Orgensimfonio
From Wikipedia, the free encyclopedia
Orgensimfonio estas granda komponaĵo por orgeno, kiu klare tenas en si elementojn de simfonio por orkestro (ekz. oftas movimentoj en sonata formo, kion ĝi tamen do havas komuna kun la orgensonato), kaj ankaŭ pro sia registrado sonigas la orgenon orkestreca.
La ĝenro ekestis en Francio dum la 19-a jarcento per la Grande Piéce Symphonique de César Franck. La plej gravajn tiajn pecojn kontribuis Charles-Marie Widor kaj Louis Vierne. La simfonioj de ĉilasta komponisto validas kiel la plej eminentaj de la ĝenro. Aparta signo de multaj orgensimfonioj estas sia movimentnombro, kiu plejofte superas la tradician kvarmovimentecon. Ekz. Widor verkis simfoniojn ĝis sep movimentoj. Vierne post sia sesmovimenta unua simfonio normigis en siaj ceteraj verkoj la kvinmovimentecon. Pluaj orgensimfoniaj komponistoj estis Marcel Dupré kaj Charles Tournemire.
Ke la ĝenro orgensimfonio estis nur malmulte kulturita ekster Francio (ekz. per la orgensimfonio de Sigfrid Karg-Elert), kaŭzas la apartaĵoj de la franca orgenkonstuarto. Ĝia plej elstara reprezentanto Aristide Cavaillé-Coll fakte formis siajn orgenoj tiel, ke ĝiaj sono akiris eksplicite simfonian karakteron. Ĉi tiu konstrumaniero ekzistis nur sporade en aliaj landoj.
Post la morto de ĝiaj ĉefreprezentantoj la ĝenro perdis je graveco kaj nuntempe preskaŭ neniu orgensimfonio estas komponata.