အကျိုး

Burmese

Pronunciation

• Phonetic respelling: အ'ကျိုး
• IPA^(key): /ʔət͡ɕó/
• Romanization: MLCTS: a.kyui: • ALA-LC: ʼakyuiʺ • BGN/PCGN: ăkyo: • Okell: ăcoù

Etymology 1

Inherited from Old Burmese အက္လိဝ် (akliw).^[1] By surface analysis, အ- (a.-, “nominal prefix”) +‎ ကျိုး (kyui:, “effect”).

Noun

အကျိုး • (a.kyui:)

1. consequence, result, effect^[2]

   Synonym: ရလဒ် (ra.lad)

   Antonym: အကြောင်း (a.kraung:)

2. advantage, profit, benefit^[2]

   Synonym: ကျေးဇူး (kye:ju:)

   အကျိုးနှစ်ဖြာ ― a.kyui:hnachpra ― two rewards^[2]

Derived terms

• ကံတူအကျိုးပေး (kamtua.kyui:pe:)
• အကျိုးကျေးဇူး (a.kyui:kye:ju:)
• အကျိုးခံစားခွင့် (a.kyui:hkamca:hkwang., noun)
• အကျိုးငှာ (a.kyui:hnga)
• အကျိုးစီးပွား (a.kyui:ci:pwa:, noun)
• အကျိုးဆက် (a.kyui:hcak)
• အကျိုးဆောင် (a.kyui:hcaung, verb)
• အကျိုးဆောင်လုပ်ငန်း (a.kyui:hcaunglupngan:)
• အကျိုးထူး (a.kyui:htu:)
• အကျိုးနည်း (a.kyui:nany:, verb)
• အကျိုးနပ် (a.kyui:nap, verb)
• အကျိုးပြု (a.kyui:pru.)
• အကျိုးပေး (a.kyui:pe:)
• အကျိုးမဲ့ (a.kyui:mai., verb)
• အကျိုးသင့်အကြောင်းသင့် (a.kyui:sang.a.kraung:sang.)
• အကျိုးအကြောင်း (a.kyui:a.kraung:, noun)
• အကျိုးအမြတ် (a.kyui:a.mrat)
• အရှက်တကွဲအကျိုးနည်း (a.hrakta.kwai:a.kyui:nany:)

 

Descendants

• → Shan: ဢၵျူဝ်း (ʼǎ kjó)

Etymology 2

အ- (a.-, “nominal prefix”) +‎ ကျိုး (kyui:, “to break”).

Noun

အကျိုး • (a.kyui:)

1. thing broken
2. lame person

References

1. Rudolf A. Yanson (2002 January 1) A List of Old Burmese Words from 12th Century Inscriptions‎, Brill, →DOI, →ISBN, pages 163–167
2. “အကျိုး” in The Judson Burmese–English Dictionary (Rangoon: American Baptist Mission Press 1921), page 9.

Further reading

• “အကျိုး” in Myanmar–English Dictionary (Myanmar Language Commission 1993). Searchable online at SEAlang.net.