Θερμαϊκός κόλπος
κόλπος του Αιγαίου Πελάγους στην Μακεδονία From Wikipedia, the free encyclopedia
κόλπος του Αιγαίου Πελάγους στην Μακεδονία From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Θερμαϊκός Κόλπος είναι ο μεγαλύτερος κόλπος του Αιγαίου πελάγους. Βρέχει τη Θεσσαλονίκη στο βορειότερο σημείο του, την Πιερία και ένα τμήμα του Νομού Λάρισας στα δυτικά και τη Χαλκιδική στα ανατολικά. Το πλάτος του κυμαίνεται από 5 χιλιόμετρα στην περιοχή της Θεσσαλονίκης μέχρι 50 στο νοτιότερο τμήμα του. Στον Θερμαϊκό εκβάλλουν οι ποταμοί Αξιός, Αλιάκμονας, Λουδίας, Γαλλικός, Πηνειός και Δενδροπόταμος, καθώς και αρκετοί μικρότεροι. Στις δυτικές του ακτές δεσπόζουν τα Πιέρια όρη ο Όλυμπος και ο Κίσσαβος της Λάρισας. Οι ακτές του συγκεντρώνουν μερικές από τις ομορφότερες παραλίες της Ελλάδας, τις οποίες επισκέπτεται μεγάλος αριθμός τουριστών.
Πήρε το όνομά του από την Αρχαία Θέρμη, πόλη που βρισκόταν στην θέση της σημερινής Θεσσαλονίκης. Από τους Ρωμαίους ονομαζόταν Thermaicus ή Thermaeus sinus (Θερμαϊκός κόλπος) ή Macedonicus sinus (Μακεδονικός κόλπος).
Ο Θερμαϊκός κόλπος, είναι μια ημίκλειστη περιοχή της Ανατολικής μεσογείου με μέγιστο βάθος τα 45 m, η οποία βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα του Αιγαίου. Στο εσωτερικό μέρος του κόλπου, βρίσκεται ένα από τα μεγαλύτερα εμπορικά λιμάνια της Ελλάδας. Τρεις ποταμοί (Αλιάκμονας, Αξιός και Λουδίας) εκβάλλουν στα δυτικά του κόλπου.[1] Κατά μήκος της δυτικής ακτής του κόλπου, βρίσκεται η σημαντικότερη περιοχή καλλιέργειας δίθυρων μαλακίων της Ελλάδας.
Ο Θερμαϊκός Κόλπος βρέχει το δυτικό τμήμα των Νομών Θεσσαλονίκης και Χαλκιδικής και το ανατολικό τμήμα των Νομών Πιερίας και Λάρισας. Οι πόλεις και οι κωμοπόλεις που βρίσκονται δίπλα στον Θερμαϊκό Κόλπο είναι:
Νομός Θεσσαλονίκης
Νομός Χαλκιδικής
Νομός Ημαθίας
Νομός Πιερίας
Νομός Λάρισας
Η περιοχή του Θερμαϊκού κόλπου συγκεντρώνει το 90% των μονάδων μυδοκαλλιέργειας. Οι καλλιέργειες μυδιών ομαδοποιούνται σε τρεις περιοχές/θέσεις καλλιέργειας: α) στην περιοχή της Χαλάστρας, και βορειοανατολικά της εκβολής Αξιού, β) βορειοδυτικά του Θερμαϊκού κόλπου και δίπλα στην περιοχή του Λουδία, και γ) δυτικά του Θερμαϊκού κόλπου κατά μήκος των ακτών της Πιερίας. Στις εν λόγω περιοχές παράγεται το 80-90% της συνολικής εθνικής παραγωγής.[2]
Ανάλογα με τα προβλήματα που προκαλούν , τα δυνητικά επιβλαβή φύκη μπορούν να χωριστούν σε τρεις μεγάλες κατηγορίες.
Η πρώτη καταγραφή άνθισης τοξικών μικροφυκών στην Ελλάδα ήταν η πληθυσμιακή έκρηξη του δινομαστιγωτού Dinophysis cf. acuminata στο Θερμαϊκό κόλπο τον Ιανουάριο του 2000, και αποτέλεσε και το έναυσμα για τη έναρξη προγράμματος καταγραφής τοξικών ανθίσεων. Η άνθιση αυτή αποτελούταν κατά 98% από κύτταρα του είδους Dinophysis cf acuminata, το οποίο είναι υπεύθυνο για την εμφάνιση κρουσμάτων διαρροϊκού τύπου δηλητηρίασης από οστρακοειδή (DSP, Diarrhetic Shellfish Poisoning).[3] Κατά την άνθιση του 2004, καταγράφονται τα εξής ήδη του γένους Dinophysis: D. cf. acuminata, D. sacculus Stein, D rotundata Claparede & Lachmann, D fortii, D. odiosa Tai & Skogsberg και D. caudata.[1] Κατά τη διάρκεια της άνθισης, επικρατούσαν επίσης τα διάτομα Skeletonema costatum, Leptocylindrus minimus και Rhizosolenia setigera και τα δινομαστιγωτά Heterocapsa sp. Και Gymnodinium spp. Το Gonyaulax spinifera είναι ένα άλλο δινομαστιγωτό το οποίο έχει ανιχνευθεί στις ελληνικές θάλασσες, με την πρώτη άνθιση στο Θερμαϊκό κόλπο να περιγράφεται τους μήνες Οκτώβριο-Νοέμβριο του 2013, η οποία διήρκησε ακριβώς τρεις εβδομάδες. Επίσης, την ίδια περίοδο παρατηρείται και άνθιση του δινομαστιγωτού Dinophysis. cf. ovum. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που παρατηρήθηκε άνθιση του συγκεκριμένου είδους κατά τους φθινοπωρινούς και όχι τους εαρινούς μήνες.
Τα είδη του γένους Pseudo-nitzschia αποτελούν βασικά μέλη της φυτοπλαγκτικής κοινωνίας των ελληνικών παράκτιων υδάτων και πολλά από αυτά έχει αναφερθεί ότι παράγουν μια νευροτοξίνη, το δομοικό οξύ (DA) το οποίο αποτελεί την ουσία που ευθύνεται για την αμνησιακού τύπου δηλητηρίαση από οστρακώδη (ASP, Amnesic Shellfish poisoning) Στο Θερμαϊκό παρατηρούνται συχνά ανθίσεις του παραπάνω διατόμου, αλλά δεν έχει υπάρξει κανένα κρούσμα ASP.[3]
Από το 2000, λειτουργεί στο τμήμα Βιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης η Μονάδα ανίχνευσης δυνητικά τοξικών θαλάσσιων μικροφυκών. [3] Η λειτουργία της μονάδας έγκειται στη διαρκή παρακολούθηση ενός μεγάλου αριθμού περιοχών της χώρας με συνεχή καταγραφή της συγκέντρωσης των διαφόρων ειδών μικροφυκών. Στόχος της είναι η έγκαιρη πρόβλεψη μιας πιθανής άνθισης ώστε να ληφθούν κατάλληλα μέτρα από τις περιφέρειες.
Λεπτομερείς ναυτιλιακές πληροφορίες για το Θερμαϊκό κόλπο παρέχει ο Ελληνικός Πλοηγός 3ος τόμος και ιδιαίτερα ο χάρτης ελληνικής έκδοσης: ΧΕΕ-255, που καλύπτει όλο τον κόλπο.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
