milurteko From Wikipedia, the free encyclopedia
Kristo aurreko 1. milurtekoa K.a. 1000. urteko urtarrilaren 1etik K.a. 1. urteko abenduaren 31ra luzatzen da, biak barne. Burdin Aroan hasi zen eta hainbat inperioren sorrera bizi izan zituen.
Antzinako Grezian, Antzinate Klasikoa hasi zen Magna Graecia eskualdea kolonizatzean eta gorenera iritsi zen garai helenistikoarekin. Milurtekoaren amaieran Erromatar Inperioaren goraldia izan zen. Asia hegoaldean, zibilizazio vedikoa Maurya Inperioan bateratu zen. Lehenengo zeltek Erdialdeko Europan nagusitu ziren, Iparraldea Aurre-erromatar Burdin Aroan zeuden bitartean. Eszitek Erdialdeko Asian nagusitu ziren. Txinan, Udaberri eta Udazkenen Aroan, konfuzianismoa sortu zen. Milurtekoaren amaiera aldera, Han dinastiak txinatarren boterea Erdialdeko Asiara hedatu zuen, indogreziar eta irandar mugak arte. Ameriketan, Maia zibilizazioa sortu zen. Afrikan, Antzinako Egiptoren beheraldia eta Kusheko Erresumaren goraldia hasi ziren, eta Axumeko Erresuma jaio.
Erlijio nagusi ugari garatu ziren, batez ere judaismoa, zoroastrismoa, hinduismoa, jainismoa eta budismoa. Greziar-erromatar Europan, Indian eta Txinan literatura lantzen hasi zen.
Munduko biztanleria asko handitu zen milurteko honetan, amaieran 170 eta 400 milioi pertsona arteko kopurura iritsiz (zenbatespen sistemaren arabera).
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.