polinezia lingvo parolata de novzelandaj maorioj From Wikipedia, the free encyclopedia
La Maoria lingvo parolata en Nov-Zelando estas unu el la polineziaj lingvoj, kiuj apartenas al la aŭstroneziaj lingvoj.
| Maoria | |
| Te reo Māori | |
 | |
| natura lingvo • moderna lingvo • studfako | |
|---|---|
| Tahitic • Mātauranga Māori | |
| Parolantoj | 160 000 (157 000 en 2 006) |
| Skribo | latina alfabeto, maoria Brajlo |
| Lingvistika klasifiko | |
Aŭstronezia lingvaro
| |
| Oficiala statuso | |
| Oficiala lingvo en | Novzelando |
| Reguligita de | Komisio por la Lingvo Maoria |
| Lingva statuso | 2 vundebla |
| Lingvaj kodoj | |
| Lingvaj kodoj | |
| ISO 639-1 | mi |
| ISO 639-2 | |
| Bibliografia | mao |
| Terminologia | mri |
| ISO 639-3 | mri |
| Glottolog | maor1246 |
| Angla nomo | Māori |
| Franca nomo | māori |
ISO-lingvokodo :
| 639-1 = | mi |
| 639-3 = | mri |
Nuntempe la Maoria lingvo estas unu el la tri oficialaj lingvoj de Nov-Zelando (la aliaj estas la angla kaj nov-zelanda gestolingvo). Tamen, dum longa tempo, ĝi estis subpremata de la nov-zelanda registaro, estante malpermesita en la lernejoj. Pro tio nuntempe nur 50.000 ĝis 130.000 de la 530.000 maorioj parolas ĝin.
Maoria kulturo kaj lingvo estas instruata en multaj Nov-Zelandaj lernejoj. Aldone, ekzistas antaŭlernejnivelaj «kohanga reo» (lingvejoj) kiuj instruas al «tamariki» (infanoj) tute per la Maoria lingvo.
La maoria lingvo (te reo Māori) de Nov-Zelando estas membro de la orienta polinezia subgrupo de la polinezia lingvofamilio.[1] Ĝi estas proksime rilata al tiuj de la Kukinsuloj, Tahitio kaj Havajo. Ĝi estas malpli proksima al tiuj de Samoo, Niuo kaj Tongo. Moderna esplorado montras ke la polineziaj lingvoj plej probable devenis de la lingvo de la indiĝenoj de Tajvano. Ĝi ne havis skribitan formon antaŭ proksimume 1840. En 1987 la maoria lingvo iĝis leĝe oficiala lingvo en Nov-Zelando, kaj ĝi estas uzata de tempo al tempo en kortumoj, la parlamento kaj aliaj oficialaj aferoj.
La unua verko pri la maoria lingvo publikiĝis en 1820.[2] En 1969 Bruce Biggs eldonis sian novan gramatikan teorion kaj simpligis la klasifikon de maoriaj vortoj.[3] La plej ampleksaj priskriboj de la gramatiko de la maoria estas tiuj de Winifred Bauer (1993)[4] kaj (1997)[5] Alia ampleksa lingvika verko estas tiu de Ray Harlow.[6] David Kārena-Holmes prezentis malpli longan priskribon.[7]
a, ā, e, ē, h, i, ī, k, m, n, ng, o, ō, p, r, t, u, ū, w, wh
Ĉiuj vokaloj havas mallongan kaj longan formon. Oni indikas la longan per makrono aŭ per duobla litero. La mallongan oni ne markas. La r ne estas frikativa, la p ne estas ploziva, la w estas prononcata kiel en la angla. La digramo ng estas unu sono kiun oni prononcas per mola g kiel en la norma angla vorto singer. La prononco de la digramo wh varias iomete laŭ tribo, ĝi estas unu sono, kaj pleje oni prononcas ĝin proksimume kiel f en Esperanto. La vokalojn kaj ĉiujn aliajn konsonantojn oni prononcas pli-malpli kiel en Esperanto.
Ekzistas malgrandaj varioj inter la parolado de la diversaj triboj. Ekzemple, maorioj en Sudinsulo prononcas la nomon de Monto Cook Aoraki, anstataŭ Aorangi. Ĉiu silabo finiĝas per vokalo. Duoblaj konsonantoj ne okazas. Tial la skribado estas fonetika, se oni uzas la makronojn. Skribitaj duoblaj vokaloj foje estas dubsencaj.
