Gizarte-talde

Soziologian, gizarte-taldea edo, besterik gabe, taldea asmo edo interes berdinak partekatu edo helburu jakin baterako elkartu den pertsona-multzo bat da. Talde bat osatzeko arrazoiak anitz izan daitezke: aisia eta lana, baina helburu afektibo, ekonomiko, politiko edo erlijiosoetarako ere sor daitezke. Taldeak berez sortu edota nahita osa daitezke, helburu edo asmo jakin batreako. Edonola ere, taldeak gizarte-harremanetarako oinarrizko unitate bat dira, gizarte osoaren balore eta egiturak islatzen dituzte (adibidez, taldeetan klase sozial bereko pertsonak biltzen direnean).

Multzo hori erraz identifikatu daiteke honek daukan forma eta egitura iraunkorrarengatik. Taldearen barruan dauden pertsonek, taldearen onerako eta helburuak lortzeko beharrezkoak diren arau, balio eta helburu berberak dituzte. Ekonomia, lan edo hezkuntza-mailan neurtu daitezkeen aldagai batzuetatik abiatuta definitu daiteke.

Gizarte-talde bat identifikatzeko, nortasun komun edo kide bereizgarri bat behar da, antzeko kultura batean ager daitekeena eta ez nahitaez maila ekonomikoaren antzekotasunean. Gizarte-talde bateko kideek elkarrekin jarduten dute proiektu komun batean. Bat ez datorren azpitalde bat osatzen dute; azpitalde horrek, azkenean, kontrolatzaile-izaera hartzen du. Gizarte-talde baten potentzialtasuna sendoa da, gizartearen garapena  osatzeko, nahiz hura ukatzeko (oposizioko alderdia Legebiltzarrean, azpitaldea ikasgelan). Lider formalak edo informalak dira elkarreraginaren tramaren indargunea gizarte-taldean.

Gizabanakoen gizarte-taldeari gizarte-maila ere esaten zaio, eta gizabanakoak, jaiotzen den familiak daukan klasearen eragina bizitzen du. Talde kontzeptua mugatzea zaila da. Gizarte-zientzietan "talde" hitza ulertzeko, adjektibo baten ñabardurarekin erabili behar da edo hau testuinguru zehatz baten barruan agertu behar da. Izan ere, praktikan, errealitate desberdinei aplikatzen zaion terminoa da.

Definizioa

Kohesio sozialaren ikuspegia Gizarte-talde batek gizarte-kohesioaren mailaren bat erakusten du eta gizabanakoen bilduma edo agregatu soil bat baino gehiago da. Hala nola autobus-geltoki batean zain dauden pertsonak edo ilaran zain dauden pertsonak. Talde bateko kideek partekatzen dituzten ezaugarriak: interesak, balioak, irudikapenak, jatorri etnikoa edo soziala eta ahaidetasun-loturak barne har ditzake. Ahaidetasun-loturak lotura sozial bat dira, jatorri komunean, ezkontzan edo adopzioan oinarritzen direnak. Antzeko ildo batean, ikertzaile batzuek uste dute talde bat definitzen duen ezaugarria interakzio soziala dela. Dunbarren zenbakiaren arabera, batez beste, pertsonek ezin dute 150 indibiduo baino gehiagorekin harreman sozial egonkorrik izan. Muzafer Sherif psikologo sozialak proposatu zuen unitate sozial bat elkarrekintzan diharduten gizabanakoen kopuru gisa definitzea, honako hauei dagokienez:

1. Arrazoi eta helburu komunak.
2. Lan-banaketa onartua, hau da, rolak.
3. Ezarritako estatus-erlazioak (gizarte-maila, menderatzea).
4. Taldearentzat garrantzitsuak diren gaiei buruz onartutako arauak eta balioak.
5. Onartutako zehapenak (laudorioak eta zigorrak) garatzea, arauak errespetatzen edo urratzen badira.

Definizio hau luzea eta konplexua da, baina baita zehatza ere. Ikertzaileak proposatutako hiru galdera garrantzitsu erantzuteko beharrezko tresnak ahalbidetzen baititu:

1. "Nola osatzen da talde bat?"
2. "Nola funtzionatzen du talde batek?"
3. "Nola deskribatzen dira talde bat eratzeko bidean sortzen diren gizarte-elkarreraginak?"

