Azpierraldoi

Izar azpierraldoi bat sekuentzia nagusiko nano bat baino distiratsuagoa den baina izar erraldoiak bezain distiratsua ez den izar mota bat da.

Hertzsprung-Russell diagrama

Izar-mota

Nano marroiak

Nano zuriak

Nano gorriak

Azpinanoak

Sekuentzia nagusia
("nanoak")

Azpierraldoiak

Izar erraldoiak

Erraldoi argitsuak

Supererraldoiak

Hipererraldoiak

Magnitude
abso-
lutua
(M_V)

Izar azpierraldoiek hidrogenoaren fusioa amaitu dute euren nukleoetan. Etapa honetan izarrek eguzki masa 1eko masa badute, erdigunea uzkurtu egiten da, bere tenperatura hidrogenoaren fusio fasea nukleoa inguratzen duen geruza batera eramateko haina handitzea eraginez. Ondorioz, izarra hedatu egiten da, erraldoi gorri bihurtzeko prozesuan beste pauso bat emanez.

Azpierraldoi fasearen hasieran (Procyon Aren kasua dena), diametroa eta argitasuna handitu egingo dira, baina izarra bera apur bat hoztuko da edo kolorez nabarmen aldatuko da. Erraldoi bihurtzetik gertuen dauden azpierraldoiek, sekuentzia nagusiko antzeko masadun beste izar batzuek baino diametro handiagoak eta tenperatura baxuagoak izango dituzte.

Yerkesen espektro sailkapenean, euren argitasuna IV klasekoa da.

Lurretik gertuen dauden izar azpierraldoiak

Izena	Bayerren izendapena	Espektru mota	Masa (eguzkiak)	Distantzia (argi urteak)	Oharrak
Procyon	Alfa Canis Minoris	F5 IV-V	1,5	11,4	Azpierraldoia?
Altair	Alfa Aquilae	A7 IV-V	1,7	16,7	Azpierraldoia?
	Delta Pavonis	G5-8 IV-V	1,1	19,9	Azpierraldoia?
	Beta Hydri	G2 IV	1,1	24,4
	Mu Herculis Aa	G5 IV	1,1	27,4
Rana	Delta Eridani	K0 IVe	1,2	29,5
Rutilicus Aa	Zeta Herculis	F9-G2 IV	1,5	35,2
Zavijava A	Beta Virginis	F8-A5 IV-V	1,25	35,6	Azpierraldoia?
	11 Leonis Minoris	G8 IV-V	?	36,5	Azpierraldoia?
Mufrid A	Eta Bootis	G0 IV	1,5	37,0
Deneb Algedi A	Delta Capricorni	A5-7 IVm	>1	38,6

Iturria: Giant and subgiant stars within 100 ly (Solstation)

Ikus, gainera

• Izar egitura
• Izar eboluzioa

Kanpo estekak

• Datuak: Q6227
• Multimedia: Subgiant stars / Q6227