Erromaniera

Erromaniera erromani edo ijitoen jatorrizko hizkuntza da.^[1] Indoeuropar hizkuntza da, antzinako Indiako ipar-mendebaldean eta Pakistango erdialdean sortua. Hainbat dialekto ditu (oraintxe, ingeles Wikipedian, 53 ageri dira).

Erromaniera
Romani chib
Datu orokorrak
Lurralde eremua	Erdialdeko eta Ekialdeko Europa
Hiztunak	2,5 milioi (zenbatespena)
Ofizialtasuna	Ondoko herrialdeen zati batzuetan gutxiengo hizkuntza gisa onartua:  Mazedoniako Errepublika  Serbia  Eslovenia  Hungaria  Alemania  Errumania  Errusia  Norvegia  Suedia  Finlandia
UNESCO sailkapena	3: arriskuan
Araugilea	Ez du
Hizkuntza sailkapena
giza hizkuntza indoeuropar hizkuntzak Indo-irandar hizkuntzak Indoariar hizkuntzak Central Indo-Aryan (en)
Informazio filologikoa
Hizkuntza-tipologia	subjektu aditza objektua eta hizkuntza fusionatzailea
Genero gramatikalak	genero femeninoa eta genero maskulinoa
Kasu gramatikalak	nominatiboa, akusatiboa, datiboa, ablatiboa, lokatiboa, instrumentala, genitiboa eta bokatiboa
Alfabetoa	latindar alfabetoa, alfabeto zirilikoa eta Devanagaria
Hizkuntza kodeak
ISO 639-2	rom
ISO 639-3	rom
Ethnologue	rom
Glottolog	roma1329
Wikipedia	rmy
ASCL	3905
UNESCO	405
IETF	rom

Euskal Herriko ijito euskaldunen artean, erromintxel izeneko hizkera sortu zen, euskararen eta erromanieraren arteko nahastura, gehienbat euskararen ezaugarriak dituena. Beraz, dialektoa izatekotan, ez litzateke erromanieraren dialektoa, euskararena baizik. Zehazki esanda, hala ere, ez hizkuntza, ez dialektoa: pagadolektoa da, hizkuntza nahastura.^[2][3] Oraindik baditu hiztunen batzuk.

Erromaniera hiztunen banaketa geografikoa

Ondorengo taula honetan jasota dago erromanieradunek Europan duten banaketa.^[4] Azken zutabean ageri da estatu bakoitzeko ijito guztien artean erromanieradunen ehunekoa zenbat den.

Estatua	Erromanieradunak	%
Albania	90 000	%  95
Alemania	85 000	%  70
Austria	20 000	%  80
Belgika	10 000	%  80
Bielorrusia	27 000	%  95
Bosnia eta Hertzegovina	40 000	%  90
Bulgaria	600 000	%  80
Danimarka	1 500	%  90
Erresuma Batua	1 000	%  0,5
Errumania	433 000	%  80
Errusia	405 000	%  80
Eslovakia	300 000	%  60
Eslovenia	8 000	%  90
Espainia	1 000	%  1
Estonia	1 100	%  90
Finlandia	3 000	%  90
Frantzia	215 000	%  70
Grezia	160 000	%  90
Herbehereak	3 000	%  90
Hungaria	260 000	%  50
Italia	42 000	%  90
Kroazia	28 000	%  80
Letonia	18 500	%  90
Lituania	4 000	%  90
Mazedonia	215 000	%  90
Moldavia	56 000	%  90
Montenegro	30 000	%  90
Polonia	4 000	%  90
Serbia	350 000	%  85
Suedia	9 500	%  90
Turkia	280 000	%  70
Txekia	140 000	%  50
Ukrainia	113 000	%  90

Erreferentziak

1. Isabel MENDIZABAL EZEIZABARRENA: «Ijitoen jatorria, DNAn islatua»^{[Betiko hautsitako esteka]}, Elhuyar Zientzia eta Teknologia, 2013-04-25, 297. zenbakia.
2. Unai Brea: «Hiretzat goli kherautzen dinat, erromeetako gazi mindroa», Argia, 2008-03-23.
3. Lore Agirrezabal: «Erromintxela, euskal ijitoen hizkera», Argia, 2003-09-28.
4. Bakker eta beste (2000): «Speakers and Numbers», in Rombase, didactically edited information on Roma.

Bibliografia

• Juan de Dios Ramírez-Heredia: Romani-kaloz hitz egiteko lehen eskuliburua. Bartzelona: Unión Romaní, 2001.

Ikus, gainera

• Erromintxela

Hizkuntza honek bere Wikipedia du: Bisita ezazu.

Kanpo estekak

• Datuak: Q13201

Artikulu hau hizkuntzei buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.