آرکیها
From Wikipedia, the free encyclopedia
باستانیان یا آرکیها (Archaea) (که آرکیباکتری یا باکتریهای باستانی هم نامیده شدهاند) قلمرویی از موجودات ریز تکیاختهای هستند. به هر یک از اعضای گروه باستانیان یک باستانه یا آرکئون (archaeon) گفته میشود. در سالهای اخیر طبقهبندیهای جدیدی برای جانداران پیشنهاد شدهاست و کاملاً در حال تغییر بودهاست.
باستانیان محدودهٔ زمانی: دیرینهآرکئن[1] - امروز | |
---|---|
هالوباکتری (باکتریهای نمکدوست). هر یاختهٔ آن در حدود ۵ میکرون درازا دارد. | |
ردهبندی علمی | |
دامنه: | نودیوارکان[2] |
فرمانرو: | باستانیان کارل وُوز، کاندلِر و ویلیس، ۱۹۹۰ |
مترادف | |
Archaebacteria Woese & Fox, 1977 |
باستانیان نیز همانند باکتریها، پروکاریوت (پیشهستهای یا بدون هسته) هستند و در درون یاختههای خود هسته سلولی یا اندامک دیگری ندارند. در گذشته، این گروه به عنوان یک گروه غیرعادی از باکتریها قلمداد میشد و از آنها به عنوان آرکیباکتریها (باستانباکتریها) یاد میشد ولی از آنجا که تاریخ تکامل باستانیان و زیستشیمی آنها بسیار متفاوت از دیگر اشکال زیستی است امروزه در سامانهٔ سهحوزهایی از آنها به عنوان یک قلمرو جدا یاد میشود. در این سامانه که توسط کارل ووز[3] ترتیب داده شده، سه گروه اصلی دودمان تکاملی عبارتند از باستانیان، یوکاریوتها و باکتریها. فرضیه یوسیت اما متفاوت است.
گونههایی از باستانیان در اعماق اقیانوسها و مغاکهای ظلمانی کشف شدهاند و میتوانند در جایی که حتی ذرهایی از نور خورشید به آن نفوذ نمیکند، زنده بمانند. پژوهشگران احتمال میدهند که شاید علت دوام آنها در چنین مکانهایی روشهای ویژهٔ مصرف نفت برای ادامه زندگی باشد.[4] آرکیباکتریها معمولاً در شرایط سختی مانند دمای بالا، یا غلظت زیاد نمک زندگی میکنند. این شاخه کمتر از ۱۰۰ گونه را تشکیل میدهد؛ شامل گروههای هوازی و بیهوازی هستند که با محیطهای افراطی سازگار شدهاند؛ از نظر ساختار دیواره و غشای سلول با سلولهای یوکاریوت متفاوتند.