Akcentoj estas malfortaj, tamen duvokalajn silabojn oni emas akcenti iomete, precipe se ili estas la antaŭlasta silabo de vorto. La nuna skribsistemo estiĝis en la 19a jarcento. (misiistoj Kendall kaj Henry Williams, helpataj de Samuel Lee lingvisto) Antaŭe la maoria estis tute parola lingvo. Ĝi ankoraŭ estas ĉefe parolata, kaj oratorado estas ankoraŭ altestimata.
La du ĉefaj tipoj de vortoj en la maoria estas bazaj vortoj (substantivoj, agverboj kaj statverboj) kaj partikuloj (prepozicioj, artikoloj, posedaj partikuloj, verbaj partikuloj kaj adverbaj partikuloj). Ĉirkaŭ sesdek partikuloj ekzistas, kaj miloj da bazaj vortoj. La maoria ofte uzas statverbojn kie aliaj lingvoj uzas adjektivojn. Bazaj vortoj povas modifi aliajn. La modifanto sekvas la modifaton. Ĉiuj agverboj kaj multaj statverboj ankaŭ uzatas kiel substantivoj. Ĉiu propozicio enhavas almenaŭ unu bazan vorton.
La tri ĉefaj tipoj de substantivoj estas: ĝeneralaj substantivoj (aĵoj), personaj substantivoj (nomoj de homoj, kaj personaj nomoj de aĵoj), kaj situaj substantivoj (nomoj de lokoj). Oni ankaŭ konsideras la pronomojn subklaso de substantivoj.
La substantivoj ne havas kazojn, kaj ĝenerale ne varias laŭ nombro. Tamen kelkaj oftaj vortoj varias laŭ nombro: ekzemple tamaiti (infano) tamariki (infanoj). Substantivoj neniam staras sola. Ili ĝenerale havas artikolon aŭ korelativon, tamen substantivoj pri loko ne havas artikolon, ekzemple runga (supro), konei (ĉi tiu loko), tai (la maro).
Ĉiuj substantivoj uzeblas kun difinita artikolo aŭ kun nedifinita artikolo, do mankas distingo inter nombreblaj kaj nenombreblaj substantivoj.
Plejmultaj substantivoj estas membroj de ĉi tiu tipo. Ĝenerala substantivo preskaŭ ĉiam aperas kun determinilo, ekzemple: ngā manu = la birdoj.
Ĉi tiu klaso enhavas la nomojn de urboj, riveroj, regionoj ktp. Ĝi ankaŭ enhavas la vortojn kiuj nomas lokon relative al objekto. Ekzemple: [8]
Por la prepozicioj en Esperanto, oni uzas ekzemple:
La nomoj de homoj, triboj, kanuoj, monatoj, personaj pronomoj, kaj la demanda pronomo wai = kiu(j), kiun oni uzas por demando por kiu la atendata respondo estas persona nomo.
La personaj pronomoj nur estas uzataj pri homoj. Ili ne havas genrojn, sed apud singularo kaj pluralo ekzistas dualaj formoj. Krome estas ĉe "ni" distingo inter inkluda kaj ekskluda formoj.[9]
| Persono | Singularo | Dualo | Pluralo |
|---|---|---|---|
| 1-a | au | tāua (inkl.)
māua (ekskl.) |
tātou (inkl.)
