آنتینوس
From Wikipedia, the free encyclopedia
آنتینوس ((به یونانی: Ἀντίνοος) همچنین شناخته شده به عنوان Antinoüs یا Antinoös _ احتمالاً زادهٔ ۲۷ نوامبر ۱۱۱ پس از میلاد؛ فوت پیش از ۳۰ اکتبر ۱۳۰ میلادی) یک نوجوان یونانیِ اهل بیتینی∗ و معشوق امپراتور روم، هادریانوس ∗ بود. به وی پس از مرگش جایگاه ایزدی داده شد∗ و در هر دوی شرق یونانی و غرب لاتین مورد پرستش قرار گرفت؛ گاهی چونان یک خدا (theos) و گاهی نیز صرفاً چونان یک قهرمان (heros).[1] در مورد زندگی وی اطلاعات چندی در دسترس نیست، هر چند معروف است که وی در کلودیوپولیس∗(امروزه در بولو، ترکیه)، استان رومیِ بیتینی زاده شد. وی احتمالاً در ۱۲۳ میلادی به هادریانوس معرفی شده باشد، پیش از اینکه برای آموزش بالاتر به ایتالیا فرستاده شود. در ۱۲۸ وی مورد عشق هادریانوس واقع گردید، زمانی که در سفری به عنوان یکی از خدم و حشم شخصیِ هادریانوس برده شد. آنتینوسْ هادریانوس را در طول حضورش در مراسم سالانهٔ اسرار الوزینیا∗ در آتن همراهی نمود، و در لیبی وقتی یک شیر ماروسیایی را کُشتْ همراه وی بود. در اکتبر ۱۳۰ وقتی آنان در ناوگان کوچکی که در طول نیل می راندْ بودند، آنتینوس تحت شرایط رازآلودی درگذشت. گمانه زنیهای گوناگونی در مورد چگونگی مرگش وجود دارند که از غرق تصادفی تا یک هبه عمدی یا خودکشی را دربر میگیرند.
در پی مرگش، هادریانوس وی را تقدیس نمود و سنت متمرکزی برپا کرد که به پرستش وی اختصاص داشت و در سرتاسر امپراتوری گسترده بود. هادریانوس شهر آنتینوپولیس در نزدیکی محل مرگش را تأسیس نمود که خود تبدیل به مرکز فرهنگی برای پرستش آنتینوسِ ازیریس∗ گردید. هادریانوس همچنین مسابقاتی برای بزرگداشت آنتینوس برپا ساخت که هم در آنتینوپولیس و هم در آتن برگزار میشدند؛ آنتینوس نیز خود به نمادی از رؤیاهای پان-هلنیستی هادریانوس بدل گردید. پرستش آنتینوس بدل به یکی از پابرجاترین و محبوبترین رسومِ بزرگداشتِ انسانهای تقدیس شده در امپراتوری روم گردید، و این رسوم تا مدّتها پس از مرگ هادریانوس نیز برپا بودند.[2]
آنتینوس در فرهنگ باختری زمین با همجنسگرایی پیوند خوردهاست، و در آثار اسکار وایلد و فرناندو پسوآ دیده میشود.