Ελληνικές χθόνιες θεότητες

Με το όνομα χθόνιοι θεοί ή χθόνιες θεότητες ή υποχθόνιες θεότητες χαρακτήριζαν οι αρχαίοι Έλληνες τις διάφορες θεότητες της ελληνικής μυθολογίας που είχαν σχέση με τον κάτω κόσμο ή τη Χθόνα, δηλαδή τη Γη, εξ ου και υποχθόνιοι. Σήμερα ο ίδιος όρος χρησιμοποιείται στα ελληνικά και για τον χαρακτηρισμό παρόμοιων θεοτήτων, του κάτω κόσμου, και από μυθολογίες άλλων πολιτισμών.

Ανάγλυφο από τον τάφο του Λυσιμαχίδη (320 π.Χ.). Δύο άνδρες και δύο γυναίκες κάθονται μαζί καθώς ο Χάροντας, ο βαρκάρης του κάτω κόσμου, πλησιάζει για να τον πάει στη χώρα των νεκρών.

Στη κατηγορία αυτή περιλαμβάνονταν ο Άδης με κυρίαρχη θέση, ο Πλούτων, η Δήμητρα, η Περσεφόνη, η Εκάτη, ο Χθόνιος Ερμής, ο Χάρων, ο Θάνατος, ο Ηρακλής Παγκράτης,^[1] η Βενδίδα^[2] κ.λπ.^[3]

Στους χθόνιους θεούς, οι αρχαίοι Έλληνες, προσέφεραν σπονδές και γίνονταν διάφορες επικλήσεις και προσευχές προκειμένου να φανούν ευμενείς στους νεκρούς, ιδιαίτερα σ΄ εκείνους που είχαν πεθάνει νέοι ή και άδικα, αλλά και για τους "εν ζωή". Συνέχεια εκείνων των επικλήσεων είναι οι αντίστοιχες των σημερινών επικλήσεων στις νεκρώσιμες ακολουθίες, που τηρούν οι χριστιανοί.^[3]

Σημειώνεται ότι με το όνομα Χθων, οι αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν την επιφάνεια της Γης, τα βάθη της Γης (υποχθόνια), αλλά σε χρήση αποδίδονταν και ως έτερο όνομα (επίκλησης) της Γαίας.^[3][4]

Δείτε επίσης

• Χθόνιος
• Χθόνια

Παραπομπές

1. «ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ | Οι χθόνιες θεότητες του Ιλισού: ο Παγκράτης και ο Ηρακλής Παγκράτης». ionio.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουλίου 2021.
2. «Βενδίδα». mythotopia.eu. Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2023.
3. «Η ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ». Scribd (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2019.
4. «📌 χθων». Academic Dictionaries and Encyclopedias (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2019.

Πηγές

• "Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου" τ.18ος, σ.632