2016.
149. Kendrick, Ben (July 20, 2016). "Is Batman V Superman Ultimate Edition Better Than the Theatrical Cut?". Screen Rant. Retrieved August 1, 2016.
150. Nordine, Michael (July 5, 2016). "'Batman v Superman' Ultimate Edition Review Roundup: R-Rated Extended Cut an Improvement Over the Theatrical Cut". IndieWire. Retrieved November 25, 2017.
151. Latchem, John (July 28, 2016). "'Batman v Superman' Shoots to Top of Disc Charts". Variety. Retrieved July 29, 2016.
152. "Batman v Superman: Dawn of Justice (2016)". The Numbers. Retrieved January 5, 2018.
153. Aune, Sean P. (December 12, 2020). "Zack Snyder working to restore IMAX ratio to Batman v Superman". Batman News.
154. @BatmanvSuperman (March 4, 2021). "Get ready to experience #BatmanvSuperman in a whole new way. Batman v Superman: Dawn of Justice Ultimate Edition available to own on Digital and stream on @hbomax 3/18. Available on 4K Ultra HD Blu-ray 3/23" (Tweet). Retrieved March 30, 2022 – via Twitter.

پیوند به بیرون

• وبگاه رسمی
• بتمن در برابر سوپرمن: طلوع عدالت در بانک اطلاعات اینترنتی فیلم‌ها (IMDb)
• بتمن در برابر سوپرمن: طلوع عدالت در راتن تومیتوز