Don (ibaia)

Don^[1] (errusieraz: Дон, translit.: Don) mendebaldeko Errusiako ibairik handienetako bat da. Tula oblasteko Novomoskovsk hiritik hurbil jaio eta Azoveko itsasora isurtzen da. 1.870 kilometroko luzera eta 422.000 km²-ko arroa ditu^[2]. Ibaiadar nagusia Donets du.

Don Дон (ru)
Datu orokorrak
Mota	ibai
Luzera	1.870 km
Geografia
Koordenatuak	54°00′44″N 38°16′40″E
Honen parte da	Europar Errusiako Ur Sakonen Sistema Bateratua
Estatu burujabe	Errusia
Errusiako oblastak	Tula oblasta
Hidrografia
Ibaiadarrak	ikusi Voronezh Bitiug Khopior Medveditsa Ilovlia Sal Manitx Krasivaia Metxa Bystraia Sosna Tikhaya Sosna (en) Txir Donets Panika (en) Stary Don (en) Kazinka (en) Khvorostan Arzhava Skvirnia Nega Rakitianka Matiuxina Mokraya Tabola (en) Yar Sukhoy Donets (en) Kamenka (en) Temernik River (en) Sukhaya Perekopka (en) Aksay (en) Azovka Bobrik (en) Bogutxarka Bolshaya Vereyka (en) Bolshaya Golubaya (en) Bolshaya Sukromka (en) Burovlianka Veduga Vyazovka (en) Goluboy Dunay River (en) Devitsa (en) Devitsa (en) Donets (en) Zimovnaia Ikorets Kagalnik Kazanovka Karpovka Kiziterinka Koisug Kotxurovka Kruglianka Kuimanka Kumxak Lebedianka Liutoritx Mamonovka Muravlyanka (en) Nepriadva Pavelka Panxinka Perekhvalka Peskovatka Pliustxanka Poroika Potudan Repets Rexetovka Rykhotka (en) Snova Studenets Susat (en) Lubna (en) Khmelinka Txerkasskaia Chichyora River (en) Txornaia Kalitva Tikhaia Tishanka (en) Tolutxeievka Semibratski Osered River (en) Gniluxa Texevka Sukhoy Donets (en) Volotxilistxe Volga–Don Canal (en) Donskaya Tsaritsa (en)
Arroaren azalera	422.000 km²
Arro hidrografikoa	Don basin (en)
Ur-emaria	935 m³/s
Lakuak	Tsimlyansk Reservoir (en)
Iturburua	Errusiako erdialdeko goi-ordokia
Bokalea ()	Azoveko itsasoa (Rostov oblasta)

Geografia

Errusiako erdialdeko goi-ordokian jaiotzen da, Novomoskovsk hiritik hurbil, eta Azov itsasoko Taganrogeko badian isurtzen da, delta handi bat eratuz. Bere adarren artean aipagarriak dira Donets (1.016 km) eta Khoper (1.008 km) ibaiak. Egiten dituen 1.870 km-an zehar Rostov Don, Lebedian, Zadonsk, Pavlovsk eta Kalatx-na-Donu hirietatik igarotzen da. Martxotik azarora bitartean ontziz ibil daiteke 70 km-an zehar. Ubide batek Volga ibaiarekin lotzen du Volgogradotik hurbil. Garrantzi handiko indarretxeak daude.

Hidrometria

Don ibaiaren emaria 1891-1984 bitartean neurtua izan da Razdorskaian^[3]. Gune horretan, drainatutako eremuak 378.000 km² ditu, arro osoaren % 88,8. Urteko batez besteko emaria 790 m³/s. Emari handiena maiatzean du (2626,7 m³/s) eta txikiena abenduan (314,2 m³/s).

Don ibaiaren batezbesteko emariak (m³/s), Razdorskaian neurtuak
Datuak: 1891 eta 1984 artean

Erreferentziak

• Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2014/04/28 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

1. Euskaltzaindia. Europako toponimia fisikoa. .
2. Don River^{[Betiko hautsitako esteka]} Global.britannica.com
3. Don ibaia Razdorskaian Grdc.sr.unh.edu

Kanpo estekak

• Datuak: Q1229
• Multimedia: Don River / Q1229