From Wikipedia, the free encyclopedia
La morto en Venecio (Der Tod in Venedig) estas novelo de Thomas Mann (1912), ekestinta inter julio 1911 kaj julio 1912.
| Der Tod in Venedig | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| literatura verko | |||||
| Aŭtoroj | |||||
| Aŭtoro | Thomas Mann | ||||
| Lingvoj | |||||
| Lingvo | germana lingvo | ||||
| Eldonado | |||||
| Eldondato | 1912 | ||||
| Eldonejo | S. Fischer Verlag | ||||
| Loko de rakonto | Venecio | ||||
| |||||
La novelo prezentas nur du gravajn rolulojn kiuj disvolvas minimuman agadon. Ankaŭ la scenejoj estas minimumaj, nome preskaŭ nur luksega somerhotelo venecia kaj la apuda plaĝo. La intereso de la verko kuŝas en la interna angoro de unu el la roluloj, Gustav von Aschenbach, elstara germana verkisto matura, kiu ĵus venis en Venecion serĉe de inspiro, kion li estis perdinta. Jam instalita en la hotelo, Aschenbach interesiĝas pri pola adoleskanto nomita Tadzio, dotita per eksterordinara beleco, kiu iĝas celo de silenta adorado flanke de la verkisto.
La 4-an de julio 1920 Thomas Mann skribas al la lirikisto kaj eseisto Carl Maria Weber (1890 – 1953):
Pasio kiel perturbo kaj humiligo fakte estis la objekto de mia fabelo, — kion mi origine volis rakonti, estis neniel samseksemo, estis la – groteske vidata – afero de la maljunulo Goethe kun tiu eta junulino en Marienbad, kiun li volis nepre edzinigi kun konsento de la rangavida-pariga panjo kaj kontraŭ la teruro de sia propra familio, ĉi tiu afero kun ĉiuj siaj sinistre komikaj situacioj instigaj al respektoplena ridado,[…] La titolo de la novelkoncepto tekstiĝis: «Goethe en Marienbad».
Estis alstrebata ekvilibro de sensualeco kaj moraleco […]. Ke tamen la novelo estas himnodevena, ne povus eskapi al vi. Thomas Mann plue citas el sia «Kanto pri la infaneto» sekvencon el sep heksametroj, kiuj rilatas la venecian novelon. La sekvenco finiĝas jene: Vidu, fariĝis por vi la ebria kanto morala fabelo.
Li sentis sin devigita pro la moderneco, rigardi la „kazon“ ankaŭ patologie kaj briletigi ĉi tiun motivon (klimaktero) per la simbola (Tadzio kiel Hermeso Psiĥopompo).
Io pli spirita, ĉar pli persona, aldoniĝis: la tute ne „greka“, sed protestanta-puritana („burĝa“) baza stato de la travivaj herooj ne nur, sed ankaŭ de mi mem; alivorte: nia ĝisfunde malfidema, ĝisfunde pesimisma rilato al la pasio mem kaj entute.
En 1971 la itala reĝisoro Luchino Visconti filmigis la novelon sub la titolo Morte a Venezia kun Dirk Bogarde kiel Aschenbach kaj Björn Andrésen kiel Tadzio.
En 1973 la opero Death in Venice de Benjamin Britten prezentiĝis ĉe la Festivalo de Aldeburgh.
John Neumeier koregrafiis kaj surscenigis la baleton Tod in Venedig, kiun li nomis „mortodanco, libere laŭ Thomas Mann“. Li uzis por tio unuflanke verkojn de Johann Sebastian Bach, ĉefe la Musikalisches Opfer, aliaflanke diversajn komponaĵojn de Richard Wagner, inter ili la preludon kaj Isoldes Liebestod el Tristan und Isolde. La unua prezentado okazis la 7-an de decembro 2003 en Hamburgo. Dancis Hamburg Ballett. Aschenbach, kiu en ĉi tiu versio estas koreografo, estis dancata de Lloyd Riggins, Tadzio de Edvin Revazov.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
