Kelvino

La kelvino (simbolo: K) estas la SI-unuo de temperaturo, kaj estas unu el la sep bazaj unuoj de Internacia sistemo de unuoj (SI). Ĝin difinas du faktoj: nul kelvino estas la absoluta nulpunkto (je kiu molekula movo ĉesas), kaj unu kelvino estas la frakcio 1/273,16 de la termodinamika temperaturo de la triobla punkto de akvo (0,01Celsia skalo| °C). La celsia skalo nun estas difinita laŭ la kelvina.

Kelvinaj temperatur-konvertaj formuloj

Konverti el la sistemo	al la sistemo	Formulo
kelvina	farenhejta	℉ = K × 1,8 - 459,67
farenhejta	kelvina	K = ( ℉ + 459,67) / 1,8
kelvina	celsia	°C = K - 273,15
celsia	kelvina	K = °C + 273,15
kelvina	rankina	°Ra = K × 1,8
rankina	kelvina	K = °Ra / 1,8
kelvina	reomira	°Ré = (K - 273,15) × 0,8
reomira	kelvina	K = °Ré × 1,25 + 273,15

La kelvino estas nomita omaĝe al la fizikisto kaj inĝeniero William Thomson, kiu fariĝis Lordo Kelvino, kiam li iĝis nobelarano.

La vorton kelvino, kiel SI-unuo, oni ĝuste skribas per minuskla k (krom ĉe la komenco de frazo), ĝin neniam akompanas la vorto grado aŭ gradoj, aŭ la simbolo °, malsame ol ĉe gradoj celsiaj aŭ farenhejtaj. Tio estas, ĉar ili estas skaloj de mezuro, sed la kelvino estas unuo de mezuro.

Kiam la kelvino enkondukiĝis dum 1954 (10-a CGPM, Rezolucio 3, CR 79), ĝi estis la "grado kelvina", kaj oni skribis ĝin kiel °K; la "grado" estis forigita dum 1967 (13-a CGPM, Rezolucio 3, CR 104).

Notu, ke la simbolo por la kelvina unuo ĉiam estas majuskla K, neniam kursivigita.

Dekoblaj kaj dekonaj unuoj

Dekoblaj kaj dekonaj unuoj de kelvino (K) laŭ la Internacia Sistemo

Dekonaj unuoj				Dekoblaj unuoj
Valoro	Simbolo	Nomo		Valoro	Simbolo	Nomo
10–1 K	dK	decikelvino		101 K	daK	dekakelvino
10–2 K	cK	centikelvino		102 K	hK	hektokelvino
10–3 K	mK	milikelvino		103 K	kK	kilokelvino
10–6 K	µK	mikrokelvino		106 K	MK	megakelvino
10–9 K	nK	nanokelvino		109 K	GK	gigakelvino
10–12 K	pK	pikokelvino		1012 K	TK	terakelvino
10–15 K	fK	femtokelvino		1015 K	PK	petakelvino
10–18 K	aK	atokelvino		1018 K	EK	eksakelvino
10–21 K	zK	zeptokelvino		1021 K	ZK	zetakelvino
10–24 K	yK	joktokelvino		1024 K	YK	jotakelvino

La grando de unu kelvino estas sufiĉe taŭga por priskribi multajn fenomenojn en la ĉiutaga vivo (malkiel aliaj mezurunuoj kiel ekzemple la farado, kiu estas rimarkinde tro granda por priskribi kapacitancojn, kiujn oni kutime spertas en sciencaj laborejoj).

Tamen, memkompreneble ankaŭ por kelvino eblas formi dekoblajn kaj dekonajn unuojn laŭ la oficialaj prefiksoj de SI. La plena listo aperas dekstre.

Konvertaj faktoroj

En termodinamika sistemo la energio, kiun havas partikloj, proporcias al la absoluta temperaturo, kie la konstanto de proporcieco estas la bolcmana konstanto. Rezulte, oni povas trovi la temperaturon de partikloj per sciata energio, aŭ kalkuli la energion de partikloj per sciata temperaturo:

elektronvoltoj al kelvinoj

${\displaystyle \mathrm {eV} \times 11,\!605}$

kelvinoj al elektronvoltoj

${\displaystyle {\frac {\mathrm {K} }{11,\!605}}}$

Vidu ankaŭ

• Grado celsia

• Kategorio Kelvino en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)