mātou (ekskl.) |
| 2-a | koe | kōrua | koutou |
| 3-a | ia | rāua | rātou |
Post prepozicioj je fina -ā kaj -ō (mā, mō "por", nā, nō "de", ā, ō "de") la singularaj pronomoj havas apartajn formojn, kiuj ankaŭ estas uzataj ĉe posesivaj pronomoj.[10]
| Persono | Pronomo | Ekzemplo 1 | Traduko 1 | Ekzemplo 2 | Traduko 2 |
|---|---|---|---|---|---|
| 1-a | -ku | mōku, māku | por mi | tōku, tāku; ōku, āku | mia; miaj |
| 2-a | -u | nāu | de ci, de vi | tōu, tāu; ōu, āu | via; viaj |
| 3-a | -na | ōna | de li, de ŝi | tōna, tāna; ōna, āna | lia, ŝia; liaj, ŝiaj |
La agverboj nomas agojn. Ili troviĝas en verbaj vortgrupoj kun verbaj partikuloj. Plejmultaj agverboj estas pasivigeblaj. Oni konsideras ilin transitivaj. Ĉi tiuj (pasivigeblaj verboj) uziĝas en tri specoj de propozicio:
Wennergren nomas ilin "verboj kun al-komplemento"[11]. Ekzemple: doni, lavi, ŝteli, aparteni, pagi. Harlow skribis[12]:
malmultaj verboj, kies signifo temas pri ia "transigo", ekzemple doni, montri, rakonti, havas du objektojn: unu, la rekta objekto, por la afero transigata, kaj la alia, la tiel nomata malrekta objekto, por la homo al kiu la rekta objekto estas transigata. Ekzemple:
Tamen la uzado estas malregula. En la suba citaĵo la infanoj estas la objekto kaj la transigata studobjekto estas la al-komplemento:
Perceptaj verboj estas subklaso de agverboj kaj pasivigeblaj. (En Esperanto tiaj verboj estas normalaj agverboj.) Ĉar ili temas pri mensa stato aŭ percepto, la entoj estas la perceptanto (subjekto) kaj la perceptato (objekto). La ĉefaj verboj en ĉi tiu subklaso estas: rongo (aŭdi), pīrangi (deziri, bezoni), hiahia (deziri, voli), mōhio (scii, koni), mahara (pripensi, memori), tūmanako (esperi). Ĝenerale, la objekto de percepta verbo estas markita per ki. La verbo kite (vidi) estas escepto, ĉar ĝia objekto estas markita per i, same al ĝeneralaj agverboj (supre). Ekzemple:
Agverboj kiuj ĝenerale ne havas objekton en la kutima senco. Oftaj ekzemploj temas pri movado: haere (iri), moe (dormi), oma (kuri), takoto (kuŝi), tū (stari). Tamen "Māori Dictionary" listigas pasivan formon por ĉiu el tiuj verboj krom ' moe'.[13] La celo de movado estas markita per 'ki' kaj la origino per 'i'. Ekzemple:
La statverboj estas malgranda aro de verboj kiuj temas pri stato anstataŭ ago. Ili ne havas pasivon. La stato kutime estas la rezulto de ago. Se la aginto estas menciita, tiu estas notita en vortgrupo markita per i.[14] Unu speco de statverbo estas uzebla kie en aliaj lingvoj oni uzas la verbon "esti" kaj adjektivon. Ekzemple:
Evidente pai estas verbo ĉar ĝi troviĝas kun ka (verba partikulo) en verba vortgrupo (ka pai). La alia speco de statverboj estas uzata kie iuj aliaj lingvoj uzas participon aŭ medialan verbon. La aganto de la origina verbo estas la paciento de la statverbo. La signifo de tia verbo estas kvazaŭ pasiva. Ekzemple:
Karena-Holmes skribis ke kiam statverbo estas uzata kun la nedifina artikolo, he, oni povas konsideri ke la vortgrupo havas verban senson.[15] Ekzemple:
Harlow konsideras ke la uzado de bazvortoj kun la artikolo he montras ke la sekva vorto estas substantivo aŭ adjektivo. Tamen li ankoraŭ traktas vortgrupon kun he kiel predikaton (sube Predikato).[16]
Iuj verboj ekzistas en identaj aŭ rilataj formoj kiel kaj statverbo kaj agverbo. Ekzemple: pai kiel statverbo signifas "boni", kaj pai kiel agverbo signifas "ŝati" kaj havas pasivon paingia. Plejmultaj statverboj estas uzeblaj kiel substantivoj, ekzemple: pai (statverbo) = boni, pai (substantivo) = boneco.
Karena-Holmes[17] skribis ke ne ekzistas vortklaso simila al la anglaj adjektivoj. Tamen certe troviĝas vortoj kiuj estas uzeblaj kiel adjektivoj, t.e. por modifi substantivon. Plejmultaj maoriaj bazvortoj estas uzeblaj tiel. Modifanto kutime sekvas la vorton kiun ĝi modifas. Ekzemple:
Ĉiu modifanto de la sama substantivo bezonas apartan vortgrupon, ekzemple:
Tamen, bazvorto povas modifi vortgrupon, ekzemple:
Bazvorto ankaŭ povas modifi verbon, do agi kiel adverbo.
