Η Φώκαια ήταν αρχαία πόλη της Ιωνίας, στα παράλια της Μικράς Ασίας. Ιδρύθηκε στη διάρκεια του πρώτου ελληνικού αποικισμού από Ίωνες. Η Φώκαια εξελίχθηκε σε μεγάλη ναυτική και εμπορική δύναμη, πρωταγωνίστησε κατά τον δεύτερο αποικισμό στη διάρκεια του οποίου ίδρυσε αποικίες από τις ακτές της Μαύρης Θάλασσας μέχρι τις ακτές τις Ισπανίας και της Γαλλίας. Σημαντικότερες αποικίες των Φωκέων ήταν η Μασσαλία στις ακτές της Γαλατίας, η Ελέα στην κάτω Ιταλία, η Αλαλία στην Κορσική, η Λάμψακος στον Ελλήσποντο το Εμπόριο και το Ημεροσκοπείον στην Ιβηρική χερσόνησο.