Ekspluato aŭ Ekspluatado estas la uzo de iu aŭ io en maljusta aŭ kruela maniero.
Ekonomiko
Plejofte, la vorto ekspluato estas uzita por rilati al ekonomia ekspluatado; tio estas, la ago de uzado de la laboro de alia persono kaj infanlaboro sen rehavigo al tiu de adekvata kompenso. Ekzistas du gravaj perspektivoj pri ekonomia ekspluato:
- Organiza aŭ "mikro-nivela" ekspluato: la plej multaj teorioj de ekspluato centriĝas al la merkatpotenco de ekonomiaj organizoj ene de merkato. Iu novklasika teorio montras ke ekspluato ne nepre baziĝas sur merkatpotenco.
- Struktura aŭ "makro-nivela" ekspluato: temas pri ekspluato de grandaj sekcioj de socio eĉ (aŭ aparte) en la kunteksto de plusvaloro de liberaj merkatoj. Marksisma teorio montras la tutan kapitalistan klason kiel ekspluata ento, kaj kapitalismon kiel sistemo bazita sur ekspluatado.
Teorioj
La fokuso de la plej multaj asertoj pri la ekzisto de ekspluato direkte al homoj estas la sociekonomia fenomeno kie homoj interŝanĝas sian laboron aŭ fidelecon al unuo, kiel ekzemple la ŝtato, entrepreno aŭ ajna alia firmao kun limigita respondeco. Kelkaj teorioj de ekspluato (marksisma, novliberala) estas strukturaj, dum aliaj estas organizaj (novklasikaj).
En disvolvigitaj landoj
Industrilando
Evolulando
Internacia juro pri homa ekspluatado
- ILO Forced Labour Convention, 1930 (No. 29) Arkivigite je 2011-12-05 per Archive-It
- ILO Abolition of Forced Labour Convention, 1957 (No. 105) Arkivigite je 2012-08-02 per Archive.today
- ILO Minimum Age Convention, 1973 (No. 138) Arkivigite je 2012-08-03 per Archive.today
- ILO Worst Forms of Child Labour Convention, 1999 (No. 182) Arkivigite je 2012-08-02 per Archive.today
Referencoj
Vidu ankaŭ
Eksteraj ligiloj
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
