Avtûn

 Arzân

C'l artìcul chè 'l è scrit in Arzân

"L'Avtûn" ed Giuseppe Arcimboldo.
Muşèo dal Louvre, Parigi

Un bôsch in avtûn

Avtûn in un pêrch

L' avtûn (autunno in italiân) l'é óna dal quâter stagiòun ed l'ân. A gh'é dû avtûn: còl "astronômich" e còl "metereolôgich".

Avtûn "astronômich"

L'avtûn "astronômich", ind la pert d'ed sōver ed la Tèra, al cumîncia la giurnêda ed l' avtûn in dóv' al dé l'é cumpâgn a la nôt, al 22 (o al 23 se l'ân l'é bişestîl) ed setèmber, e al finés la giurnêda ed l'invêren in dóv' al dé l'é pió cûrt ed la nôt, al 21 (o al 22 se l'ân l'é bişestîl) ed dicèmber. Pió a se şvinòm a sté peréiod la pêrt inluminêda ed la Tèra e al j ōri ed lûş a se scûrten. La giurnêda ed l' avtûn in dóv' al dé l'é cumpâgn a la nôt (al 22 o 23 setèmber) i râg dal sōl în a piòmb a l'equatōr e al sèirc d'inluminasiòun al pâsa per i pôl.

Avtûn "metereolôgich"

L'avtûn "metereolôgich" al cumîncia invēci al 1 ed setèmber e al finés al 30 ed novèmber. La vîn cunsiderêda cme la stagiòun ch 'la gh'à i trî mèiş ed setèmber, otòber e novèmber ind la pêrt in êlta ed la sfēra ed la Tèra, o còla ch' la gh'à i mèiş ed mêrs, avrîl e mâg ind la pêrt in bâs ed la sfēra ed la Tèra^[1]

Puşisiòun dal sōl e 'd la Tèra a l'inési dal stagiòun

Êrt

• "L' Avtûn" l'é óna dal Quâter Stagiòun ed Vivaldi.
• In avtûn al 31 otòber l' é ûş festegêr al famôş "Halloween" nê in Inghiltèra e in Amèrica.

Nôti

1. Al stagiòun

Vōş coleghêdi

• Istê
• Invêren
• Premavèira
• Stagiòun

Nôta: cla pâgina ché l'é stêda inviêda cun 'na tradusiòun da Autunno trâta da it.wikipedia.org.
Guêrda la stôria ed la pâgina uriginêla per cgnòser l'elèinch 'd j autōr.