Lankide:Iratxe Bango/Proba orria
From Wikipedia, the free encyclopedia
Matematika eta Artea modu desberdinetan erlazionatuta daude. Matematikak edertasuna bultzatzen duen artea dela esaten da. Musika, dantza, pintura, arkitektura, eskulturagintza eta ehungintza bezalako arteetan antzeman daiteke matematika.
Arteak eta matematikak konbergentzia ardatz ugari sortzen dituzte matematikariek eta artistek elkarri laguntzen dieten interesen arabera, baina baita erabileraren eta prozesuen inguruan ere. Gaur egungo proiektu estetiko asko praktika matematikoetatik datoz, baina guztiak kultura matematikoaren hedapen harrigarriaren lekuko dira. Matematikak tresna ugari eskaintzen ditu errealitatearen konplexutasuna adierazteko, haren irudikapenak ikertzeko, baita egiturak eta formak asmatzeko gaitasuna ere.[1]
Maila praktikoenean, tresna matematikoak erabili izan dira betidanik artea sortzeko. Antzinatik, iparrorratza, erregela eta karratua, marrazkilarien eta artisauen beste tresna sinple batzuekin batera, jauregi, katedral, meskiten arkitekturan eta dekorazioan egindako diseinu ederrak sortzeko erabili izan dira.
Errenazimentu garaian hainbat artistak sareta sinpleak eta gailu matematikoak erabili zituzten eszenak gainazal lau batean zehaztasunez irudikatzeko, perspektiba linealaren printzipioen arabera. Garai hauetan artearen eta matematikaren sinbiosia, ikuspegi lineala eta geometria proiektiboa garatu ahala, norabide berrietan ia aldi berean garatzen diren eta artearen eta matematikaren adibiderik aipagarrienetako bat da.
Gaur egungo matematikarako tresnak sofistikatuagoak dira, eta teknologia digitala azkar bihurtzen ari da lehen aukera. Ordenagailuek artea sor dezakete, beren gaitasun magikoak sortzen dituzten barne prozesu matematiko konplexu ikustezinek bultzatuta. Artea ilusioa da eta eraldaketak garrantzitsuak dira ilusioa sortzeko.
Isometriek, antzekotasunek eta eraldaketa afinek irudiak eraldatu ditzakete. Eraldaketa berezi batzuk, arte anamorfikoa sortzen dute. Gainera, eraldaketa horiek guztiak matematikoki deskribatu daitezke. Iparrorratzak, erregelak, saretak, gailu mekanikoak, teklatua eta sagua artea sortzeko tresna fisikoak dira, baina harreman eta prozesu matematikoen ahalmena ez balute, tresna horiek sormen indar txikia izango lukete.[2]