Χειλόποδα

Τα Χειλόποδα (χείλος + πόδια) ή αλλιώς Εκατοντάποδα είναι ομοταξία των αρθροπόδων και διακρίνονται για τα αρθρωτά εξαρτήματά τους. Εξαπλώνονται σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, σε ψυχρές, εύκρατες και τροπικές περιοχές. Διαβιούν κάτω από πέτρες, σε ρωγμές βράχων, στο χώμα, σε πεσμένους κορμούς ξύλων.

Χειλόποδα Χρονικό πλαίσιο απολιθωμάτων: 418–0Ma ΠροЄ Є O Σ Δ Λ Π Τ Ι Κ Πγ Ν Άνω Σιλούρια - Σήμερα
Scolopendra sp.
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia) Συνομοταξία: Αρθρόποδα (Arthropoda) Υποσυνομοταξία: Μυριάποδα (Myriapoda) Ομοταξία: Χειλόποδα Latreille, 1817
Υποομοταξίες και τάξεις
Notostigmophora Scutigeromorpha Pleurostigmophora Geophilomorpha Lithobiomorpha Scolopendromorpha

Περιγραφή

Η ομοταξία αποτελείται από αριθμό μεταμερών, καθένα από τα οποία φέρει ένα ζεύγος από πόδια. Στο κεφάλι τους έχουν μονομαστιγωτές κεραίες. Στο πρώτο μεταμερές υπάρχει ένα ζεύγος από λαβίδες με δηλητήριο. Στο πίσω μέρος βρίσκεται η γενετική οπή. Τα ζώα αυτά είναι Σαρκοφάγα και μερικά εξ αυτών είναι επικίνδυνα για άλλα ζώα, εξαιτίας του δηλητηρίου τους.

Ταξινόμηση

Μέχρι σήμερα είναι γνωστά περί τα 3.000 είδη, τα οποία χωρίζονται σε τέσσερις κύριες τάξεις: τα Γεωφιλόμορφα, τα Σκολοπενδρόμορφα, τα Λιθοβιόμορφα και τα Σκουτιγκερόμορφα.

Τα Γεωφιλόμορφα περιλαμβάνουν επιμήκη, νηματοειδή ζώα που είναι προσαρμοσμένα να ζουν στο έδαφος, σε μικρά ή μεγάλα βάθη.

Τα Λιθοβιόμορφα και τα Σκολοπενδρόμορφα περιλαμβάνουν νωτοκοιλιακά πεπιεσμένα ζώα, αξιόλογου μεγέθους και βάρους, τα οποία ζουν σε σχισμές βράχων, στο χώμα και κάτω από ριγμένα κλαδιά ή κορμούς δέντρων. Στα Σκολοπενδρόμορφα ανήκει και η γνωστή σε όλους Σαρανταποδαρούσα.

Τέλος, τα Σκουτιγκερόμορφα είναι ζώα πιεσμένα πλευρικά, με λεπτά και μακριά πόδια, μερικά από τα οποία είναι κοινά κοντά σε ανθρώπινες κατοικίες.

Βιβλιογραφία

• Νέα Εγκυκλοπαιδεία, εκδ. Μαλλιάρης Παιδεία, 2006, τ. 27, σελ. 99.
• Fauna Europaea, ταξινόμηση της ομοταξίας Chilopoda Αρχειοθετήθηκε 2015-04-04 στο Wayback Machine.