Arrazoibide
Ideia batzuk beste batzuekin arau batzuen arabera lotuz eta horietatik ideia berriak ateraz egiten den prozesu kognitiboa. From Wikipedia, the free encyclopedia
Arrazoibidea, arrazoiketa edo arrazoitzea emaitza berriak (konklusioak, erabakiak, ...) dakartzan prozesu kognitiboa da, logikaren arauetan eta esperientzian oinarritua, erabaki bat hartu, argudioak eman zein egitate zientifikoak eta teoremak frogatzearren. Modu formalean (matematika nahiz logika baliatuz) nahiz informalean (hizkuntza naturala erabiliz, esaterako) egin daiteke. Funtsean, arrazoibideak dedukziozkoak, abdukziozkoak nahiz indukziozkoak izan daitezke.
Zentzu zabal batean, arazoak konpontzeko ahalmenari deitzen zaio. Ondorioak ateratzeko eta ekintzengandik modu konsziente batean ikasteko balio du arrazoimenak. Mota desberdinak aipatu daitezke:
- Argudiaketa arrazoibidea: ahoz argudiatzeko ahalmena.
- Arrazoibide logiko edo kausala
Arrazoibide mota hau ezagutza zientifikoaren eta akademikoaren oinarria da. Arrazoibide mota hau, arrazoibideetatik konplexuena eta intelektualenatzat hartzen da.
Honela deitzen zaio, ondorio bat premisa batzuen bitartez lortutako prozesu mentalari. Arrazoibideak zuzenak ala okerrak izan daiezke.
- Zuzenak: oinarri nahikoa baldinbadute eta haren premisak ondorio bat eskaintzen dutenean.
- Okerrak: falazia bezala ezagutuak.
Arrazoibide ez logikoa edo informala, arrazoimen logiko-formala baino aukera eta konponbide gehiago ditu.
Datuak: Q1156402
 |
Artikulu hau filosofiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
