آمیلوئید بتا
From Wikipedia, the free encyclopedia
آمیلوئید بتا (انگلیسی: Amyloid beta) که به اختصار Aβ یا Abeta هم گفته میشود، یک پروتئین ۳۶ تا ۴۳ پپتیدی و سازندهٔ اصلی پلاکهای آمیلوئید است که در مغز مبتلایان به بیماری آلزایمر یافت میشود.[2] این پپتیدها از پروتئین پیشساز آمیلوئید-بتا (APP) حاصل میشوند که توسط آنزیمهای بتا سکرتاز ۱ و گاما سکرتاز تجزیه شده و آمیلوئید بتا بهدست میآید. تجمع مولکولهای آمیلوئید بتا، نوعی الیگومر محلولِ انعطافپذیر تشکیل میدهد که به شکلهای گوناگون یافت میشوند. امروزه عقیده بر آن است که برخی اُلیگومرهای بد چینخورده (که به آنها «بذر» یا «ریزدانه» میگویند) مولکولی دیگر آمیلوئید بتا را نیز وادار به چین خوردن نادرست میکنند و یک واکنش زنجیروار پدیدار میگردد که مشابه آن چیزی است که در عفونتهای پریونی دیده میشود. این اُلیگومرها برای یاختههای عصبی سمی هستند.[3] یکی دیگر از پروتئینهای دخیل در ایجاد بیماری آلزایمر هم که پروتئین تاو نام دارد، اُلیگومرهای بد چینخورده شبه پریونی تشکیل میدهد و حتی شواهدی وجود دارد که آمیلوئید بتای بد چینخورده قادر است پروتئین تاو را وادار به تاشدن و چینخوردگی نادرست کند.[4][5]
آمیلوئید بتا پپتید (بتا-اِیپیپی) | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() ساختار نیمه چینخوردهٔ آمیلوئید بتا(۱ ۴۰) در یک محیط آبی (pdb 2lfm)[1] | |||||||||
شناسهها | |||||||||
نماد | APP | ||||||||
پیفم | PF03494 | ||||||||
اینترپرو | IPR013803 | ||||||||
SCOPe | 2lfm / SUPFAM | ||||||||
TCDB | 1.C.۵۰ | ||||||||
OPM superfamily | ۳۰۴ | ||||||||
OPM protein | 2y3k | ||||||||
Membranome | ۴۵ | ||||||||
|
طبق پژوهشی در سال ۲۰۱۳، احتمال دارد که خاستگاه پروتئین پیشساز آمیلوئید-بتا بسیار کهن باشد و قدمت آن به دورهٔ نخستین دهاندومیان برسد.[6]