Μονομερές των νουκλεϊκών οξέων From Wikipedia, the free encyclopedia
Τα νουκλεοτίδια είναι οργανικές ενώσεις, σύνθετα οργανικά μόρια, που σχηματίζουν τη βασική μονάδα των νουκλεϊκών οξέων (DNA και RNA). Αυτά αποτελούνται από 3 διαφορετικά επιμέρους μόρια που συνδέονται μεταξύ τους με ομοιοπολικό δεσμό: συχνότερα μιας πεντόζης, σάκχαρο με πέντε άτομα άνθρακα, (ριβόζη ή δεσοξυριβόζη με ένα άτομο οξυγόνου λιγότερο), ενός μορίου φωσφορικού οξέος και μιας οργανικής αζωτούχου βάσης του τύπου πουρίνης ή τύπου πυριμιδίνης. Τα τρία αυτά μέρη ενώνονται με δύο αντιδράσεις συμπύκνωσης ανάμεσα στον 1 άνθρακα σακχάρου και μιας βάσης σχηματίζοντας έτσι ένα νουκλεοσίδιο και δύο 5-άνθρακα σακχάρου και φωσφορικής ομάδας. (Σημειώνεται πως κάθε άτομο άνθρακα αριθμείται: 1, 2, κ.λπ.).
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Στα πιο συχνα απαντώμενα νουκλεοτίδια η βάση είναι ένα παράγωγο της πουρίνης ή της πυριμιδίνης. Τα νουκλεοτίδια αποτελούν τις δομικές μονάδες των νουκλεϊκών οξέων (DNA και RNA), όταν 3 ή περισσότερα ενώνονται μεταξύ τους για να σχηματίσουν ένα νουκλεϊκό οξύ.
Τα νουκλεϊκά οξέα που έχουν ως βάση την πεντόζη δεσοξυριβόζη ή δεοξυριβόζη (εξ ου και δε(σ)οξυριβονουκλεοτίδια), ονομάζονται DNA, και αυτά που έχουν ως βάση την πεντόζη ριβόζη, (τα ριβονουκλεοτίδια), ονομάζονται RNA. Συνεπώς δύο είναι τα κύρια είδη νουκλεοτιδίων: τα δε(σ)οξυριβονουκλεοτίδια και τα ριβονουκλεοτίδια.
Οι αζωτούχες βάσεις των νουκλεοτιδίων: η αδενίνη και η γουανίνη ανήκουν στις πουρίνες, και η θυμίνη ή κυτοσίνη και η ουρακίλη ανήκουν στις πυριμιδίνες. Εξ αυτών η αδενίνη, η γουανίνη και η κυτοσίνη απαντώνται και στα δύο είδη νουκλεϊνικών οξέων (DNA και RNA). Ενώ αντίθετα η θυμίνη υπάρχει μόνο στο DNA, και η ουρακίλη μόνο στο RNA.
Τέλος τα μόρια του φωσφορικού οξέος είναι ίδια σε όλα τα νουκλεοτίδια. Βέβαια στο σχηματισμό των νουκλεϊκών οξέων λαμβάνουν μέρος και άλλοι παράγοντες όπως το συνένζυμο-Α, το FAD και το NADP (nicotinamide adenine dinucleotide phosphate).
Στη Βιολογία τα νουκλεοτίδια κατέχουν πολύ σημαντικό ρόλο, ειδικά στον μεταβολισμό, καθώς και στην κυτταρική επικοινωνία.
Μονοφωσφορική αδενοσίνη AMP |
Διφωσφορική αδενοσίνη ADP |
Τριφωσφορική αδενοσίνη ATP |
Μονοφωσφορική γουανοσίνη GMP |
Διφωσφορική γουανοσίνη GDP |
Τριφωσφορική γουανοσίνη GTP |
Μονοφωσφορική θυμιδίνη TMP |
Διφωσφορική θυμιδίνη TDP |
Τριφωσφορική θυμιδίνη TTP |
Μονοφωσφορική ουριδίνη UMP |
Διφωσφορική ουριδίνη UDP |
Τριφωσφορική ουριδίνη UTP |
Μονοφωσφορική κυτιδίνη CMP |
Διφωσφορική κυτιδίνη CDP |
Τριφωσφορική κυτιδίνη CTP |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.