դատ

Armenian

Etymology

From Old Armenian դատ (dat).

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /dɑt/, [dɑt]
• (Western Armenian) IPA^(key): /tɑd/, [tʰɑd]

• Audio (Eastern Armenian):

  (file)

Noun

դատ • (dat)

1. (law) trial, judicial proceedings

   դատի տալ ― dati tal ― to sue

2. justice

Declension

	singular	plural
nominative	դատ (dat)	դատեր (dater)
dative	դատի (dati)	դատերի (dateri)
ablative	դատից (daticʻ)	դատերից (datericʻ)
instrumental	դատով (datov)	դատերով (daterov)
locative	դատում (datum)	դատերում (daterum)
	definite forms
nominative	դատը/դատն (datə/datn)	դատերը/դատերն (daterə/datern)
dative	դատին (datin)	դատերին (daterin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	դատս (dats)	դատերս (daters)
dative	դատիս (datis)	դատերիս (dateris)
ablative	դատիցս (daticʻs)	դատերիցս (datericʻs)
instrumental	դատովս (datovs)	դատերովս (daterovs)
locative	դատումս (datums)	դատերումս (daterums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	դատդ (datd)	դատերդ (daterd)
dative	դատիդ (datid)	դատերիդ (daterid)
ablative	դատիցդ (daticʻd)	դատերիցդ (datericʻd)
instrumental	դատովդ (datovd)	դատերովդ (daterovd)
locative	դատումդ (datumd)	դատերումդ (daterumd)

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

Related terms

• դատախազ (dataxaz)
• դատավոր (datavor)
• դատական (datakan)
• դատարան (dataran)
• դատել (datel)

Old Armenian

Etymology

Borrowed from Parthian 𐫅𐫀𐫅 (dʾd, “law, justice”). See Persian داد (dâd, “justice”) for more.

Noun

դատ • (dat)

1. (law) trial, judicial proceedings, litigation, cause, lawsuit

   դատ վարել, դնել ― dat varel, dnel ― to proceed, to sue in law, to bring an action

   դատ առնել ― dat aṙnel ― to do justice; to judge a lawsuit

   դատ տալ, հատուցանել ― dat tal, hatucʻanel ― to judge oneself, to condemn oneself, to be condemned

   ի դատ կոչել ― i dat kočʻel ― to summon, to cite

2. justice

Declension

	singular		plural
nominative	դատ (dat)		դատք (datkʻ)
genitive	դատի (dati)		դատից (daticʻ)
dative	դատի (dati)		դատից (daticʻ)
accusative	դատ (dat)		դատս (dats)
ablative	դատէ (datē)		դատից (daticʻ)
instrumental	դատիւ (datiw)		դատիւք (datiwkʻ)
locative	դատի (dati)		դատս (dats)
an u-type genitive դատու (datu) is attested

i-type

Synonyms

• (trial): դատաստան (datastan)

