Laburdura, gramatikan, hizkuntza baten hitz arruntak laburtuta emateko modua da: gehienak hizkuntza batetik bestera aldatu egiten dira, baina guztiek amaieran puntua daramate eta marrarik gabe deklinatzen dira beti. Esaldietan sartzea ez da komenigarria; aldiz, tauletan eta eskemetan oso lagungarriak dira.
Jarraian laburdurak idazteko arauakː
Arauak
Laburdurak letra arruntez idazten dira. Oso laburdura gutxi erabili behar da testu arruntetan, helbideetan izan ezik:
- jn. (jauna), and. (andrea), k. (kalea, karrika), esk. (eskuina), ezk. (ezkerra), zk.g. (zenbakirik gabea), pl. (plaza), etorb. (etorbidea), pas. (pasealekua), zum. (zumardia), zehb. (zeharbidea), etx. (etxea), bas. (baserria), ind. (industrialdea), pol. (poligonoa)…
Baina ez da laburdurarik erabili behar helbideak esaldi barruan txertatzean:
- Estafeta kaleko 8tik, Etxebeste plazako 7ra: horrelakoetan, jakina, kale, plaza eta abar deklinaturik eman behar dira.
Esanahi jakina eta oso ezaguna duten laburdurak bakarrik erabiliko dira (bai euskarazkoak eta bai erdal jatorrikoak):
- adib. (adibidez), or. (orrialdea), ikus. (ikusi / ikus bedi / ikus ezazu), koop. (kooperatiba), tel. (telefonoa), etab. (eta abar), etc. (etcetera), id. (idem), zk. (zenbakia), k.k. (kontu korrontea)… Ikus Euskaltzaindiaren laburdura zerrenda
Testu berezietan, alorrean alorreko laburdurak ere idatz daitezke; baina sarreran agertu beharko da erabilitako laburdura ezohiko edo antzemangaitzen zerrenda eta horietako bakoitzaren esanahia.
- Hiztegietan sarri ageri dira iz. (izena), ad. (aditza), Gram. (gramatika) eta beste.
Laburdurak puntu eta guzti idatzi behar dira (siglak, akronimoak eta neurri-izenak ez bezala); gehienak letra xehez idazten dira:
- Letra larriz: P.D. (post data), P.S. (post scriptum), N.B. (nota bene), R.I.P. (Requiescat / Requiescant in pace), G.B. (Goian bego / Goian beude)…
- Letra larriz eta xehez: K.a. (Kristo aurreko), K.o. (Kristo ondorengo)…
Asteko egunen eta urteko hilen izenen laburdurak ere letra xehez eta puntu eta guzti idatzi behar dira:
- Egunak: al. (astelehena), ar. (asteartea), az. (asteazkena), og. (osteguna), or. (ostirala), lr. (larunbata) eta ig. (igandea).
- Hilak: urt. (urtarrila), ots. (otsaila), mar. (martxoa), api. (apirila), mai. (maiatza), eka. (ekaina), uzt. (uztaila), abu. (abuztua), ira. (iraila), urr. (urria), aza. (azaroa) eta abe. (abendua).
Laburdurari ez zaio atzizkirik erantsi behar; beraz, laburduraren bukaerako puntuaren ondoren hutsune zuria besterik ez da onartzen (ez marratxorik eta ez besterik, testu berezietan izan ezik).
Ahal dela, esaldia ez da laburduraz hasi behar, ezta laburdura bera letra larriz hasten bada ere.
Laburdura ahoskatzean, laburtutako hitza irakurri behar da: hitz osoa, eta ez laburdura bera.
Deklinatzean
Bihar zuz.arekin dut hitzordua.
Janaria, edaria, motxila, etab.
Datuak: Q102786
Multimedia: Abbreviation / Q102786
Artikulu honen zati bat euskaljakintza webgunetik txertatua izan da.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
