From Wikipedia, the free encyclopedia
1946ko Irango krisialdia edo Irano-azeriar krisialdia (persieraz: غائله آذربایجان Qaʾilih Âzarbâyjân, "Azerbaijango krisialdia") Bigarren Mundu Gerra osteko gatazka izan zen, Sobietar Batasunak Iranen okupaturiko lurraldeak utzi ez zuelako sortua.
1946ko Irango krisialdia | |||
---|---|---|---|
Gerra Hotza | |||
Data | 1945eko azaroa – 1946ko abenduaren 15a | ||
Lekua | Iran eta Azerbaijan | ||
Emaitza | Irandarren garaipena | ||
Gudulariak | |||
| |||
Buruzagiak | |||
| |||
Indarra | |||
| |||
1941ean, Estatu Batuak oraindik neutrala zela, 'aliatuek' pahlaviar Iran inbaditu zuten: Armada Gorriak iparraldea eta britainiarrek erdialdea eta hegoaldea.[1] Gerran zehar, estatubatuarrek eta britainiarrek bertatik bidali zituzten Sobietar Batasunarentzako hornidurak.[1]
Baina, gerra bukatu eta sei hilabetera, herrialdea uztea adostu zuten.[1] Hala ere, atzerako kontaketa amaitu zenean, Iosif Stalinek Iranen geratzea erabaki eta sobietarren aldeko irandarrek Azerbaijango Herri Errepublika aldarrikatu zuten.[2] 1946ko hasieran, kurduek Mahabadeko Errepublika aldarrikatu zuten.[3] Gerra zibila piztu eta 2.000 hildako izan ziren baina, Ahmad Qavam irandarren ahaleginei eta estatubatuar presio diplomatikoari esker, sobietarrek bere laguntza eten zuten eta azeriar-kurdu aliantza menderatua izan zen. Gatazka hau Gerra Hotzaren lehendabiziko "guduetako" bat hartzen dute.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.