Oni kombinas la difinan artikolon kun la poziciaj partikuloj (vidu sube) por formi difinilojn:
| Singularo | Pluralo |
|---|---|
| tēnei = ĉi tiu | ēnei = ĉi tiuj |
| tēnā = tiu (apud la alparolato) | ēnā = tiuj (apud la alparolato) |
| tērā = tiu (fora) | ērā = tiuj (foraj) |
| tētahi = unu, iu | ētahi = iuj |
| taua = tiu (menciita) | aua = tiuj (menciitaj) |
| tēhea...? = kiu...? | ēhea... ? = kiuj... ? |
Ekzemple: te manu nei = tēnei manu = ĉi tiu birdo.
La difiniloj en la antaūa sekcio estas ankaŭ uzeblaj kiel pronomoj (bazvortoj), ekzemple:
kei (aŭ kai), i, hei (aŭ hai) estas prepozicioj kun tenso. Ili indikas "ĉe" en la tri tensoj:
Mankas verbo kiu signifas "havi" en la maoria, do uzi la lokajn prepoziciojn estas unu rimedo montri posedadon.
Bauer nomas ilin TAM-markiloj (tenso-aspekto-modo).[5] Ĉiu verba partikulo havas po unu, aŭ du aŭ tri el tiuj atributoj. Ĉi tie menciataj estas nur la ĉefaj uzoj de la verbaj partikuloj.[18][13]
ekzemple, ngā manu ra = la birdoj for
El tiuj poziciaj partikuloj oni formis la difinilojn:
Eblas ankaŭ kombini ilin kun pē por fari agverbojn:
ai anake anō hoki kau kē koa noa pea rawa tonu
ana sekvas e kaj bazvorton por indiki daŭran agon aŭ staton
ekzemple, ko Hata mā = Hata kaj liaj kunuloj
Ekzemple:
Ekzemple[19]:
Numeraloj en la maoria pli similas al statverboj ol adjektivoj, sed ili havas specialajn formojn. Ili signifas proksimume 'esti du, kvar ktp nombre'. Numeraloj kutime sekvas verban partikulon. Krom kelkaj esceptoj, numeraloj ne staras antaŭ substantivoj kiel en Esperanto. Ekzemple:[20]
La numeraloj estas: tahi (1), rua (2), toru (3), whā (4), rima (5), ono (6), whitu (7), waru (8), iwa (9), tekau (10), tekau mā tahi (11), tekau mā rua (12), rua tekau (20), rau (100), e rua rau (200), kotahi mano (1000), miriona (1000000). Ordaj numeraloj estas: tuatahi aŭ te tahi (1a), te tekau (10a), te tekau mā tahi (11a), te rua tekau (20a), te rau (100a) ktp. Por multipliki, apudmetu la numerojn sen ia ligvorto: rua tekau rima (20 x 5).
La vicmontraj numeraloj 'unua' ĝis 'naŭa' formiĝas per la prefikso tua-: tuatahi (unua), tuarua (dua)... Ĉi tiuj vortoj estas adjektivoj. Ili aŭ sekvas la ĉefan bazvorton kiun ili modifas, aŭ sekvas la partikulon 'te' en aparta vortgrupo (adjekto), ekzemple:
Por la numeraloj ek de 'deka', la prefikso tua- ne uzatas. La vicnumeraloj ek de 'deka' estas samaj al la kardinalaj numeraloj sen verba partikulo, ekzemple:
La sama formo iam uzatas por 'dua' ĝis 'naŭa', precipe por datoj.[21]
La maoria lingvo prenis vortojn el aliaj lingvoj. Ili devis ricevi la ortografion de la maoria lingvo. Ĉar ĝi havas nur dek konsonantajn sonojn, kompreneble la prononcado ofte estas malsimila al la vorto en ties origina lingvo. Ekzemploj:
Ĉiam estas diversaj opinioj pri ĉu adopti neologismon aŭ uzi jam ekzistantajn vortojn. Ekzemple:
Frazoj kaj propozicioj konsistas el vortgrupoj kiujn oni konsideras frazelementoj. En la maoria, frazelementoj estas la naturaj dividaĵoj de parolado, kaj eventualaj paŭzoj normale okazas inter frazelementoj. En diversaj konstruaĵoj kiuj estas reordigeblaj en la frazo, ĉiam estas tutaj frazelementoj, ne unuopaj vortoj, kiujn oni reordigas.[22]
La tri tipoj de frazelementoj estas: predikataj, substantivaj kaj prepoziciaj.[23]
Karena-Holmes skribis pri frazelementoj[24]: Preskaŭ ĉiu frazelemento en la maoria enhavas almenaŭ unu bazvorton, kiu portas la ĉefan signifon de la frazelemento. Iufoje frazelemento konsistas sole el bazvorto. Pli ofte, la bazvorto(j) havas partikulojn antaŭe, aŭ poste, aŭ en ambaŭ lokoj. La verbo, subjekto, objekto kaj adjektoj troviĝas en apartaj frazelementoj. Propozicio kun aktiva agverbo ofte havas la ordon: VSO (verbo subjekto objekto). Malpli oftaj formoj havas la ordon SVO. Harlow nomas la prepoziciajn frazelementojn (kaj objektojn kaj adjektojn) komentoj.[25]
En la ekzemploj troviĝas oblikvo inter la frazelementoj.
