Ĉina arto

Ĉina arto estas vidarto kiu, ĉu antikva aŭ moderna, originiĝis en aŭ estas praktikata en Ĉinio aŭ de ĉinaj artistoj. La Ĉina arto ankaŭ en la Respubliko Ĉinio (Tajvano) kaj tiu de transmaraj ĉinoj povas esti konsiderata parto de Ĉina arto se ĝi bazas sur la Ĉinaj heredo kaj kulturo. Komenca "ŝtonepoa arto" datas el la jaroj 10,000 a.K., ĉefe konsistanta el simpla ceramiko kaj skulptaĵoj. Post tiu komenca periodo de Ĉina arto, same kiel ĉe la Ĉina historio, ĝi estas tipe klasita laŭ la sukcedo de reganta dinastioj de Ĉinaj imperiestroj, plej el kiuj daŭris kelkajn centojn da jaroj.

Ĉina arto havas plej verŝajne la plej aĝan kontinuan tradicion en la mondo, kaj estas markita de malofta grado de tia kontinueco ene, kaj konscie de, tiu tradicio; kaj mankas ekvivalento en la okcidenta dekadencaro kaj laŭgrada rekupero de klasikaj stiloj. La rimedoj kiuj estis kutime klasitaj en Okcidento ekde la Renesanco kiel ornamartoj estas tre gravaj en Ĉina arto, kaj multo el la plej fajna verkaro estis produktita en grandaj atelieroj aŭ fabrikoj fare de ĉefe nekonataj artistoj, ĉefe ĉe la fako de Ĉina porcelano. Multo el la plej gravaj verkoj en ceramiko, tekstiloj kaj aliaj teknikoj estis produktita laŭlonge de daŭra periodo fare de variaj imperiaj faktorioj aŭ atelieroj, kiuj estis uzataj de la kortego same kiel por distribuo enlande kaj eksterlande je granda skalo por montri la riĉon kaj povon de la imperiestroj. Kontraste, la tradicio de inkakva pentrarto, praktikita ĉefe de fakul-funkciuloj kaj kortegaj pentristoj speciale de pejzaĝoj, floroj, kaj birdoj, disvolvigis estetikajn valorojn depende de la individua imagopovo kaj objektiva observado fare de la artisto, kio estis similaj al tiuj de Okcidento, sed delonge multe pli antaŭdataj je ties disvolviĝo en Ĉinio. Post la kontaktoj kun la okcidenta arto iĝis pli kaj pli gravaj el la 19a jarcento antaŭen, en ĵusaj jardekoj Ĉinio partoprenis per pliiĝanta sukceso en la tutmonda nuntempa arto.

Laŭ Francisko Azorín, kiu fokusigas al arkitekturo, Ĉina arto estas De la ĉina lando. La arkitekturo esta stipa ĉarpenta stilo, kun multoblaj kurbaj tegmentoj, grandaj aleroj k. pintaj gabloj. Ŝtona fama verko estas la remparo, granda murego 2.500 km. longa.^[2] Kaj li indikas etimologion el Ĉing, propra nomo de antikva dinastio kaj araba Sin kaj persa Ĉin. Li krome aludas al la ĉina inko, nome Famigita inko uzata por desegni.^[3]

[1]
Early Autumn (29.1). Detroit Institute of Arts. Alirita 2008-12-18. Arkivigite je 2008-10-02 per la retarkivo Wayback Machine
[2]
Francisko Azorín, arkitekto, Universala Terminologio de la Arkitekturo (arkeologio, arto, konstruo k. metio), Presejo Chulilla y Ángel, Madrido, 1932, paĝo 51.
[3]
Azorín, samloke.

Edmund Capon kaj Mae Anna Pang, Chinese Paintings of the Ming and Qing Dynasties, Catalogue, 1981, International Cultural Corporation of Australia Ltd.
Rawson, Jessica (eld). The British Museum Book of Chinese Art, 2007 (2nd edn), British Museum Press, ISBN 9780714124469
Sickman, Laurence, in: Sickman L & Soper A, "The Art and Architecture of China", Pelican History of Art, 3rd ed 1971, Penguin (now Yale History of Art), LOC 70-125675
MSN Encarta( Arkivigite je 2009-10-28 per la retarkivo Wayback Machine 2009-10-31)
The Columbia Electronic Encyclopedia
SHiNE Art Space Gallery Arkivigite je 2014-03-01 per la retarkivo Wayback Machine
Barnhart, Richard M., et al. Three Thousand Years of Chinese Painting. Wadsworth Atheneum Museum of Art: 2002. ISBN 0-300-09447-7.
Chi, Lillian, et al. A Dictionary of Chinese Ceramics. Sun Tree Publishing: 2003. ISBN 981-04-6023-6.
Clunas, Craig. Art in China. Oxford University Press: 1997. ISBN 0-19-284207-2.
Fong, Wen. (1973) Sung and Yuan paintings. Nov-Jorko: The Metropolitan Museum of Art. ISBN 0870990845.
Gowers, David, et al. Chinese Jade from the Neolithic to the Qing. Art Media Resources: 2002. ISBN 1-58886-033-7.
Ebrey, Patricia, et al. Taoism and the Arts of China. University of California Press: 2000. ISBN 0-520-22784-0.
Harper, Prudence Oliver. China: Dawn Of A Golden Age (200–750 AD). Yale University Press: 2004. ISBN 0-300-10487-1.
Leidy, Denise Patry & Strahan, Donna. (2010) Wisdom embodied: Chinese Buddhist and Daoist sculpture in the Metropolitan Museum of Art. Nov-Jorko: The Metropolitan Museum of Art. ISBN 9781588393999.
Mascarelli, Gloria, and Robert Mascarelli. The Ceramics of China: 5000 BC to 1900 AD. Schiffer Publishing: 2003. ISBN 0-7643-1843-8.
Sturman, Peter Charles. Mi Fu: Style and the Art of Calligraphy in Northern Song China. Yale University Press: 2004. ISBN 0-300-10487-1.
Sullivan, Michael. The Arts of China. Fourth edition. University of California Press: 2000. ISBN 0-520-21877-9.
Tregear, Mary. Chinese Art. Thames & Hudson: 1997. ISBN 0-500-20299-0.
Valenstein, S. (1998). A handbook of Chinese ceramics, Metropolitan Museum of Art, New York. ISBN 9780870995149 .
Watt, James C.Y.. (2004) China: dawn of a golden age, 200-750 AD. New York: The Metropolitan Museum of Art. ISBN 1588391264.