Torre de Peña
Xabierko etxaldea, Nafarroa Garaian From Wikipedia, the free encyclopedia
Torre de Peña[1][lower-alpha 1] Zangozaldeko Peña udalerri-ohiko etxalde bat da, Euskal Herriko Nafarroa Garaia lurraldean kokatuta, Zangozerria eskualdean. Gaur egun Xabier udalerrian dago.
| Torre de Peña | |
|---|---|
 Nafarroa Garaia, Euskal Herria | |
 Torre de Peñako ikuspegia | |
 | |
 | |
| Kokapena | |
| Herrialdea | Nafarroa Garaia |
| Eskualdea | Zangozerria |
| Udalerria | Xabier |
| Administrazioa | |
| Mota | etxalde |
| Izen ofiziala | Torre de Peña |
| Posta kodea | 31409 |
| Herritarra | peñatar |
| Geografia | |
| Koordenatuak | 42°31′17″N 1°18′37″W |
| Garaiera | 506 metro |
| Distantzia | 53,0 km (Iruñetik) |
| Demografia | |
| Biztanleria | 8 (2021) |
| Datu gehigarriak | |
| Sorrera | XX. mendean |
Herria XX. mendearen hasiera erdialdean eraiki zuten, bizitzeko leku ez hain isolatu eta praktikoago baten bila zebiltzan Peñako biztanleak hartzeko.
Bertako biztanleak peñatarrak daude.
Torre de Peña toponimoa izen moderno bat da. Izenaren esanahia "Peñako dorrea" da. Izenak dorre bati erreferentzia egiten dion arren, hau ez da existitzen. Torre de Peña Nafarroako Gobernuaren finkaren egungo sarrera da. Bertan, Peña herri hustua dago, eta haren izena hartzen du, Peñako gazteluaren dorrearen omenez. Gaztelu hori izan zen Nafarroa konkistatu ondoren gaztelarrak eraistea kostata biziraun zuen gauza bakarra.
Euskaraz gaztelerazko izena hartzen da, eraiki berri den gunea. Bere itzulpen "Dorre" edo "Dorre Peña" izango litzateke.
Gabarderal Zangozerria eskualdean dago, Zangozaldea eremu naturalean eta Xabier udalerrian.
Klima eta landaredia
Torre de Peñako klima mediterraneoaren eta ozeanikoaren tartekoa da, zenbat eta hegoalderago, mediterraneoagoa. Altuera zein den, aldeak nabariak dira, baina urtero, batez besteko tenperatura 13-14 °C ingurukoa da eta batez besteko prezipitazioa, 700-900mm ingurukoa.
Jatorrizko landaredia hariztiek, artediek, pagadiek eta pinudiek osatzen zuten, baina gizakiaren eragina dela eta, gaur egun zuhaixka bakan batzuk eta birlandaturiko pinuak baino ez dira geratzen.
Estazio meteorologikoak
Torre de Peñan ez dago estazio meteorologikorik. Hala ere, Xabierren estazio bat dagoen, itsasoaren mailatik 456 metrora, Nafarroako Gobernuak 1929n jarritako estazio meteorologikoa dago.[2]
 Datu klimatikoak (Xabier, 1929-2020)  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 19.0 | 24.0 | 29.0 | 30.3 | 37.6 | 41.4 | 42.0 | 41.4 | 40.0 | 34.0 | 25.0 | 19.0 | 42.0 |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 9.3 | 11.5 | 15.5 | 17.2 | 22.0 | 27.2 | 30.8 | 30.5 | 25.7 | 19.7 | 13.3 | 9.7 | 19.4 |
| Batez besteko tenperatura (ºC) | 5.0 | 6.3 | 9.3 | 11.3 | 15.5 | 19.8 | 22.6 | 22.5 | 18.7 | 14.1 | 8.8 | 5.6 | 13.3 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | 0.6 | 1.1 | 3.2 | 5.3 | 9.1 | 12.3 | 14.3 | 14.5 | 11.6 | 8.5 | 4.4 | 1.4 | 7.2 |
| Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | -12.0 | -10.0 | -12.0 | -3.0 | 0.0 | 2.6 | 6.2 | 5.0 | 1.0 | -2.0 | -7.5 | -12.2 | -12.2 |
| Batez besteko prezipitazioa (mm) | 46.0 | 44.5 | 41.0 | 71.0 | 56.3 | 46.4 | 30.2 | 33.3 | 46.8 | 69.6 | 64.1 | 61.4 | 610.4 |
| Prezipitazio maximoa 24 ordutan (mm) | 38.5 | 43.5 | 31.0 | 47.0 | 42.3 | 53.4 | 62.0 | 38.5 | 86.0 | 103.6 | 45.3 | 55.4 | 103.6 |
| Prezipitazio egunak (≥ 1 mm) | 10.2 | 9.0 | 8.8 | 11.9 | 11.4 | 6.7 | 4.7 | 4.7 | 6.7 | 10.3 | 11.4 | 11.7 | 107.7 |
| Elur egunak (≥ 1 mm) | 1.2 | 0.8 | 0.6 | 0.2 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.1 | 0.6 | 3.5 |
| Iturria: Nafarroako klimatologia zerbitzua[3] | |||||||||||||
2021 urteko erroldaren arabera 8 biztanle zituen Torre de Peñak.[4]
| 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 16 | 15 | 14 | 12 | 10 | 10 | 9 | 12 | 15 | 11 | 13 | 14 | 17 | 18 | 15 | 14 | 12 | 5 | 5 | 8 | 8 |
Grafiko hau ezin da une honetan ikusi, software arazo bat dela eta. Lanean ari gara ahalik eta lasterren grafikoak berriro erakutsi ahal izateko.
Euskara
Herri sortu berria izanik, Gabarderalen ezin da tradizio euskaldun edo erdardun bati buruz hitz egin. Hala ere, Koldo Zuazok, 2010ean, Torre de Peña ez-euskal-eremuan sailkatu zen.[5]
- /tóre de péɲa/ ahoskatua (laguntza)
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
