Revizia latinliteriga transskribo de la korea lingvo

La Revizia latinliteriga transskribo de la korea lingvo aŭ RLT (국어의 로마자 표기법 lit. transskribo de la nacia lingvo en latinaj literoj) estas la oficiala transskriba sistemo uzata en Sud-Koreio por transskribi la korean alfabeton per la latina alfabeto ekde 2000. Ĝi anstataŭis la malnovan sistemon bazitan sur la sistemo de McCune-Reischauer. La nuna latinliteriga transskribo estis farita de la nacia akademio de la korea lingvo (국립국어원) kaj publikigita de la Ministerio por Kulturo kaj Turismo de Respubliko Koreio, la 1-an de julio 2000.

Ĉi tiu artikolo temas pri la nuna latinliteriga transskriba sistemo. Por informoj pri iama latinliteriga sistemo ekde 1984 ĝis 2000, vidu la artikolon McCune-Reischauer.

Transskriba sistemo

Vokaloj

Simpla vokaloj

ㅏ	ㅓ	ㅗ	ㅜ	ㅡ	ㅣ	ㅐ	ㅔ	ㅚ	ㅟ
a	eo	o	u	eu	i	ae	e	oe	wi

Diftongoj

ㅑ	ㅕ	ㅛ	ㅠ	ㅒ	ㅖ	ㅘ	ㅙ	ㅝ	ㅞ	ㅢ
ya	yeo	yo	yu	yae	ye	wa	wae	wo	we	ui

Noto:

• ㅢ transskribiĝas kiel ui, ankaŭ kiam ĝi prononciĝas kiel i.
• Oni ne distingas longajn kaj mallongajn vokalojn en transskribado.

Konsonantoj

La nuna latinliteriga transskribado baziĝas principe sur la norma prononco.

ㄱ

ㄲ

ㅋ

ㄷ

ㄸ

ㅌ

ㅂ

ㅃ

ㅍ

ㅈ

ㅉ

ㅊ

ㅅ

ㅆ

ㅎ

ㄴ

ㅁ

ㅇ

ㄹ

g/k

kk

k

d/t

tt

t

b/p

pp

p

j

jj

ch

s

ss

h

n

m

ng

r/l

Esceptoj

• La literoj ㄱ, ㄷ kaj ㅂ transskribiĝis kiel g, d kaj b resp., kiam ilin sekvas vokalo. Ili transskribiĝas kiel k, t kaj p resp., kiam ilin sekvas alia konsonanto aŭ kiam ili situas silabofine.

구미	영동	백암	옥천	합덕	호법
Gumi	Yeongdong	Baegam	Okcheon	Hapdeok	Hobeop

• Silabofinaj konsonantoj transskribiĝas laŭ la prononco, ne laŭ la supra skemo.

월곶	벚꽃	한밭
Wolgot (ne "Wolgoj")	beotkkot (ne "beojkkoch")	Hanbat

• La litero ㄹ transskibiĝas kiel r, kiam ĝin sekvas vokalo. Ĝi transskribiĝas kiel l, kiam ĝin sekvas konsonanto aŭ kiam ĝi situas silabofine. La sinsekvaj ㄹㄹ transskribiĝas kiel ll.

구리	설악	칠곡	임실	울릉	호법
Guri	Seorak	Chilgok	Imsil	Ulleung	Hobeop

• Asimilitaj konsonantoj transskibiĝas laŭ la prononco, kaj ne laŭ la korea skribo.

백마	신문로	종로	왕십리	별내	신라
Baengma (ne "Baekma")	Sinmunno (ne "Sinmunro")	Jongno (ne "Jongro")	Wangsimni (ne "Wangsipni")	Byeollae (ne "Byeolnae")	Silla (ne "Sinra")

• Ankaŭ la prononco de “epentezaj ㄴ and ㄹ ” transskribiĝas laŭ la prononco.

학여울	알약
Hangnyeoul (ne "Hakyeoul")	allyak (ne "alyak")

• La literoj ㄷ kaj ㅌ, sekvataj de i, transskribiĝas laŭ la prononco kiel j kaj ch resp..

해돋이	알같이	맞히다
haedoji (ne "haedodi")	algachi (ne "algati")	machida) (ne "majhida")

• Ĝenerale, kiam antaŭ aŭ post la literoj ㄱ, ㄷ, ㅂ kaj ㅈ troviĝas la litero ㅎ, ili transskribiĝas kiel k, t, p kaj ch resp. kiel aspirata konsonanto, kaj h ne skribiĝas.

좋고	놓다	잡혀	낳지
joko (ne "johgo")	nota (ne "nohda")	japyeo (ne "japhyeo")	nachi (ne "nahji")

• La h tamen skribiĝas en substantivoj, kiam la litero ㅎ sekvas la literojn ㄱ, ㄷ kaj ㅂ.

