From Wikipedia, the free encyclopedia
Ordezko energia edo ordezko energia iturria ohiko energia klasikoen ordezko gisa proposatutako energia iturriak dira. Hala ere, ez dago adostasunik kontzeptu horretan zein teknologiak sartzen diren eta "ordezko energiaren" definizioa ezberdina da egile desberdinen arabera: definizio murriztaileenetan, ordezko energia energia berriztagarria edo energia berdea kontzeptuaren baliokidea izango litzateke, definizio zabalagoek, berriz, erregai fosilak (ikatza, gasa eta petrolioa) erretzea suposatzen ez duten energia iturri guztientzako ordezko energiatzat jotzen dituzte; definizio horiek, berriztagarriez gain, energia nuklearra edota energia hidroelektrikoa ere barne tartzen dituzte.
Erregai fosilak izan dira industria iraultzan erabilitako energia-iturria, baina, gaur egun, bi arazo dituzte: alde batetik, baliabide finituak dira, eta erreserbak (bereziki petrolioarenak) epe hurbilagoetan edo laburragoetan agortzea aurreikusten da, argitaratutako ikerketen arabera. Bestalde, erregai horiek erretzeak CO2 kantitate handiak askatzen ditu atmosferara, eta berotze globalaren arrazoi nagusia dela leporatu izan da. Hori dela eta, erregai fosilen erreketaren ordez arazo horiek ez dituzten beste energia-iturri batzuk erabiltzeko aukera aztertzen ari dira.
Ordezko energiak bi talde handitan banatzen dira:
Ez daude guztiak ados energia nuklearra ordezko energien artean sailkatzean, izan ere, erregai fosilak bezala, baliabide finitua da, eta ingurumen arazo garrantzitsuak ere sortzen ditu, hala nola, hondakin erradioaktiboen kudeaketa edo istripu nuklearra izateko aukera. Hala ere, teknologia horren CO 2 emisio baxuak eta oraindik energia berriztagarriek erregai fosilak guztiz ordezkatzeko duten gaitasun nahikoa ez izateak energia nuklearra polemika handiko gaia da.
Ingurumenaren eta bizi garen habitataren kezkak eraginda, ordezko energien sorrerak komunitatera iristeko eta lagunarteko dibulgaziorako dimentsio zientifikoak zergatik gainditu dituen azaldu du. Ingurumen-arazoak ikuspegi fatalista eta irudimentsu baten zati izateari utzi zioten; aitzitik, orokorretik partikularrera igaro dira, eta gizateria osoari eragiten dion arazoa da.
"Ongizatearen eta kontsumoaren gizartean bizi gara, eta aurrerapenaren edo oparotasunaren ideiak natura neurriz kanpo ustiatzean oinarritzen dira, eskubiderik gabe eta betebeharrak sortzeko gaitasunik gabe".
Kezka horien jatorria 70eko hamarkadan hasi zen, teknologia berriaren ahalmen suntsitzaileari eta prozesu biologikoen arteko interdependentziari buruzko kontzientziazioa zegoelako. Horrela, naturak objektu soila izateari utzi zion, eta betebeharren eta eskubideen subjektu bihurtu zen, guztiok errespetatu beharko genituzkeen balio inplizituak edukiz.
Gizakiak naturan dagoen kantitatearekiko proportzio baxuan erabiltzen dituenak dira. Baliabide agortezinak ugari dira, eta beren kabuz berreskuratu edo birsortzen dira, materiaren ziklo biokimikoak betetzen dituztelako. Ura eta airea baliabide agortezinen adibide dira, eta, gainera, erraz aprobetxa daitezke.
Berritzeko gaitasuna duten guztiak dira, baina ustiapena gehiegizkoa bada, ez dute horretarako astirik, higadura horren ondorioz desagertu egin baitaitezke. Baliabide horiek naturan daude, kopuru mugatuetan, eta modu desberdinean banatzen dira planetan. Lurzorua, flora eta fauna baliabide berriztagarriak dira.
Kopuru finituan eskuragarri daudenak dira, edo denbora-eskala oso handietan aldatzen direnak, eta, beraz, praktikan finkotzat har daitezke. Ikatza, petrolioa eta gas naturala berriztagarriak ez diren energia-iturriak dira, eta milaka edo milioika urte behar dituzte sortzeko. Material erradioaktiboak ez dira birsortzen.
Datuak: Q4202245Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