La minimuma frazo konsistas el unu verba frazelemento, ekzemple:
Post irverboj ki signifas "al" kaj i signifas "de".
En pasiva formo, kiu povas enhavi la finaĵon -a (en la ekzemplo) aŭ -tia:
Oni markas la aganton per la prepozicio nā (por la pasinteco) aŭ mā (por la futuro). Se la aganto estas singulara pronomo, oni uzas specialan formon: nāku (unua persono), nāu (dua) aŭ nāna (tria). Ne ekzistas formo por la as-tempo. La senco de la prepozicio estas "apartenanta al"; ĝi asertas posedon de la ago.[26]
La trafato estas la subjekto do oni ne markas ĝin.
Oni metas la aganton unue por emfazi ĝin, do la sinsekvo estas AVS aŭ ASV.
La agantoemfaza konstruaĵo ŝajnas havi pasivan sencon, kvankam la verbo havas aktivan formon. Traduki ĝin en Esperanto estas nature esprimi ĝin per aktiva propozicio. Oni uzas ĉi tiun formon nur kun transitivaj verboj.[27]
Statverboj ne povas uziĝi en la pasiva voĉo. Plejmultaj transitivaj verboj kaj kelkaj netransitivaj vortoj estas uzeblaj kaj aktive kaj pasive.
Por pasivigi verbon oni aldonas sufikson al ĝi. Tiuj sufiksoj (-tia, -ria, -ia, -ngia, -ina, k.a.) varias laŭ la verbo, kaj oni devas parkeri ilin. Ekzemple:
En vortaroj la pasivigeblaj verboj kutime aperas kun la pasivaj sufiksoj kiujn oni povas uzi kun tiu verbo. Tiel oni faras unuvortan pasivon, kiu konvenas ĉar pasivoj uziĝas multe pli ofte en la maoria ol en Esperanto. Ekzemple:
La imperativo de transitivaj verboj kutime estas pasiva.
Kelkaj netransitivaj verboj ankaŭ estas pasivigeblaj. En iu senco, netransitivaj verboj transitiviĝas kiam ili pasiviĝas. La subjekto estas la aĵo aŭ afero kiun la ago influas.[28]
En Esperanto oni povas transitivigi iujn netransitivajn verbojn per prefikso. Ekzemple:
Ĉe 'grimpi' ne multe gravas se oni ellasas la prefikson 'sur', kaj oni ofte faras tion, ĝenerale kun la signifo, ke la monto estas grimpita ĝissupre. Tamen ĉe 'iri', estas alie:
Tamen 'irata' povas signifi 'alirata', 'ĉirkaŭirata', 'enirata', 'laŭirata', 'preterirata', 'suprenirata', 'surirata', 'trairata' aŭ 'transirata', laŭ PIV. Do la senprefiksa participo estas dubsenca. En la maoria, la pasivo haerea havas nur du kutimajn signifojn, do konfuzo okazas malpli ofte.
La t.n. "pseŭda pasivo" estas simila al la strukturo kun pasiva sufikso, sed sen ia pasiva sufikso. Ĝi uziĝas por eventoj pasintaj kaj kompletaj.[30] Ekzemple:
La vortoj hōmai (doni al mi), hoatu (fordoni), kutime ne havas pasivan sufikson, eĉ kiam uzataj en esprimoj kie aliaj verboj havus.[31]
kie la pano estas la trafato kaj la subjekto.