묵호	집현전
Mukho (ne "Muko")	Jiphyeonjeon (ne "Jipyeonjeon")

• La prononco en kunmetitaj morfemoj transskribiĝas laŭ la korea skribo, kaj ne laŭ la asimilita prononco.

압구정	낙동강	죽변	낙성대	합정	팔당	샛별	울산
Apgujeong	Nakdonggang	Jukbyeon	Nakseongdae	Hapjeong	Paldang	saetbyeol	Ulsan

Tabelo de konsonanta asimilado

fina konsonanto		komenca konsonanto de la najbara silabo
		ㅇ	ㄱ	ㄴ	ㄷ	ㄹ	ㅁ	ㅂ	ㅅ	ㅈ	ㅊ	ㅋ	ㅌ	ㅍ	ㅎ
			g	n	d	r	m	b	s	j	ch	k	t	p	h
ㄱ	k	g	kg	ngn	kd	ngn	ngm	kb	ks	kj	kch	kk	kt	kp	kh/k
ㄴ	n	n	ng	nn	nd	ll/nn	nm	nb	ns	nj	nch	nk	nt	np	nh
ㄹ	l	r	lg	ll	ld	ll	lm	lb	ls	lj	lch	lk	lt	lp	lh
ㅁ	m	m	mg	mn	md	mn	mm	mb	ms	mj	mch	mk	mt	mp	mh
ㅂ	p	b	pg	mn	pd	mn	mm	pb	ps	pj	pch	pk	pt	pp	ph/p
ㅇ	ng	ng	ngg	ngn	ngd	ngn	ngm	ngb	ngs	ngj	ngch	ngk	ngt	ngp	ngh

Streketo

Por montri silablimojn, oni povas uzi streketon.

중앙	반구대	세운	해운대
Jung-ang	Ban-gudae	Se-un	Hae-undae

Majuskligo

Propraj nomoj transskribiĝas majuskle en la vortokomenco.

부산	세종
Busan	Sejong

Personaj nomoj

Inter la familia kaj individua nomoj estu spaceto. Kutime la silaboj de la individua nomo ne dividiĝas aparte, sed oni ankaŭ povas skribi ilin ligante per streketo.

송나리

Song Nari (aŭ: Song Na-ri)

Notoj:

• En personaj nomoj, konsonanta asimilo ne esprimiĝas en transskribo:

한복남	홍빛나
Han Boknam (aŭ: Han Bok-nam; ne "Han Bongnam")	Hong Bitna (aŭ: Hong Bit-na; ne: "Hong Binna")

• Transskriba sistemo por familiaj nomoj ankoraŭ ne estas oficialigita.

Geografiaj nomoj

Administraciaj unuoj en Sud-Koreio transskribiĝas jene: 도 do, 시 si, 군 gun, 구 gu, 읍 eup, 면 myeon, 리 ri, 동 dong kaj 가 ga. Ili aldoniĝas al la loknomo kun streketo kiel sufiksoj.

충청북도	제주도	의정부시	양주군	도봉구	신창읍
Chungcheongbuk-do	Jeju-do	Uijeongbu-si	Yangju-gun	Dobong-gu	Sinchang-eup
삼죽면	인왕리	당산동	봉천 1동	종로 2가	퇴계로 3가
Samjuk-myeon	Inwang-ri	Dangsan-dong	Bongcheon 1-dong	Jongno 2-ga	Toegyero 3-ga

Silaboj de la geografiaj nomoj ne dividiĝas kaj transskribiĝas sen streketo.

남산	속리산	금강	독도	경복궁	무량수전	연화교	극락전	안압지
Namsan	Songnisan	Geumgang	Dokdo	Gyeongbokgung	Muryangsujeon	Yeonhwagyo	Geungnakjeon	Anapji
남한산성	화랑대	불국사	현충사	독립문	오죽헌	촉석루	종묘	다보탑
Namhansanseong	Hwarangdae	Bulguksa	Hyeonchungsa	Dongnimmun	Ojukheon	Chokseongnu	Jongmyo	Dabotap

Konvencia transskribo

Oni rajtas uzi konvenciajn transskribojn ĝis nun uzatajn por nomoj de personoj kaj firmoj.

Inversigebleco

Ĉar ne eblas aŭtomate inversigi inter la transskribo kaj la korea skribo, ekzistas modifita metodo, t.e. rekta transliterumado de korea skribo, kiu ne reflektas la asimilitan prononcon.

집

짚

밖

값

붓꽃

먹는

독립

문리

물엿

굳이

좋다

가곡

조랑말

없었습니다

jib

jip

bakk

gabs

buskkoch

meogneun

doglib

munli

mul-yeos

gud-i

johda

gagog

jolangmal

eobs-eoss-seubnida

Vidu ankaŭ

Korea lingvo