Derived terms

• անարդարադատ (anardaradat)
• անբաղդատ (anbałdat)
• անբաղդատաբար (anbałdatabar)
• անբաղդատական (anbałdatakan)
• անբաղդատելի (anbałdateli)
• անբաղդատութիւն (anbałdatutʻiwn)
• անբռնադատ (anbṙnadat)
• անբռնադատաբար (anbṙnadatabar)
• անբռնադատելի (anbṙnadateli)
• անդատ (andat)
• անդատապարտ (andatapart)
• անդատապարտաբար (andatapartabar)
• անդատապարտական (andatapartakan)
• անդատապարտեալ (andataparteal)
• անդատապարտելի (andataparteli)
• անդատապարտութիւն (andatapartutʻiwn)
• անձնադատ (anjnadat)
• աշխարհադատ (ašxarhadat)
• առդատեմ (aṙdatem)
• աստուածադատ (astuacadat)
• արդարադատ (ardaradat)
• արդարադատապէս (ardaradatapēs)
• արդարադատաւորութիւն (ardaradataworutʻiwn)
• արդարադատողութիւն (ardaradatołutʻiwn)
• արդարադատութիւն (ardaradatutʻiwn)
• արտադատեմ (artadatem)
• արտադատութիւն (artadatutʻiwn)
• աւելադատ (aweladat)
• բաղդատական (bałdatakan)
• բաղդատեմ (bałdatem)
• բաղդատութիւն (bałdatutʻiwn)
• բռնադատ (bṙnadat)
• բռնադատագոյն (bṙnadatagoyn)
• բռնադատական (bṙnadatakan)
• բռնադատեմ (bṙnadatem)
• բռնադատիչ (bṙnadatičʻ)
• բռնադատողական (bṙnadatołakan)
• բռնադատու (bṙnadatu)
• բռնադատութիւն (bṙnadatutʻiwn)
• դատագրութիւն (datagrutʻiwn)
• դատախնդիր (dataxndir)
• դատակից (datakicʻ)
• դատակնիք (dataknikʻ)
• դատակշիռ (datakšiṙ)
• դատան (datan)
• դատապարտ (datapart)
• դատապարտական (datapartakan)
• դատապարտակից (datapartakicʻ)
• դատապարտանք (datapartankʻ)
• դատապարտարան (datapartaran)
• դատապարտեմ (datapartem)
• դատապարտիկ (datapartik)
• դատապարտիչ (datapartičʻ)
• դատապարտութիւն (datapartutʻiwn)
• դատասաց (datasacʻ)
• դատավարժ (datavarž)
• դատավճիռ (datavčiṙ)
• դատավճռակից (datavčṙakicʻ)
• դատարան (dataran)
• դատափետ (datapʻet)
• դատափետեմ (datapʻetem)
• դատեմ (datem)
• դատիմ (datim)
• դատինք (datinkʻ)
• դատիչ (datičʻ)
• դատկան (datkan)
• դատողաբար (datołabar)
• դատողական (datołakan)
• դատողապէս (datołapēs)
• դատողութիւն (datołutʻiwn)
• դատուհի (datuhi)
• դատումն (datumn)
• դժոխադատ (džoxadat)
• դժոխադատութիւն (džoxadatutʻiwn)
• դժուարադատ (džuaradat)
• դիւրադատելի (diwradateli)
• ենթադատաբար (entʻadatabar)
• ենթադատութիւն (entʻadatutʻiwn)
• երազադատ (erazadat)
• երկրադատեմ (erkradatem)
• զուգադատապարտիմ (zugadatapartim)
• զրադատ (zradat)
• զրադատեմ (zradatem)
• զրադատութիւն (zradatutʻiwn)
• թաւդատեմ (tʻawdatem)
• ինքնադատ (inkʻnadat)
• ինքնադատապարտեալ (inkʻnadataparteal)
• իրաւադատ (irawadat)
• իրաւադատութիւն (irawadatutʻiwn)
• խղճադատ (xłčadat)
• կարծրադատ (karcradat)
• կշռադատեմ (kšṙadatem)
• կրկնադատ (krknadat)
• հաւասարադատ (hawasaradat)
• հաւասարադատութիւն (hawasaradatutʻiwn)
• հոգեւորադատ (hogeworadat)
• ճշմարտադատ (čšmartadat)
• մարդադատիչ (mardadatičʻ)
• մշտադատ (mštadat)
• նախադատ (naxadat)
• նախադատական (naxadatakan)
• նախադատեմ (naxadatem)
• ներդատական (nerdatakan)
• ուղղադատ (ułładat)
• չարադատ (čʻaradat)
• պատշաճադատ (patšačadat)
• պարադատական (paradatakan)
• ստադատ (stadat)
• տարադատ (taradat)
• տարադատեմ (taradatem)
• տիեզերադատ (tiezeradat)
• տրամադատական (tramadatakan)
• տրամադատութիւն (tramadatutʻiwn)

 

Related terms

• ապիրատ (apirat)
• դատախազ (dataxaz)
• դատաստան (datastan)
• դատաւոր (datawor)

 

given names

• Բագարատ (Bagarat)
• Դատ (Dat)
• Դևդատ (Dewdat)
• Զրևանդատ (Zrewandat)
• Միհրդատ (Mihrdat)
• Որմզդատ (Ormzdat)
• Պարշընազդատ (Paršənazdat)
• Սպանդարատ (Spandarat)
• Վարազդատ (Varazdat)
• Տրդատ (Trdat)

 

Descendants

• Armenian: դատ (dat)

References

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “դատ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “դատ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “դատ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press