Κύθνος (Χώρα)

Η Χώρα της Κύθνου, επίσης γνωστή ως Μεσαριά, είναι η πρωτεύουσα της Κύθνου και έδρα του Δήμου Κύθνου. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ζουν σε αυτή 561 κάτοικοι.^[1]

Κύθνος
Κύθνος Κύθνος
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Νοτίου Αιγαίου
Περιφερειακή Ενότητα	Κέας-Κύθνου
Δήμος	Κύθνου
Γεωγραφία
Νομός	Κυκλάδων
Πληθυσμός
Μόνιμος	621
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας	840 06
Τηλ. κωδικός	22810
δεδομένα

Κύθνος Χώρα Σούρουπο

Τοπωνύμιο

Όπως πολλές πρωτεύουσες νησιών του Αιγαίου ονομάζεται Χώρα ωστόσο είναι γνωστή στους ντόπιους και με την ονομασία Μεσαριά.^[2] Η δεύτερη ονομασία προέρχεται από το γεγονός πως είναι χτισμένη στο εσωτερικό του νησιού.^[2] Σύμφωνα με άλλη εκδοχή έχει τις ρίζες της στο φραγκικό Μισσαρία.^[3] Ως εκ τούτου οι κάτοικοι της Χώρας ονομάζονται και Μεσσαριώτες.^[4]

Περιγραφή

Ζωγραφιές στη Χώρα Κύθνου

Η Χώρα βρίσκεται στην ενδοχώρα, κεντρικά/βόρεια του νησιού. Παλαιότερα ήταν ένα μικρό αγροτικό χωριό, αλλά αναπτύχθηκε από τον 17ο αιώνα και μετά. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση μετά από επίθεση του πειρατή Μπαρμπαρόσα το 1537, οι κάτοικοι εγκατέλειψαν την πρωτεύουσά τους, το Κάστρο της Ωριάς ή Κατακέφαλο και προτίμησαν να εγκατασταθούν μακριά από τη θάλασσα, στη Μεσαριά. Η ίδια παράδοση αναφέρει πως τα πρώτα σπίτια χτίστηκαν γύρω από την Αγία Τριάδα.^[5] Το 1791 ξεκίνησε να λειτουργεί στη Χώρα το πρώτο σχολείο. Λειτούργησε στο μοναστήρι της Παναγίας του Νίκους, λίγο έξω από τη Χώρα. Πρώτος δάσκαλος ήταν ο μοναχός Παρθένιος Κουλούρης από τη Σίφνο.Τον διαδέχτηκε το 1809 ο ντόπιος μοναχός Μακάριος Φιλιππαίος, ο οποίος δίδαξε με επιτυχία για αρκετά χρόνια.^[6][7] Η Χώρα μετά την Ελληνική Επανάσταση ορίστηκε και επίσημα πρωτεύουσα της Κύθνου.

Στη Χώρα στεγάζονται οι πρώτες τάξεις του διεδρικού Δημοτικού Σχολείου Κύθνου.^[8] Λειτουργούν ακόμα περιφερειακό ιατρείο και διάφορες επιχειρήσεις τουρισμού και εστίασης.

Αξιοθέατα

Στη Χώρα υπάρχουν πολλές εκκλησίες και δυο μοναστήρια: η Αγία Τριάδα (η παλαιότερη εκκλησία του νησιού), ο ναός του Αγίου Σάββα του 17ου αιώνα, ο ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος με τέμπλο του 17ου αιώνα, ο ναός του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, ο Άγιος Νικόλαος, η Αγία Βαρβάρα στον Αστέρα, η μονή της Παναγίας του Νίκους και το μοναστήρι του Προδρόμου στο Χορδάκι. Στη Χώρα συναντά κανείς και τα απομεινάρια από παλιούς ανεμόμυλους.^[9][10][11]

Στη Χώρα σχεδιάζεται το Αρχαιολογικό Μουσείο της Κύθνου που θα φιλοξενήσει πλήθος ευρημάτων απ' την αρχαία πρωτεύουσα του νησιού, το Βρυόκαστρο. Επίσης θα φιλοξενήσει την υπαίθρια Αρχαιολογική Συλλογή του Πάρκου του Καθολικού της Χώρας όπου έχουν τοποθετηθεί από το 1973 γλυπτά και αρχιτεκτονικά μέλη που έχουν βρεθεί στην Κύθνο.^[12][13]

