Txikipedia:Datazio absolutu
From Wikipedia, the free encyclopedia
Datazio absolutua edo datazio kronometrikoa arkeologian eta geologian materialen adina zehazteko erabiltzen den prozesua da. Arkeologian, normalean, datazio absolutua gizakiek aldatutako artefaktu, eraikin edo bestelako artikuluen propietate fisiko, kimiko eta bizi-ezaugarrietan oinarritzen da, data ezagunak dituzten materialekin (txanponekin edo idatzitako dokumentuekin) konparatuz.
Hainbat teknika erabiltzen dira datazioa lortzeko: zurezko zuhaitz-eraztunak, egur edo hezurren erradiokarbono bidezko datazioa, eta harrapatutako karga bidezko datazio-metodoak, hala nola zeramika beiraztatuen termoluminiszentzia bidezko datazioa. Indusketetan aurkitutako txanponek euren ekoizpen-data idatzita eduki dezakete, edo txanpona noiz erabili zen deskribatzen duten idatzizko erregistroak egon daitezke, tokia, egutegi urte zehatz batekin lotzea ahalbidetzen duena.
Geologiaren historian, datazio absolutuko metodo primarioek harrietan harrapatutako elementuen edo mineralen desintegrazio erradioaktiboa erabiltzen dute (Karbono-14arekin egiten den erradiokarbono bidezko datazioa), baina baita Lurreko arroka zaharrenetako batzuetarako adin absolutuak ezagutzea ahalbidetzen duten uranio-berunezko datazioa ere.