From Wikipedia, the free encyclopedia
Jauzia altuera jakin batean dagoen leku mugiezin edo bibrakor batetik igerileku, aintzira, ibai edo itsasora nork bere burua botatzean datzan kirola da tranpolin jauzia. Airean egiten den irudia edo akrobazia eta uretara sartzeko modua puntuatzen dira. Olinpiar Jokoen kasuan, igerileku batera egiten da salto. Kirol modalitate hau, gizonezkoetan, 1904an San Luisen egindako Olinpiar Jokoetatik aurrea egiten da. Emakumezkoen kasuan, 1912an Stockholmeko Olinpiar Jokoetan izan zen jokatu zuten lehen urtea.[1]
Jauzi lehiaketak antzinako Greziaraino garamatza. Peloponesoko kostaldeetatik eta Eoliar uharteetatik itsasora salto eginda gauzatzen ziren. Itsasoan jauzi-lehiaketen arrastoak ere utzi zizkiguten kretatarrek.
Antzinatean, jauzi batzuk nola egiten ziren erakusten diguten irudiak daude.
Olinpiar Jokoek, tranpolin jauziak diziplina gisa, 1904an hartu zuten lehenengoz. San Luisen izan zen, eta gizonezkoek bakarrik hartu zuten parte, eta bi jauzi motarekin: normala eta barietatea. Emakumeek, 1912an Stockholmeko Olinpiar Jokoetara arte, itxaron behar izan zuten[2][3].
Tranpolin jauzia, Europan, gimnastikaren aurrerapenaren ondorioz hasi zen garatzen XIX. mendean.
1995eko Munduko Kopan, jauzi sinkronizatuak debutatu zuen ofizialki, eta, Sydney 2000n, diziplina olinpiko gisa onartu zuten.
Nazioarteko Igeriketa Federazioa arduratzen da jauzi-lehiaketen arauak ezartzeaz, baita aldizkako lehiaketak eta ekitaldiak egiteaz ere.
Udako Olinpiar Jokoetan modalitate hauek egiten dira:[4]
Kirol modalitate honetan, sei modu ezberdin daude jauzi egiteko:
Jauzia burutzerako orduan, 4 posizio ezberdin erabil ditzakegu:
Jauzi sinkronizatua 2000. urtean hartu zen kirol olinpiko gisa. Bi klabadistak talde bat osatzen dute eta aldi berean murgilketak egiten dituzte. Jauziak berdin-berdinak dira. Lehen,jauzi kontrajarriak egin zitezkeen, molinete izenez ere ezagunak, baina hori ez da jada lehiaketako jauzia sinkronizatuaren parte. Adibidez, jauzilari batek aurrerantz egingo luke murgiltze bat, eta besteak, berriz, barrurantz, posizio berean, edo batek atzerantz eta besteak atzerantz egingo luke mugimendu bat. Gertaera horietan, iltzatzeak exekuzioaren kalitatean eta sinkronizazioan oinarrituko lirateke, aireratzearen eta sarreraren sinkronizazioari, altuerari eta aurreranzko desplazamenduari dagokienez.
Jauzi baten puntuazioa arautzen duten arauak daude. Normalean, puntuazioak jauziaren hiru elementu hartzen ditu kontuan: hurbilketa, hegaldia eta sarrera. Hauek dira puntuazioari eragiten dioten faktore nagusiak:
Jauzi bakoitzari zailtasun-maila bat (dd) esleitzen zaio, [6], egindako mugimenduen, erabilitako posizioaren eta altueraren konbinazio batetik abiatuta zehazten dena. DDren balioa biderkatu egiten da epaileek emandako puntuazioekin.
Topaketa handietan puntuazioaren subjektibotasuna murrizteko, bost edo zazpi epaileren panelak sortzen dira; nazioarteko ekitaldi handietan, Joko Olinpikoetan esaterako, zazpi epaileren panelak erabiltzen dira. Bost epaileko panel batean, puntuazio altuenak eta baxuenak baztertzen dira, eta erdiko hirurak gehitzen dira eta DDrekin biderkatzen dira. Zazpi epaileren paneletan, 2012ko Londreseko Joko Olinpikoetatik aurrera, bi puntuaziorik altuenak eta bi baxuenak baztertu dira, eta hiru utzi dira batu eta DDrekin biderkatzeko. (Londresko Joko Olinpikoak baino lehen, puntuazio altuenak eta baxuenak kentzen ziren, eta gainerako bost puntuazioak bider 3), bost epaileren panelekin alderatu ahal izateko. Puntuazioak baliogabetzea epaile bakar batek puntuazioak manipulatzea zailtzeko erabiltzen da.
ekipoaren erabilera desegokia (adibidez, urpekariek ilerako begiztarik ez erabiltzea)
Jauzia ere ezaguna da jarduera ez-lehiakor gisa. Jauzi mota horrek aireko esperientzia eta juziaren altuera azpimarratzen ditu, baina ez du azpimarratzen jauzia uretan sartzen denean gertatzen dena. Urpean murgiltzeko gaitasuna trebetasun erabilgarria izan daiteke larrialdietan, eta ur-kirolen eta itsas segurtasunaren prestakuntzaren zati garrantzitsu bat da. Uretan altuera batetik sartzea aisialdi atsegina da, urpeko igeriketa bezala.
Mota horretako urpekaritza ez lehiakorra barrualdean zein kanpoaldean egin daiteke. Aire zabaleko urpekaritza itsaslabarretatik edo ur gazi edo gezatako beste formazio arrokatsu batzuetatik egiten da. Hala ere, batzuetan urpekaritza-plataforma artifizialak eraikitzen dira igeriketa herrikoiko helmugetan. Aire zabaleko urpekaritzak uraren eta korronteen sakonera ezagutzea eskatzen du, baldintzak arriskutsuak izan baitaitezke. Batzuetan, urpekaria oharkabean buruz behera jaurtitzen da, uretan posizio horizontalean edo ia horizontalean sartuz. Urpekariak ohi baino ur gehiago lekualdatzen du.
Bakarkako jauzietarako 7 kideko epaimahaia egongo da jauziaren etapa guztiak puntuatzeko.[7]
Jauzi sinkronizatuetarako 11 kideko epaimahaia egongo da:
Jauzia egiterako orduan, epaimahaikideak oso adi egon behar dira kirolariek egiten dituzten pauso guztiak ondo egiten dituzten ziurtatzeko. Horretarako 6 alderdi hartzen dituzte kontuan:
Jauzi sinkronizatuaren kasuan, aurreko guztiarekin batera, hurrengoa ere kontuan hartzen da:
Epaimahaikideek jauziak 0tik (guztiz txarto) 10era (perfektua) arte puntuatuko dituzte, hurrengo irizpideak kontuan izanik:
Epaimahaikide bakoitzak bere puntuazioa emango du, baina kirolariak jasoko duen puntuaziorako, hurrengo baldintzak hartu behar dira kontuan:
Hona hemen zenbait jauzilari entzutetsu:[9][10]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
