Σαφαβίδες
From Wikipedia, the free encyclopedia
Οι Σαφαβίδες (1501-1736 μ.Χ., περσικά: دودمان صفوی) ήταν μία από τις πιο σημαντικές βασιλικές δυναστείες του Ιράν. Κυβέρνησαν μία από τις μεγαλύτερες περσικές αυτοκρατορίες μετά τη μουσουλμανική κατάκτηση της Περσίας και καθιέρωσαν τη Δωδέκατη Σχολή του σιιτικού Ισλάμ (ο σημαντικότερος κλάδος του Σιιτισμού, που πρεσβεύει την ύπαρξη 12 ιμάμηδων) ως επίσημη θρησκεία της αυτοκρατορίας τους, σηματοδοτώντας ένα από τα πιο σημαντικά σημεία της μουσουλμανικής ιστορίας. Οι Σαφαβίδες κυβέρνησαν από το 1501 έως το 1722 (με μια μικρή επαναφορά από το 1729 έως το 1736) και στην ακμή τους ήλεγχαν όλο το σημερινό Ιράν, Αζερμπαϊτζάν και Αρμενία, το μεγαλύτερο τμήμα του Ιράκ, της Γεωργίας, του Αφγανιστάν, και του Καυκάσου, καθώς και τμήματα των Πακιστάν, Τουρκμενιστάν και Τουρκίας. Το σαφαβιδικό Ιράν ήταν μία από τις δυνάμεις που χρησιμοποιούσε ήδη από τότε στο στρατό της την πυρίτιδα, μαζί με τους γείτονές της, την Οθωμανική Αυτοκρατορία και την Μογγολική Αυτοκρατορία.
Δυναστεία των Σαφαβιδών دودمان صفوی | ||||||
| ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
Η Αυτοκρατορία των Σαφαβιδών υπό τον σάχη Αμπάς τον Μεγάλο | ||||||
Πρωτεύουσα | Ταυρίδα (1501–1555) Καζβίν (1555–1598) Ισφαχάν (1598–1736) | |||||
Γλώσσες | Περσική (η γλώσσα του απλού λαού, λόγω του ότι ο πληθυσμός ήταν Ιρανοί ή εξιρανισμένοι, καθώς και στη διπλωματία λόγω της εκλεπτυσμένης περσικής, της λίνγκουα φράνκα στην Ασία) τούρκικη (στο στρατό λόγω των επίλεκτων Κιζίλ Μπας που ήταν τούρκικος καταγωγής) Γεωργιανή/Κιρκασιανή/Αρμενική (της Αυλής, λόγω των επιγαμιών στο βασιλικό οίκο) | |||||
Θρησκεία | Σιιτικό Ισλάμ | |||||
Πολίτευμα | Θεοκρατία | |||||
Σάχης | Ισμαήλ Α΄ (πρώτος) | |||||
Ναντέρ (τελευταίος) | ||||||
Ιστορία | ||||||
- | Ίδρυση | 1501 | ||||
- | Κατάλυση | 1736 | ||||
Η σαφαβιδική δυναστεία είχε τις ρίζες της στο σουφιτικό τάγμα Σαφαβίγια (Σαφαβίδες), που ιδρύθηκε στην πόλη Αρνταμπίλ στην περιοχή του βορειοδυτικού Ιράν. Οι πρόγονοί της ήταν ένα μείγμα εθνοτήτων και φυλών (περσικός, Κούρδων και Τουρκομάνων, που περιελάμβαναν επιγαμίες με αξιωματούχους Γεωργιανούς και Έλληνες του Πόντου). Από τη βάση τους στην Αρνταμπίλ, οι Σαφαβίδες εδραίωσαν τον έλεγχό τους επί του "Μεγάλου Ιράν" (το Ιράν μαζί με τις περιοχές εκτός του σημερινού Ιράν που κάποτε κυβερνώντο από περσικές δυναστείες ή ήταν πολιτισμικά βαθύτατα επηρεασμένες από την περσική κουλτούρα) και επανέφεραν την ιρανική ταυτότητα στην περιοχή, αποτελώντας έτσι την πρώτη ιθαγενή δυναστεία από τον καιρό της Αυτοκρατορίας των Σασσανιδών που ίδρυσε ένα ενοποιημένο ιρανικό κράτος.
Παρά το τέλος της το 1736, η κληρονομιά που άφησε πίσω της ήταν η αναβίωση της Περσίας ως σημαντικού οικονομικού παράγοντα ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση, η εδραίωση ενός επαρκούς διοικητικού και γραφειοκρατικού μηχανισμού, οι καινοτομίες στην Αρχιτεκτονική και η άνθιση των Τεχνών. Οι Σαφαβίδες άφησαν επίσης το σημάδι τους στην τωρινή εποχή διαδίδοντας και επιβάλλοντας το σιιτικό Ισλάμ στο Ιράν, καθώς και σε μεγάλα τμήματα του Καυκάσου, της Ανατολίας και της Μεσοποταμίας.