Definizioaren esanahia

Parte hartzearen, ikastearen  edo arretaren bitartez funtzionatzen duten taldeetan, erakunde handienetan edo erakunde horietan hartzen diren erabakietan  erabili izan da. Askoz ere arreta gutxiago jarri zaie ordea, Sherifek deskribatutako beharrezko bost elementuetako bat edo gehiago argi erakusten ez duten portaera sozialei.

Gizarte-unitate horiek ulertzeko lehen ahaleginetako batzuk 1920ko eta 1930eko hamarkadetako hiri-taldeen deskribapen luzeak izan dira. 1950eko hamarkada arte iraun zuten hauek, ezarritako agintearen aurkako erreakzio gisa ulertzen baitziren. Herri-komunikabideetan eta hiriko polizia-erakundeetan bandekiko interes irrikatsua dago oraindik ere, bandek izandako jarrerak adierazitako delitu-alderdiak azpimarratzen dituzten eguneroko titularretan islatzen dira hauek. Hala ere, azterlan horiek eta etengabeko interesak ez dute banden portaeran eragiten edo ez dute horiekin lotutako indarkeria murrizteko gaitasunik eduki.

Animalien portaera sozialei buruzko literatura garrantzitsua, 1950eko hamarkadatik dago eskuragarri. Hauek ordea, arduradun politikoek, soziologoek eta antropologoek ez dituzte aintzat hartu neurri handi batean. Izan ere, antolaketari, jabetzari, legearen aplikazioari, erlijioari, gerrari, balioei, gatazken ebazpenari, aginteari, eskubideei eta familiei buruzko literatura zabala hazi eta eboluzionatu egin da animalien antzeko gizarte-portaerarik aipatu gabe. Deskonexio hori gizadiaren portaera soziala eta animalien portaera erabat desberdinak direlaren ustea izan daiteke. Gizakiek hizkuntza eta arrazionaltasuna erabiltzeko duten gaitasuna oinarrian izanik. Jakina, hori egia den arren, litekeena da, beste animalia batzuen portaera sozialak (taldekoak) aztertuz, pertsonen portaera sozialaren bilakaeraren sustraiak argitzea.

Gizakientzat, lurralde eta menderatze portaerak unibertsalak eta arruntak direnez, hauek ziurtzat jotzen dira (nahiz eta batzuetan miretsi egiten diren, etxebizitzaren jabetzan bezala, edo deitoratu egiten diren, indarkerian bezala). Baina gizabanakoen arteko portaera eta elkarrekintza sozial horiek zeregin berezia daukate taldeen azterketan: taldeak sortu aurrekoak dira nahitaez. Lurralde-esperientzien eta oroimen kontziente eta inkontzientearen menderatze-esperientzien barneratze psikologikoa identitate sozialaren, identitate pertsonalaren, gorputz-kontzeptuaren edo norberaren kontzeptuaren prestakuntzaren bidez ezartzen dira. Behar bezala funtzionatzen duen nortasun indibiduala beharrezkoa da gizabanako batek lan-banaketa batean (rola) funtziona dezan baino lehen, eta, beraz, talde kohesionatu baten barruan. Lurralde eta menderatze-portaerak ulertzeak, beraz, taldeen garapena, funtzionamendua eta produktibitatea argitzen lagun dezake.

Identifikazio sozialaren ikuspegia

Gizarte-taldeen gizarte-kohesioan oinarritutako definizioan, gizarte-identitatearen teoriaren ideietan oinarritzen den ikuspegia dago. Gizarte-identitatearen ereduak honako hau onartzen du: pertzepzio edo oinarri kognitiboa nagusiki dituen taldeko kide psikologikoak izatea. Honek postulatzen du norbanakoek talde bateko kide gisa jarduteko beharrezkoa eta nahikoa duten baldintza kategoria komun bateko kide izatearen kontzientzia dela eta gizarte-talde bat: gizarte-kategoria bateko kide izatea bere autokontzeptuaren osagai gisa barneratu duten gizabanakoen kopuru gisa ulertu daitekeela.  Beste era batera esanda, gizarte-kohesioaren ikuspegiak taldekideek nork erakartzen nau? galdetzea espero duen bitartean, gizarte-nortasunaren ikuspegiak espero du taldekideek nor naiz? besterik gabe galdetzea.