La verbo en propozicio kiu emfazas la aganton estas kvazaŭ pasivo sed ne havas pasivan formon. Tia konstruaĵo eblas nur per transitiva verbo, la trafato estas la subjekto kaj la emfazita aganto aperas en adjekto post prepozicio. (vidu supre)
La verbo taea estas speciala. Historie ĝi estis la pasivo de tae (atingi, alveni), sed nun ĝi havas propran signifon: povati, kapabli, sukcesi.[32]
Kelkaj statverboj priskribas staton kiu estiĝis pro iu ago. Ekzemple:
Iuj substantivoj povas preni pasivan sufikson kaj iĝi verbo kiu signifas iĝi tio. Ekzemple, la vorto kōhatu signifas 'ŝtono' kaj ĝi povas havi la pasivan sufikson -ngia.
Statverboj ne havas pasivon.
Negativa esprimo komence, kaj SVO.
Bauer komentis ke la maoria havas frazojn kun verboj kaj frazojn sen verboj, ĉar ĝi ne havas kopulajn verbojn.[33] Multaj senverbaj frazoj estas ekvaciaj frazoj. Tiaj frazoj okazas en Esperanto kaj en iuj aliaj lingvoj, ekzemple:
Tamen ekvaciaj frazoj estas pli oftaj en la maoria. Bauer donas ĉi tiujn ekzemplojn de senverbaj frazoj:
Bauer nomas la partikulon ko ekvacia predikata prepozicio. Ĝi ne havas ekvivalenton en Esperanto.
Iuj polineziaj lingvoj (ekzemple la samoa lingvo) elmontras trajtojn de ergativa sistemo, dum aliaj havas nur malmultajn ergativajn trajtojn. Lingvikistoj argumentas pri ĉu polineziaj lingvoj estis ĉiuj origine ergativaj laŭ markado aŭ ĉu la ergativa markado estas nova elvoluaĵo ĉe iuj el ili.[35] En ergativa-absoluta (E-A) sistemo, la paciento estas la subjekto de transitiva frazo. La verbo ne havas pasivan formon. En nominativa-akuzativa (N-A) sistemo, la paciento povas esti la subjekto nur de pasiva verbo.[36] Eble ergativaj spuroj en la maoria:[37]
Bauer konsideras ke ekzistas mulmulta pruvo de ergativaj ŝablonoj en la maoria. Ĝi estas grandparte nominativa-akuzativa. La supre menciitaj konstruaĵoj estas raraj.[38]
Sinclair (1976) studis la demandon: ĉu la maoria estas ergativa lingvo? Ĉar kutimaj metodoj por distingi ergativajn formojn ne uzeblas ĉe la maoria, la argumento reduktiĝis al: kiu modelo (E-A aŭ N-A) klarigas pli multajn trajtojn de la lingvo. Li konkludis ke la E-A hipotezo ĝustigas la oftecon kaj naturecon de la frazformo tradicie nomita pasiva. La N-A hipotezo antaŭvidas ke la formo tradicie nomata aktiva estu plej ofta, sed ĝi ne estas tute akceptata. Ke la pli markita formo estas konsiderata pli baza, estas malforteco en la E-A modelo de la maoria.[39]
Harlow notas ke se la objekto de transitiva verbo estas kutime markata per i, la verbo devas esti pasiva kaj la t.n. objekto fariĝas la subjekto, ekzemple:[40]
Tiaj frazoj ofte estas tradukataj en aktivan formon de la cellingvo. Escepto estas por la refleksivaj verboj, ekzemple:
Multaj indiĝenaj plantoj kaj bestoj tenas siajn maoriajn nomojn en la novzelanda angla, ekzemple:
Maorioj estas la grupo de novzelandanoj kiuj plej emas uzi la esprimon eh en la nov-zelanda angla.[41] La vorto eh havas similan rolon kiel la maoria vorto nē aŭ nē ra(ĉu ne?). Ĝenerale la parolanto instigas konfirmon de sia aserto.
La maoria partikulo mā signifas: kaj kunuloj. Ekzemple
Maorioj uzas similan esprimon en la angla, ekzemple:
La revuo "Kuriero" de Unesko dediĉis sian numeron n-ro 1 de januaro-marto 2019 al la temo de indiĝenaj lingvoj okaze de la proklamo de 2019 kiel Internacia Jaro de Indiĝenaj Lingvoj.[43] Tiukadre la artikolo La umbilika ŝnuro, de Kirituia Tumarae-Teka kaj James Doherty, temas pri la konceptoj inter maorioj pri la rilato al la medio.[44]
La junulara Esperantista organizo de Nov-Zelando (ALEJ mallonge) uzas la nomon 'Aotearoo', kiu devenas el la maoria (Aotearoa).
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