Δημογραφία

Η πορεία του πληθυσμού στις απογραφές των τελευταίων ετών είναι η ακόλουθη:

Απογραφή	1951	1961	1971	1981	1991	2001	2011
Πληθυσμός	1.085[14]	890[15]	744[16]	631[17]	672[18]	676[19]	561[1]

Παραπομπές

1. «ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ». statistics.gr. 20 Μαρτίου 2014. σελ. 10843. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Οκτωβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2019.
2. Bent 1885, σελ. 431.
3. Χιλιαδάκης 1949, σελ. 32-33.
4. Μενεΐδης 1991, σελ. 237.
5. Βενετούλιας 2007, σελ. 41-42.
6. Κορδατζή-Πρασσά 1996, σελ. 28.
7. Βάλληνδας 1889, σελ. 96-97.
8. «7/θέσιο Δημοτικό Σχολείο Κύθνου». 7/θέσιο Δημοτικό Σχολείο Κύθνου. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2022.
9. Χώρα Κύθνου (Μεσαριά), kythnos.net, ανακτήθηκε στις 25/8/2018
10. «Εκκλησίες και Μοναστήρια». Κύθνος. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2022.
11. «Παραδοσιακοί Οικισμοί». Κύθνος. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2022.
12. «Αρχαιολογικό Μουσείο Κύθνου: Για πρώτη φορά στεγάζεται η πολιτισμική ταυτότητα του νησιού | Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου». pepna.gr. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2022.^{[νεκρός σύνδεσμος]}
13. Α. ΜΑΖΑΡΑΚΗΣ ΑΙΝΙΑΝ, σσ. 52-4
14. Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 7ης Μαρτίου 1951, σελ. 120 του pdf. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-05-14. https://web.archive.org/web/20130514080510/http://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1951_1.pdf.
15. Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961, σελ. 118 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1961_1.pdf.
16. Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971, σελ. 114 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1971_1.pdf.
17. Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 5 Απριλίου 1981, σελ. 126 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1981_1.pdf.
18. «ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ» (PDF). www.eetaa.gr. 6 Δεκεμβρίου 1993. σελ. 9531. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2019.
19. «ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ» (PDF). e-demography.gr. 2003. σελ. 149. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 16 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2019.

Πηγές

• Βάλληνδας, Αντώνιος (1882). Κυθνιακά ήτοι της νήσου Κύθνου χωρογραφία και ιστορία μετά του βίου των συγχρόνων Κυθνίων εν ω ήθη και έθη και γλώσσα και γένη κλπ. Ερμούπολη: Τυπογραφείον της Προόδου.
• Βενετούλιας, Γιώργης (2007). Του νησιού μου: παραδόσεις της Κύθνου. Αθήνα: Εν Πλω. ISBN 978-960-6719-13-4.
• Κορδατζή-Πρασσά, Αναστασία (1996). Η εκπαίδευση στις Κυκλάδες κατά την καποδιστριακή περίοδο (1828-1832). Αθήνα: Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. doi:10.12681/eadd/7433.
• Α. ΜΑΖΑΡΑΚΗΣ ΑΙΝΙΑΝ, Αρχαία Κύθνος. Ιστοριογραφία και αρχαιολογικές έρευνες, στο Μενδώνη, Λ. Γ., Μαζαράκης Αινιάν, Α. Ι., επιμ. (1998). Κέα – Κύθνος: ιστορία και αρχαιολογία: πρακτικά του Διεθνούς Συμποσίου Κέα – Κύθνος, 22-25 Ιουνίου 1994. Αθήνα: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών / Κέντρο Ελληνικής και Ρωμαϊκής Αρχαιότητος, σσ. 49-63.
• Μενεΐδης, Στάθης Ι. (1991). Νησιώτικα. Αθήνα: Σύνδεσμος Κυθνίων.
• Χιλιαδάκης, Στέλιος (1949). Κύθνος. Αθήνα: Εκδόσεις Μαθιουδάκη.
• (Αγγλικά) Bent, James Theodore (1885). The Cyclades; or, Life among the insular Greeks. Λονδίνο: Longmans, Green & Co.