Taldeetan nortasun sozialaren ikuspegiari emandako laguntza enpirikoa, hasieran, gutxieneko taldearen paradigmak erabiltzen duen lanetik atera zen. Adibidez, frogatu da gizabanakoak esplizituki ausazkoak diren kategoriei esleitzea nahikoa dela banakoak talde mesedegarri batean jardutera eramateko (baita interes indibiduala ezinezkoa denean ere). Aldiz, gizarte-kohesioaren kontaketarako problematikoak dira, halaber, azken aldiko ikerketak, itxuraz zentzurik gabekoa den kategorizazioa kategoriakideekiko interdependentzia-pertzepzioen aurrekaria izan daitekeela erakusten dute.

Gizarte-taldeen ikuspegi horren sustraiak gizarte-identitatearen teorian oinarritzen baziren ere, ideia horien azterketa, geroago itundua gertatu zen autokategorizazioaren teoriaren itxuran. Gizarte-identitatearen teoriak, hasiera batean, talde-arteko gatazkaren azalpenera jo zuen bitartean, edozein interes-gatazkarik ezean, autokategorizazioaren teoria garatu zen. Honek azaltzen zuen, nola norbanakoek beren burua lehenengo talde bateko kidetzat hartzen duten.

Gizarte-talde bat komunitatearen kontzeptuarekin identifikatzen da kideak elkarrekin egoteko konpromisoaren bidez banakako itxaropenak beteko diren konfiantza partekatuan inplikatzen direnean. Talde sozial sendo eta iraunkorrak mantentzea ahalbidetzen duten hainbat faktorek hartzen dute parte esperientzietan oinarritutako lotura horretan: pertenentzia-sentimendua, lotura emozional partekatua, talde-beharrak asetzea sustatzen duen gizarteratzea eta elkarrekiko eragina edo besteei inportatzeko sentsazioa. Pertsonak elkartrukerako harremanez osatutako ingurune soziokulturaletan bizi dira, eta haien azterketa ezin da garatu dituen eremuetatik bereizi.

Ezaugarrien definizioa

Bere testuan, Taldeen dinamika, Forsyth (2010) izenekoan, horiek definitzen lagun dezaketen taldeen hainbat ezaugarri komun aztertzen ditu.

1) Interakzioa

Artikulu nagusia: Interakzio soziala

Taldeko kide hori asko aldatzen da, hitzezko edo hitzik gabeko komunikazioa, gizarte-alferkeria, sareen sorrera, loturen eraketa eta abar barne. Balesen ikerketek (aip., 1950, 1999) zehazten dute bi interakzio mota nagusi daudela: harreman-interakzioak eta zeregin-interakzioak.

1. Harreman-interakzioak: "taldeko kideek egindako ekintzak, taldearen barruko lotura emozional eta interpertsonaletan erlazionatzen edo eragiten dutenak, ekintza positiboak (babes soziala, kontsiderazioa) zein negatiboak (kritika, gatazka) barne".
2. Zereginen interakzioak: "taldeko kideek egindako ekintzak, taldearen proiektuei, zereginei eta helburuei buruzkoak". Horrek esan nahi du kideak antolatu egiten direla eta beren trebetasunak eta baliabideak erabiltzen dituztela zerbait lortzeko.

2) Helburuak

Talde gehienek existitzeko arrazoi bat dute: hezkuntza eta ezagutza areagotzea, laguntza emozionala jasotzea edo espiritualtasuna edo erlijioa esperimentatzea. Taldeek helburu horiek lortzen lagun dezakete. Joseph McGrath taldearen zereginak betetzeko ereduak taldearekin lotutako zereginak eta helburuak antolatzen ditu. Taldeek helburu horietako bat baino gehiago izan ditzakete ardatz, edo arlo bat aldi berean. Ereduak lau mota nagusitan banatzen ditu taldearen helburuak, eta horiek, aldi berean, azpikategoriatu egiten dira.

1.Sorkuntza: helburuak lortzeko ideiak eta planak egitea

• Plangintza-lanak
• Sormen-lanak

2. Aukeratu: Aukeratu soluzio bat.

• Adimen-zereginak
• Erabakiak hartzeko zereginak

3. Negoziatu: Arazo baten konponbidea antolatu.

• Gatazka kognitiboko zereginak
• Motibazio mistoko zeregina

4. Betearaztea: Ataza bat burutzea.

• Lehiaketak/batailak/zeregin lehiakorrak
• Errendimendu-lanak/lan psikomotorrak

3) Interdependentzia erlazioan

Maila batean, beste pertsona batzuen mende egotearen egoera, adibidez, baten emaitzak, ekintzak, pentsamenduak, sentimenduak eta esperientziak osorik edo zati batean beste batzuek determinatzen dituztenean". Talde batzuk beste batzuk baino elkarren mendekoagoak dira. Adibidez, kirol-talde batek interdependentzia-maila handi samarra izango luke zineman pelikula bat ikusten duen pertsona-talde batekin alderatuta. Gainera, interdependentzia elkarrekikoa (kideen arteko joan-etorria eginez) edo linealagoa edo aldebakarrekoa izan daiteke. Adibidez, taldeko kide batzuk buruzagiaren mende egon daitezke banako bakoitzaren burua baino gehiago.

4) Egitura

Taldearen egiturak berekin dakar talde baten barruan denboran zehar sortzen diren erregulartasunak, arauak, rolak eta harremanak agertzea. Rolek berekin dakarte taldearen barruan pertsonek zer egin behar duten eta zer jokabide espero duten, taldearen barruan duten estatusaren edo posizioaren arabera. Arauak taldeak kideen jokabide onargarri eta onartezinari buruz hartutako ideiak dira. Taldearen egitura oso garrantzitsua da. Pertsonek ez badituzte beren itxaropenak betetzen taldeen barruan, eta ez badituzte beren rolak betetzen, baliteke taldea ez onartzea, edo taldeko beste kide batzuek ez onartzea.

5) Unitatea

Holistikoki kontsideratzen denean, talde bat zati indibidualen batura baino handiagoa da. Taldeei buruz hitz egiten denean, taldeari buruz hitz egiten da osotasun edo entitate gisa, banakoei buruz hitz egin beharrean. Adibidez, "Taldeak oso ondo jo zuen". Batasunaren irudi honetan hainbat faktorek hartzen dute parte, hala nola taldearen kohesioak eta entitatibitateak (kanpoko pertsonen kohesioaren itxura) .

Gizarte-taldeen motak

• Lehen mailako taldeak: zirkulu intimoena osatzen dutenak dira, eta, beraz, elkarreragin eta lankidetza handiagoa sortzen dute pertsonaren aldetik, hala nola, familiaren eta gertuko lagunen aldetik. Kideen borondatezko elkartea dute ezaugarri, formalizatu beharrik gabe.
• Bigarren mailako taldeak edo talde formalak: harreman hori sortzeko arauak zehazten dituzten gizarte-taldeak dira, hala nola sindikatu bat edo elkarte politiko bat.
• Informalak: adiskidetasunagatik sortzen dira, baina egiturarik gabe, eskolako ikaskide ohiek bezala.
• Kide izanez gero: gizarte-talde horretako kide egiten dira, gizartean duten lekua erakusteko, futbol-partida bat edo hiri-tribu bat izan daitekeen bezala.
• Erreferentziazkoa: kide bat da, estiloak, arauak edo formak konparatu eta imitatzeko.
• Pareak: talde homogeneoak dira adinari, interesei eta klase sozialari dagokienez.

Ikus, gainera

• Gizatalde edo komunitate

Erreferentziak

Artikuluaren zati edo atal hau ez dator bat formatu hitzarmenekin. Zure esku dago artikulu hau egokituz Wikipediari laguntzea.

• ↑ Reicher, S. D. (1982). "The determination of collective behaviour." Pp. 41–83 in H. Tajfel (ed.), Social identity and intergroup relations. Cambridge: Cambridge University Press.
• ↑ Macionis, John, and Linda Gerber (2010). Sociology 7th Canadian Ed. Toronto, Ontario: Pearson Canada Inc.
• ↑ Hare, A. P. (1962). Handbook of small group research. Nueva York: Macmillan Publishers.
• ↑ Gladwell , 2002, pp. 177-81.
• ↑ Sherif, Muzafer, y Carolyn W. Sherif, An Outline of Social Psychology (rev. ed.). Nueva York: Harper & Brothers. pp. 143-80.
• ↑ Simon, Herbert A. 1976. Administrative Behavior (3ª ed.). New York. Free Press. pp. 123-53.
• ↑ Sherif, op. cit. p. 149.
• ↑ Tajfel, H., y J. C. Turner (1979). Una teoría integradora del conflicto intergrupal. En W.G. Austin & S. Worchel (eds.), The social psychology of intergroup relations. pp. 33-47. Monterey, CA: Brooks/Cole
• ↑
• Saltar a:
• ^{a b} Turner, J.C. (1982). «Hacia una redefinición cognitiva del grupo social». En Tajfel, H., ed. Identidad social y relaciones intergrupales (Cambridge: Cambridge University Press): 15-40.
• ↑ Tajfel, H., Billig, M., Bundy, R.P. & Flament, C. (1971). "Social categorization and intergroup behaviour". European Journal of Social Psychology, 2, 149-78,
• ↑ Platow, M.J.; Grace, D.M.; Smithson, M.J. (2011). «Examining the Preconditions for Psychological Group Membership: Perceived Social Interdependence as the Outcome of Self-Categorization». Social Psychological and Personality Science 3 (1).
• ↑ Turner, J. C.; Reynolds, K.H. (2001). «The Social Identity Perspective in Intergroup Relations: Theories, Themes, and Controversies». Blackwell Handbook of Social Psychology 3 (1).
• ↑ Turner, J. C. (1987) Rediscovering the Social Group: A Self-Categorization Theory. Oxford: Blackwell. pp. 42-67.
• ↑ García Fraga, José Daniel (2020). Manual de psicología social. Alcalá Grupo Editorial. ISBN 9788418418044.
• ↑
• Saltar a:
• ^{a b c d e f} Forsyth, Donelson R. (2010). Group Dynamics (5 edición). Belmont, CA: Wadsworth, Cengage Learning.
• ↑ McGrath, Joseph, E. (1984). Grupos: Interacción y Rendimiento. Prentice-Hall. pp. 61-62.
• ↑ «Health determined by social relationships at work». phys.org. Society for Personality and Social Psychology. Archivado desde el original el 4 de noviembre de 2016.
• ↑ «Los líderes del lugar de trabajo mejoran el bienestar de los empleados». phys.org. University Of Queensland. Archivado desde el original el 4 de noviembre de 2016.
• ↑ Debra Umberson; Karas Montez, Jennifer (2010). «Relaciones sociales y salud: A Flashpoint for Health Policy». Journal of Health and Social Behavior 51 (Suppl): S54-S66. PMC 3150158. PMID 20943583. doi:10.1177/0022146510383501.
• ↑ Rowe, J.W.; Kahn, R.L. (1997). «Envejecimiento exitoso». The Gerontologist 37 (4): 433-40. PMID 9279031. doi:10.1093/geront/37.4.433.
• ↑ Staackmann, Mary. «Las conexiones sociales son una clave para envejecer bien». Chicago Tribune. The Evanston Review. Archivado desde el original el 30 de noviembre de 2016.

Bibliografia

• Turner, J. C. (1982). "Towards a cognitive redefinition of the social group". In Tajfel, H. Social identity and intergroup relations (Cambridge, UK: Cambridge University Press): 15–40. BRC
• Martínez, Catherine (22 de mayo de 2020). «Grupos sociales: tipos, ejemplos y sus características». Lifeder. Consultado el 14 de diciembre de 2020.

• Datuak: Q874405
• Multimedia: Social groups / Q874405